De oorzaak van schildklierproblemen ligt meestal in de schildklier zelf. Heel soms ligt de oorzaak in de hypofyse, een klier in de hersenen die hormonen aanmaakt om de schildklier aan te sturen. Aandoeningen en geneesmiddelen (bijv. jodium en lithium) kunnen de schildklierfunctie ook beïnvloeden.
Als u te weinig jodium binnenkrijgt, zwelt de schildklier op in een poging om voldoende hormonen te produceren. Medicatie – sommige medicijnen (bijv. amiodaron, interferon-alfa en lithium) kunnen een struma veroorzaken. Erfelijke factoren – sommige mensen hebben aanleg voor een vergrote schildklier.
Je lijf voelt stijf en stram en je hebt het ook steeds koud. Je stemming is gedeprimeerd of wisselt snel. Of je voelt je juist opgejaagd, slaapt slecht, hebt een snellere hartslag, trillende handen, vermoeidheid en transpireert overmatig.
Stress heeft een grote invloed op het functioneren van het schildklierhormoon. Langdurige stress zorgt er namelijk voor dat er minder van het efficiënte T3 kan worden aangemaakt en meer van minder efficiënte Reversed T3 (rT3) wordt aangemaakt. Een teveel aan rT3 blokkeert dan de receptoren van het schildklierhormoon.
Er bestaat geen medicijn dat de schildklier kan genezen. Het maakt niet uit of het tekort ontstaan is door de ziekte van Hashimoto, door een schildklieroperatie of door behandeling met radioactief jodium, de behandeling is hetzelfde. Je moet je hele leven schildklierhormoon gebruiken.
Snelle suikers kan je beter niet meer eten bij een trage schildklier. Ze zitten verstopt in onder andere snoep, koekjes, frisdrank, alcohol, witte rijst, wit brood maar ook honing, vruchtensap en gedroogd fruit. Deze voedingsmiddelen verhogen de kans op insulineresistentie.
In negentig procent van de gevallen is de ziekte van Hashimoto de oorzaak van een traag werkende schildklier. Bij deze auto-immuunziekte is er sprake van een chronische ontsteking van de schildklier. De ontsteking ontstaat doordat het lichaam antistoffen tegen de schildklier heeft aangemaakt.
Voor mensen met een 'trage schildklier' is het van belang dat de stofwisseling gestimuleerd wordt en dat gebeurt met name bij krachttraining. Mensen die eerder een 'snelle schildklier' hadden, zijn juist gebaat bij duurtraining zoals hardlopen, zwemmen en fietsen.
Met de Veroval® zelftest Schildklier kun je binnen 10 minuten te weten komen of je schildklier te langzaam werkt. Met behulp van deze sneltest kun je gemakkelijk, in je eigen vertrouwde omgeving, testen of je schildklier te langzaam werkt (hypothyreoïde). Het enige wat je nodig hebt is de zelftest en 10 min. tijd.
Met deze 3 tips bescherm je je schildklier:
Doe regelmatig ademhalings -en ontspanningsoefeningen, maak een wandeling in de natuur of zorg op je eigen manier dat stress geen kans krijgt. Eet niet meer dan 1-2 keer per week vis – Je lichaam kan maar een beetje van de metalen verwerken die veel vis bevatten.
Hoge concentraties van TSH in het bloed zijn geassocieerd met een hoger risico op schildklierkanker. Daarnaast zou alcohol een toxisch effect hebben op de schildkliercellen. Daardoor verkleint het volume van de schildklier en wordt het risico op schildklierkanker verlaagt.
Bij een juiste dosering en correct gebruik van schildklierhormoonvervangende medicatie de meeste mensen zonder schildklier een volkomen normaal leven leiden.
Om je schildklier gezond en in balans te houden, is het belangrijk dat je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Met name vitamine A, B6, B12, C, D, eiwitten, CoQ10, zink, ijzer en magnesium zijn belangrijk.
Bij navraag blijkt dat 80% van de patiënten een (al dan niet ver) familielid heeft met schildklierziekte (of andere auto-immuunziekten). Daarnaast dragen omgevingsfactoren (bv. roken, een virusinfectie, stress, hormonale verandering bij zwangerschap) bij aan het ontwikkelen van de ziekte.
Bloedonderzoek schildklier
Tijdens een bloedonderzoek worden er één of meerdere buisjes bloed afgenomen en daarna onderzocht in een laboratorium. Verschillende bloedwaarden die in verband staan met de schildklier kunnen worden gemeten, bijvoorbeeld TSH, T3, T4, antilichamen en tumormarkers.
De ziekte zelf herken je aan de plotse hevige pijn in de hals, ter hoogte van de schildklier, doorgaans samen met pijn in de nek. Je hebt koorts met of zonder koude rillingen en je voelt je algemeen onwel. Pijn bij het slikken en een hese stem zijn ook mogelijk.
Na enkele maanden moet de behandeling met schildklierhormoon worden gestopt. Ongeveer zes weken later moet bloed worden afgenomen om te kijken of de schildklierfunctie volledig is hersteld. De meeste patiënten genezen binnen drie tot zes weken, soms duurt het enkele maanden, slechts zelden langer.
Als de schildklier te snel werkt, krijgt u te veel van dit hormoon. U kunt last hebben van hartkloppingen, zweten, afvallen en een onrustig gevoel. Meestal komt dit door de ziekte van Graves. De behandeling is met medicijnen, radioactief jodium of een operatie.
Bij een auto-immuun schildklieraandoening komen vaak ook aandoeningen voor als diabetes type 1 of coeliakie. Een ontregelde schildklier (te snel of te langzaam werkend) kan van invloed zijn op je insulinebehoefte en ervoor zorgen dat je bloedglucosewaarden minder stabiel zijn.
Vitamine D tegen schildklier-antistoffen
analyseerden daarom vorig jaar zes studies met in totaal 344 patiënten met een schildklierauto-immuunziekte 4). De resultaten laten zien dat suppletie met vitamine D zorgde voor significant lagere anti-TPO en anti-Tg titers (markers voor schildklierauto-immuunziekten).
Te weinig schildklierhormoon leidt ook tot hartfunctiestoornissen, omdat de energievoorziening van het hart onvoldoende is, maar bovendien wordt het weefsel van het hart en bloedvaten stijver, waardoor de hartfunctie minder wordt en de bloeddruk kan oplopen.
Jodium. De schildklier heeft jodium uit voeding nodig om schildklierhormoon te kunnen aanmaken. Heb je geen schildklier meer dan heb je geen jodium nodig om schildklierhormoon te maken. Je krijgt dan het vervangende medicijn levothyroxine.
U kunt hier zelf weinig aan doen. U zult medicijnen moeten innemen waardoor u weer genoeg schildklierhormoon krijgt. Zorg ook dat u gezond eet. Regelmatig bewegen kan ook helpen om u fitter te voelen.
Gespecialiseerd in schildklieraandoeningen
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis is gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van schildklieraandoeningen.