Een staat kan een staatsschuld scheppen door geld te lenen bij particulieren, bedrijven, organisaties en andere staten. Dit gebeurt meestal door de uitgifte van staatsobligaties. In Nederland leende de staat tot 1995 vooral bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen; nadien vrijwel altijd via obligaties.
De inkomsten van de overheid bestaan vooral uit de belastingen en premies die burgers en bedrijven betalen. De overheid geeft dit geld uit aan voorzieningen zoals scholen, wegen en ziekenhuizen.
Gemeenten en provincies hebben eigen inkomsten en krijgen geld van de Rijksoverheid. De eigen inkomsten komen uit belastingen en bezittingen, zoals een gemeentelijk havenbedrijf. Via het gemeentefonds, provinciefonds en speciale uitkeringen krijgen gemeenten en provincies geld van de rijksoverheid.
Als de overheid geld leent kan er een staatsschuld ontstaan. Dit betekent dat de overheid een schuld heeft: er moet dan meer geld aan schulden betaald worden dan de overheid in reserves heeft. Over de staatsschuld betaalt de overheid rente. Hierdoor kan de staatsschuld nog verder toenemen.
Nee, er zijn geen landen zonder staatsschuld. Want dat zou betekenen dat een land helemaal niets zou hebben geleend. Noch bij banken, particulieren, bedrijven of organisaties, noch bij andere staten. Elk land kent wel staatsobligaties.
Bovendien staat de Russische economie er belabberd voor, met het vertrek van legio bedrijven, lege schappen in winkels en een inflatie van bijna 18 procent. Van de staatsschuld van veertig miljard dollar is ongeveer de helft verschuldigd aan buitenlandse partijen.
Een staat kan een staatsschuld scheppen door geld te lenen bij particulieren, bedrijven, organisaties en andere staten. Dit gebeurt meestal door de uitgifte van staatsobligaties. In Nederland leende de staat tot 1995 vooral bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen; nadien vrijwel altijd via obligaties.
In totaal komen de gerealiseerde uitgaven aan coronacrisismaatregelen van 2020 en 2021 en de nog te verwachte uitgaven van 2022 uit op € 85,5 miljard. In onze update van maart 2022 bedroeg dit nog € 89,8 miljard. Dit bedrag is nu lager omdat in 2021 minder geld is uitgegeven dan werd verwacht.
Nederland staat met een gemiddeld netto-vermogen van bijna 129.000 euro per persoon op de vierde plek in de ranglijst van rijkste landen ter wereld. De lijst is samengesteld door de Duitse verzekeraar Allianz in het Global Wealth Report over 2020.
Euro is goed voor de export
Dit is gunstig voor Nederlandse bedrijven en daarmee voor Nederland. Ook voorkomt een gemeenschappelijke munt als de euro dat een ander land in de Europese Unie zijn munt in waarde laat dalen. Door een goedkopere munt worden de exportproducten van dat land goedkoper.
Over de oorsprong van geld is niet veel bekend. De eerste vermelding van geld komt uit Mesopotamië, het tegenwoordige Irak. Volgens oude kleitabletten met spijkerschrift was puur zilver het eerste gestandaardiseerde betaalmiddel. De kostbare staven werden in stukken gehakt en gewogen bij een handelstransactie.
De inkomsten van de Europese Unie bestaan voor ongeveer 95% uit bijdragen van de lidstaten. Die bijdragen zijn voor een groot deel gebaseerd op hun bruto binnenlands product (bbp). Rijkere lidstaten, zoals Nederland, betalen daarom meer aan de EU dan armere lidstaten.
De hoogste schuld heeft Griekenland, 181,1 procent van het bbp.
Duitsland draagt in euro's het meeste af
Kijken we naar de totale bijdragen in euro's, dan staat Duitsland op plaats één. Dat land droeg vorig jaar ruim 24 miljard euro af aan Brussel en was daarmee goed voor ruim 20 procent van de btw- en bni-afdrachten aan de EU.
Om ook kleine ondernemers zoals kappers en pedicures aanvullend te ondersteunen, gaat het minimale subsidiebedrag omhoog van 750 naar 1500 euro. Daarnaast onderzoekt het kabinet de mogelijkheid om meer kleinere ondernemers toegang te geven tot de TVL.
Hoeveel geld is er nu in de wereld? Er is in totaal 1,03 biljard op de wereld. Uitgeschreven is dit 1.031.681.160.000.000. Bij dit bedrag is alles inbegrepen: ook contant geld, geld op spaarrekeningen, investeringen, cryptovaluta en meer.
De overheidsschuld als percentage van het bbp (de schuldquote) kwam eind 2021 uit op 52,1 procent. Dit is 2,2 procentpunt lager dan eind 2020, toen de schuldquote uitkwam op 54,3 procent. Deze sterke afname komt doordat het nominale bbp in 2021 veel harder steeg dan de schuld in euro's.
Schuldquote blijft stabiel
De overheidsschuld kwam eind juni uit op 447 miljard euro, ruim 12 miljard meer dan eind vorig jaar. De schuld nam toe door het financieren van het tekort van 12 miljard euro.
Per 31 oktober 2020 bedroeg de federale schuld USD 21.096.975 miljoen (gehouden door anderen dan niet-Amerikaanse overheden) plus USD 6.037.502 miljoen (gehouden door Amerikaanse overheden), totaal USD 27.135.477 miljoen.
In China zijn de schulden van consumenten, bedrijven en overheden opgelopen tot tussen de 260 en 300 procent van de totale omvang van de economie en dat is erg hoog, zeker voor een opkomende economie.
Duitsland heeft Rusland in de eerste 100 dagen van de oorlog in Oekraïne ruim €12 miljard betaald voor olie en gas – Nederland stortte een kleine €8 miljard in de kas van Poetin.