Meestal gaan klachten vanzelf weer over. Maar komt hulp te laat, dan verergeren klachten. En duurt het vaak lang(er) voordat het weer beter met je gaat. Onze specialist Peter Overzier geeft je graag een paar tips om je somberheid aan te pakken en een depressie te voorkomen.
Alcohol en drugs kunnen een depressie veroorzaken en verergeren. Vaak zijn er ook zorgen over praktische problemen, zoals geld, werk, het gezin of woonruimte. Probeer het niet allemaal alleen op te lossen.
Bij het ontstaan van een depressie zijn vooral serotonine, noradrenaline en dopamine van belang. In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters.
Het is volkomen normaal dat je daar allerlei gevoel bij hebt: verdriet, angst, woede, somberheid. Als je die dingen ervaart, weet je vaak waar ze mee te maken hebben en het gevoel komt en gaat. Je kunt erover praten, je kunt erom huilen soms misschien een beetje lachen, er zit beweging in.
U vindt het moeilijk om zich te concentreren, u merkt dat het denken langzamer gaat. U vindt met moeilijk om beslissingen te nemen. U bent onrustig (of anderen zien aan u dat u onrustig bent), of juist heel traag in uw beweging. Als u in de spiegel kijkt ziet u weinig emoties in uw gezicht.
Laat iemand met een depressie niet in de steek. Regelmatig contact blijft belangrijk. Ook als de ander zich terugtrekt, zelf geen contact zoekt of onaardig doet. Dring niet aan op het nemen van een belangrijke beslissing tijdens de depressie, zoals verhuizen of scheiden.
Dat huilen therapeutische waarde heeft, lijkt te worden weerlegd door het feit dat mensen met een depressie als ze huilen eigenlijk nooit rapporteren dat ze zich opgelucht voelen. Mensen die psychisch gezond zijn rapporteren dat in ongeveer de helft van de gevallen wel.
Zowel een toename in gewicht en meer behoefte aan slaap, als een afname in gewicht en vroeg wakker worden zijn bijvoorbeeld symptomen van een ernstige depressie. Wanneer men weinig eetlust heeft en vroeg wakker wordt noemt men dit ook wel een “melancholische depressie” of een “typische depressie”.
Ingrijpende en schokkende gebeurtenissen zoals een overval, een verkeersongeluk, oorlogsgeweld, verkrachting, mishandeling en seksueel misbruik kunnen traumatisch* zijn. Traumatische gebeurtenissen kunnen van invloed zijn bij het ontwikkelen van een depressie.
U voelt zich bijvoorbeeld onzekerder dan voorheen en er is een toename van twijfels en besluiteloosheid. Emotionele onevenwichtigheid wordt ook wel gezien als een voorteken. U barst plotseling in huilen uit of reageert anders dan normaal. Soms kan er sprake zijn van emotionele afvlakking.
Een depressie kan ook vanzelf weer voorbij gaan, maar vaak is het beter om hulp te zoeken. Gemiddeld duurt een depressie zo'n 8 maanden.
Recente studies wijzen omega 3-vetzuren (het vet dat in vis zit, vooral in vette soorten als zalm, haring en makreel) aan als een van de actiefste natuurlijk voorkomende middelen tegen depressie. Ze spelen een grote rol in de omzetting van tryptofaan naar serotonine.
Het verschil is dat een burn-out het gevolg is van langdurige overbelasting, terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder dat er sprake is van overbelasting. Verder speelt aanleg bij het ontstaan van een depressie een grotere rol dan bij burn-out.
Serotonineheropnameremmers, ook wel SSRI's genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof die een rol speelt bij stemming en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine en sertraline.
Een depressie zit meestal niet alleen in het hoofd, maar brengt vaak ook lichamelijke gevolgen met zich mee. U kunt hierbij denken aan het hebben van hoofdpijn of het veranderen van de eetlust met een gewichtstoename of -afname tot gevolg. Ook in de hersenen zijn fysieke veranderingen terug te vinden.
Lichamelijke klachten
Als je depressief bent, kun je veel bezig zijn met piekeren. Piekeren kan ervoor zorgen dat jouw slaappatroon ernstig wordt verstoord. Doordat je problemen ervaart met slapen, kun je je constant moe voelen. Je zult daardoor misschien ook slechter eten en minder bewegen.
Een depressie is niet alleen moeilijk voor degene die eronder lijdt. Ook de directe omgeving krijgt heel wat op haar bord. Mensen met een depressie vragen een andere omgang, die vertrekt vooral vanuit begrip en steun. Want laat het duidelijk zijn, (goedbedoelde) raad en adviezen helpen niet.
Een lichte depressie kan voorbijgaan, maar kan ook in ernstiger vormen overgaan. Omgekeerd kan een zware depressie weer afzwakken naar een lichtere depressie. Als een depressie het dagelijks leven sterk beïnvloedt, is het nodig professionele hulp te zoeken. Een gesprek met de huisarts is meestal de eerste stap.
Depressie kan de oorzaak zijn van relatieproblemen. Een depressie slokt alle energie op. Iemand met een depressie voelt zich vaak schuldig omdat de rol van partner niet ingevuld kan worden zoals men zou willen. Geduld en acceptatie van de partner met een depressie zijn belangrijke facetten in een relatie.
De psycholoog maakt meestal een behandelplan. Samen bekijkt u het probleem waarmee u worstelt. U leert anders naar uzelf en naar uw omgeving te kijken. Vaak lukt het dan te ontdekken waarom u zich zo ellendig voelt en wat u daaraan kunt doen.
Psychomotorische gejaagdheid of geremdheid, bijna elke dag. Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag. Gevoelens van waardeloosheid, of ernstige c.q. inadequate schuldgevoelens. Vermindering van het vermogen om te denken, zich te concentreren, of besluiteloosheid.
Een depressie die niet behandeld wordt kan leiden tot moeilijkheden op professioneel vlak, absenteïsme, relatie- en familieproblemen.Er is ook een belangrijk toegenomen risico op zelfdoding. Een zware depressie leidt in 1 op 15 gevallen tot zelfmoord.