Kippen kunnen vrij gemakkelijk besmet raken met Salmonella. De bacterie kan overleven op veel oppervlakken en vervolgens een kip besmetten. Besmetting verloopt vrijwel altijd oraal door het op- of aanpikken van besmet materiaal. Dit kan besmet voer zijn, maar ook mest, grond, stof of zelfs gebruiksmateriaal.
Kip is geen steriel product en ten opzichte van andere voedselproducten is Salmonella relatief vaak op rauwe kip aanwezig (in 3,5% van de gevallen). Echter, kip is geen product dat leidt tot veel Salmonella besmettingsuitbraken bij de mens.
Salmonella veroorzaakt een ontsteking van het darmslijmvlies, met diarree, koorts, braken en krampen als mogelijke symptomen. Een zeldzame keer raakt de bacterie in het bloed en dan kan men ernstig ziek worden.
Een groot aantal dieren kunnen drager zijn van salmonella, zoals kippen, varkens, runderen en reptielen. Dieren die salmonella dragen vertonen meestal geen symptomen. Als gevolg hiervan kunnen veel verschillende voedingsmiddelen besmet raken met Salmonella, maar ook de omgeving.
Salmonella bacteriën kunnen zich onder andere verspreiden via (de ontlasting van) deze dieren, via het vlees of via de eieren. Via de ontlasting kunnen Salmonella bacteriën terecht komen op het land of in het water. Ook van daaruit kan Salmonella op voedsel terechtkomen.
Klachten zoals buikpijn, diarree en griepachtige verschijnselen treden op binnen 48 uur tot 1 week na besmetting. De klachten houden ongeveer 5-7 dagen aan. Soms kun je nog wekenlang last hebben van darmkrampen. In sommige gevallen worden mensen wel ernstig ziek.
Ga naar de huisarts als je uitdrogingsverschijnselen hebt. Je hebt uitdrogingsverschijnselen als je weinig moet plassen, veel dorst hebt en je suf voelt. Vooral voor ouderen, jonge kinderen, zwangeren en zieken is het belangrijk om op tijd naar de dokter te gaan.
Toch moet je oppassen met rauwe kip, ook al doe je voorzichtig. "Je kan er zelfs hersenschade van krijgen, of je hele verteringsstelsel lost op door de pathogene organismen zoals E. Coli. Die bacterie is in staat om je darmwand te penetreren en zo in je bloedbaan terecht te komen.
Hoe weet ik of een product niet meer goed is? De kip heeft een afwijkende geur, is grauw verkleurd, uitgedroogd of plakkerig. Eet geen vlees wat er raar uitziet of niet goed ruikt.
De salmonellabacterie wordt gedood wanneer een product geheel (dus ook aan de binnenkant) tot 70 °C verhit wordt. Invriezen en koelen van producten doodt de bacterie niet maar gaat wel vermeerdering tegen. Ouderen, zuigelingen en mensen met een verzwakt immuunsysteem zijn een risicogroep voor een salmonella infectie.
De kans dat mensen elkaar besmetten is klein. Iedereen kan een salmonella-infectie krijgen.
Salmonella in eieren
Ongeveer 3 op de tienduizend eieren zijn besmet met salmonella. Zo'n besmetting komt dus gelukkig maar weinig voor in Nederland. De bacterie kan ín een ei zitten maar ook op de eierschaal. Door koken gaan de bacteriën dood.
Naast de gastro-intestinale klachten kunnen koorts, hoofdpijn en spierpijn optreden. De gastro-intestinale verschijnselen duren 3 tot 7 dagen en gaan meestal vanzelf over, de koorts verdwijnt meestal binnen 72 uur.
De bacterie groeit vooral in stilstaand water met een temperatuur tussen 30 en 50°C. Tussen 50 en 70°C sterft de bacterie af en dit gaat sneller naarmate de temperatuur hoger is. Het drinken van water vormt geen risico en de ziekte is ook niet overdraagbaar van mens op mens.
Salmonella heeft een enkele keer hartproblemen, abcessen en botontsteking veroorzaakt. Besmetting met Salmonella kan dodelijk zijn, als de patiënt uitdroogt en de nierwerking stopt, maar ook in geval van bloedvergiftiging en shock kan de patiënt overlijden.
Rauwe kip die niet goed meer is heeft een zeer sterke geur. Sommige mensen omschrijven het als een "zure" geur, terwijl anderen het naar ammoniak vinden ruiken. Als de kip een onaangename of sterke geur heeft gekregen, dan kun je het vlees het beste weggooien.
Waarom Wassen met Azijn? Edgar past deze methode van kip wassen toe op alle soorten gevogelte en varkensvlees, en zegt dat de azijn het vlees schoonmaakt, desinfecteert en malser maakt, plus dat - door de ontvettende werking van de azijn - de smaak van marinade of dry rub beter en dieper in het vlees doordringt.
Bij producten met een 'Te gebruiken tot'-datum (zoals verse vis en vers vlees) geldt: is het over de datum, gooi het dan weg. Ook als de verpakking nog dicht is. Een paar voorbeelden: Voor verse vis, vlees en kipfilet geldt: dezelfde dag na openen opeten.
“Juist het wassen van kip kan bacteriën verspreiden. Bacteriën worden na wassen gevonden in de gootsteen, op het aanrecht of op de spullen die op het aanrecht liggen, zoals een snijplank of mes. Gelukkig weten verreweg de meeste mensen dat je met kip hygiënisch om moet gaan. En dat je het door en door moet verhitten.”
Het is iedereen stevig ingeprent: nooit rauwe kip eten. Want daar kun je salmonella van krijgen, en dat is geen grap. Diarree, koorts, spierpijn en hoofdpijn, waarschuwt het RIVM. Daarom prik je in een ovenkippetje om te checken of 'ie gaar is: komt er heldere vloeistof uit de dij, dan zit je goed.
De hoeveelheid opgeloste suiker kan namelijk water vasthouden in de darm in plaats van ervoor te zorgen dat water door het lichaam wordt opgenomen. Bij diarree kun je dus beter ook geen suikerhoudende dranken drinken zoals cola en vruchtensap.
De tijd tussen het eten van het besmette voedsel en het ontwikkelen van symptomen verschilt per veroorzakende bacterie. Dit kan variëren van 3 uur tot 3 dagen na het eten. In de meeste gevallen treden de klachten binnen de 24 uur op. Diarree is bijna altijd het belangrijkste symptoom van een voedselvergiftiging.
Chocolademaker Ferrero vraagt om zijn bekende Kinder-eieren terug te brengen naar de winkel. In de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn al 105 salmonellabesmettingen gelinkt aan het eten van o.a. Kinder Surprise, Schokobons, en Kinder Mini Eggs.
Kip invriezen kan als de kip goed luchtdicht verpakt wordt en achter in de vriezer geplaatst wordt bij minimaal -18 graden Celsius. Zo blijft rauwe kip tot wel 9 maanden houdbaar en gegaarde kip tot ongeveer 3 maanden.