Wat is een sociale media verslaving? Verslaving aan social media houdt in dat je continu de drang voelt om je accounts te checken. Je besteedt uren per dag aan het gebruik ervan en bent bang om iets te missen. Je bent obsessief bezig om alles te volgen en je leven speelt zich vrijwel alleen via je smartphone af.
De gevolgen van een social media-verslaving
De gevolgen hiervan kunnen leiden tot problemen op je werk of school, slaaptekort, concentratieproblemen, het verliezen van sociale contacten en het verwaarlozen van je dagelijkse werkzaamheden.
Internetverslaving is de meest voorkomende verslaving onder jongeren. Onder internetverslaving vallen verschillende soorten verslavingen, zoals gameverslaving, social media verslaving, chatverslaving en pornoverslaving. Iedereen gebruikt internet.
Maar liefst 1 op de 6 jongeren geeft zelf aan verslaafd aan social media te zijn. En nadelen hiervan te ondervinden in hun leven. Het gaat om 17% van de jongeren die zelf aangeven verslaafd aan social media te zijn. Meisjes vaker dan jongens.
Jongeren die hoog scoren op problematisch socialemediagebruik hebben meer last van concentratieverlies en impulsiviteit. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Er is zelfs een verband gelegd tussen obsessief gebruik van sociale media en ADHD-kenmerken.
Wetenschappelijk is het bestaan van een sociale media verslaving nog niet bewezen. Officieel is het dus ook nog geen verslaving. Echter in de praktijk zien we steeds vaker dat mensen in de problemen komen doordat ze te veel en te vaak sociale media gebruiken.
Hoe verslavend is Instagram? Dat Instagram zo verslavend is, komt vooral door wat onderzoekers een 'variabele beloning' noemen. Dat betekent dat het aantal likes en comments dat je krijgt (en van wie) iedere keer kan verschillen. Dat maakt het zo aantrekkelijk: de app is niet voorspelbaar.
Als het toetsenbord van uw computer geen toets Scroll Lock heeft, gaat u naar Start > Alle programma's > Bureau-accessoires > Toegankelijkheid > Schermtoetsenbord.
Social media gebruik afgelopen jaar gegroeid
We gebruiken meer platforms en spenderen er meer tijd: gemiddeld 107 minuten per dag. Vooral in de leeftijdsgroep 20 tot 39 jaar is men dagelijks meer minuten actief op social media. Deze groep brengt gemiddeld 138 minuten per dag door op social media.
Mensen met een social media-verslaving voelen dwang om social media overmatig te gebruiken en hebben alleen aandacht voor statusupdates of het bekijken van andermans online profiel. Een studie aan de universiteit van Chicago zegt dat deze verslaving sterker is dan alcohol en sigaretten.
Zo heb je in ieder geval meer rust als het op je telefoon aan komt. Als je (tijdelijk) stopt met het gebruiken van sociale media, zal je waarschijnlijk al heel snel verandering zien. Je gaat merken hoeveel tijd je erin stak en word je veel bewuster van wat er om je heen gebeurt.
Bij de verslavingszorg melden zich nauwelijks mensen met internetverslaving aan. In 2015 ging het om 537 mensen die zich hadden aangemeld voor problemen met internetgamen (1). De groep problematische internetgebruikers wordt geschat op enkele procenten van de groep internetgebruikers (2).
Bij een internetverslaving kom je bijna nergens meer aan toe. Je bent constant aan het chatten of surft heel vaak over het internet. Zoveel dat je te weinig tijd en aandacht hebt voor je huishouden, gezin, relatie, sociale leven, werk en/of opleiding.
Onder de noemer sociale media worden onder andere weblogs, microblogs (bijvoorbeeld Twitter), social bookmarking, videosites (bijvoorbeeld YouTube, Vimeo en TikTok), fora, op samenwerking gebaseerde projecten als Wikipedia, en sociale netwerken als Facebook en Google+ geschaard.
Sociale media bieden kansen voor cyberpesten. Ze kunnen een persoon pesten door negatieve en beledigende opmerkingen op sociale media-accounts te plaatsen. Als ze geen gewenst antwoord krijgen van de slachtoffers, kunnen ze ook gênante foto's van het slachtoffer op internet plaatsen om hen een ellendig gevoel te geven.
Zo dragen sociale media voor een deel bij aan de vorming van de identiteit van jongeren. Tegelijkertijd kunnen sociale media ook een negatieve invloed op de mentale gezondheid van jongeren hebben. Het gebruik kan leiden tot stress, slaaptekort en soms zelfs leiden tot psychische klachten.
Vrijwel iedereen in de leeftijdsgroep van 12 tot 45 jaar gebruikte in 2019 sociale media (meer dan 95 procent). Vooral 65- tot 75‑jarigen gebruiken de laatste jaren vaker sociale media. In 2019 was 76 procent van de mensen in deze leeftijdscategorie actief op sociale media, tegen 40 procent in 2014.
Instagram is het afgelopen jaar gegroeid met maar liefst 830.000 gebruikers. Dit is een percentage van 20. Net als vorig jaar zijn jongeren tussen de 15 en 19 jaar de grootste groep Instagramgebruikers.
Al twee jaar op rij is TikTok met ruime afstand het snelst groeiende social media platform. In 2022 ligt het aantal TikTok-gebruikers maar liefst 75% hoger dan een jaar eerder. Naast TikTok maakte ook Instagram een enorme groei door. Van de grote platformen wint Instagram nog het snelst aan populariteit.
Populaire categorieën onder jongeren zijn mode en sport. Daarnaast zijn communities op Instagram booming, zoals travellers, fashionista's, fitgirls, sneakerfreakers, etc. Jongeren hebben contact met elkaar via de comments en eigen hashtags.