Niet iedereen maakt even makkelijk contact met andere mensen. Persoonlijke eigenschappen spelen een rol. Denk aan: een gebrek aan sociale vaardigheden, negatief zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen, onvermogen anderen te vertrouwen, sterke verlegenheid, emotionele instabiliteit, introversie en verminderde vitaliteit.
Emotionele eenzaamheid komt vaak voort uit de kwaliteit van het contact: je ervaart dit contact bijvoorbeeld als moeizaam of oppervlakkig. Bij sociale eenzaamheid ervaar je een tekort aan betekenisvolle relaties met anderen. Je hebt dan minder sociaal contact dan je wenst.
Eenzaamheid veroorzaakt gezondheidsrisico's
Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Mensen die eenzaam zijn vertonen vaker ongezond gedrag: weinig bewegen, minder gezond eten en meer gebruik van verslavende middelen.
Enerzijds kunnen genetische factoren meespelen. Anderzijds speelt een verandering in of het verlies van sociale contacten, activiteiten of werk vaak een rol. Ook gezondheidsproblemen, persoonlijkheidskenmerken en verwachtingen over sociale contacten kunnen bijdragen aan een ervaring van eenzaamheid.
Een periode van negen maanden wordt in het algemeen als normaal beschouwd. Duurt het langer, blijf je je eenzaam voelen, onderneem dan actie en zoek hulp. Wie niet van eenzaamheid af komt, heeft echt hulp nodig om te voorkomen dat het een chronisch probleem wordt.
We noemen niets voelen of geen plezier meer beleven ook wel anhedonie. Iedereen heeft dit weleens en het gaat vaak gewoon weer over. Als het lang duurt en erg is, kan het ook onderdeel zijn van bijvoorbeeld depressie, trauma, psychose, persoonlijkheidsproblemen.
Verlegenheid, je ongemakkelijk voelen of een sociale angststoornis (SAD) kunnen het moeilijk maken om te socializen. Toch is mensen te ontmoeten de enige manier om vrienden te vinden, en om dat te kunnen doen, moet je manieren vinden om je verlegenheid of sociale angst onder controle te houden.
Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen. Opvallend is dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen te ziens is als lichamelijke pijn.
Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je ervaart een gemis aan een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je wenst. Eenzaamheid gaat gepaard met kenmerken als negatieve gevoelens van leegte, verdriet, angst en zinloosheid en met lichamelijke of psychische klachten.
Ga vrijwilligerswerk doen in bijvoorbeeld een buurthuis, sportclub, op de school van je kinderen, bewonersvereniging, kerk of natuurorganisatie. Vrijwilligersactiviteiten die ertoe doen, zijn niet alleen goed voor anderen maar ook voor jezelf. Doordat je jezelf nuttig voelt, voel je je minder eenzaam.
Wanneer je jezelf ongelukkig voelt, vertelt dat iets. Het wijst je misschien naar een onvervulde behoefte. Het geeft aan dat de situatie waarin je zit onbevredigend is. Dat wil zeggen: jouw aanwezige behoefte blijft onbevredigd, blijft onvervuld.
Als je alleen bent, heb je niemand om je heen. Wanneer iemand geen of nauwelijks sociale contacten heeft, spreken we van sociaal isolement. Wat eenzaamheid is, hoe het voelt en wat het met je doet is voor iedereen anders. De een heeft meer betekenisvolle relaties of een groter sociaal netwerk nodig dan de ander.
Oorzaak. De oorzaak van jouw eenzaamheid kan liggen in de jeugd, maar dat hoeft niet. Wie een levenspatroon heeft dat geen balans beidt in het leven, kan zich erg eenzaam voelen. Wie zich niet goed kan losmaken van dat gevoel, waardoor het blijft voortduren, heeft last van chronische eenzaamheid.
Natuurlijk zal niemand zijn leven verliezen omdat ze niet minstens één vriend hebben. In veel gevallen zal het echter verdriet, teleurstelling en ontmoediging veroorzaken. Het is genoeg om te zeggen dat een van de redenen waarom mensen naar therapie gaan, het gevoel van eenzaamheid is.
Meeste mensen hebben regelmatig sociaal contact
Sinds 2012 heeft zo'n 96 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder minstens één keer per week contact met iemand van de familie, vrienden of buren. Voor familie ligt dit aandeel sinds 2013 rond de 83 procent. Dit was alleen in 2012 iets hoger (85 procent).
In het echte leven heeft bijna de helft van alle Nederlanders één tot vijf vrienden. 28 procent heeft 6 tot 10 vrienden. 10 procent heeft 10 tot 15 vriendschappen en 7 procent ziet meer dan 16 mensen als vriend.
Minder meedoen in de samenleving
Eenzaamheid kan ertoe leiden dat je je terugtrekt. Omdat je weinig sociale contacten hebt, denk je dat anderen je niet leuk vinden. Waardoor je sociale gelegenheden uit de weg gaat. Of je weet niet wie je kan vragen om samen iets te ondernemen.
Uit onderzoek blijkt dat hoe ouder je wordt, hoe minder vriendschappen je overhoudt. Er ontstaan nieuwe, maar er sneuvelen er meer dan erbij komen.
genieten van elkaars gezelschap; vertrouwen in elkaar; positieve wederkerigheid: een gelijkwaardig geven en nemen tussen de twee vrienden; de mogelijkheid om jezelf te zijn, je eigen gevoelens te uiten en fouten en vergissingen te durven maken zonder bang te zijn dat je daarvoor wordt veroordeeld.