Algemene tips voor gezond en duurzaam eten zijn: voorkom overconsumptie, verspil geen voedsel, gebruik slechts enkele porties zuivel per dag, eet minder vlees en vervang vlees door plantaardige eiwitbronnen als peulvruchten, noten, soja en granen.
Duurzaam eten is goed voor het milieu én je gezondheid. Maar hoe begin je? De 3 belangrijkste stappen die je kunt zetten zijn: minder vlees en meer plantaardig eten, minder voedsel verspillen en niet meer eten dan je nodig hebt.
Je kunt gezond leven door gezond te eten, niet te roken en voldoende te bewegen en ontspannen. Door gezond te leven verklein je de kans op ziekten. Ook helpt gezond leven je langer fit te blijven. Een gezonde leefstijl is goed zorgen voor je lichaam én je geest.
Wereldwijd is voedsel verantwoordelijk voor 20 tot 30 procent van de broeikasgasemissies. Een duurzamer voedingspatroon zou niet alleen beter zijn voor het milieu, het is vaak ook gezonder. Bijvoorbeeld als we minder vlees eten, of frisdrank vervangen door kraanwater.
Door duurzaam te eten, kan je de vraag van de aarde, en zo de impact op het milieu, zo laag mogelijk houden. Daarnaast is het ook voordeliger voor je portomonnee om duurzaam om te gaan met producten. Door bewust keuze's te maken, heeft dit grote invloed op je uitgaven.
De productie van voedsel belast het milieu. Denk aan het gebruik van land en water of aan uitputting van de bodem. Duurzaam voedsel beschermt de ecologische systemen en voorziet in de voedingsbehoefte van mensen nu en in de toekomst.
Het huidige voedselsysteem is niet duurzaam. Vooral vlees maar ook zuivel en kaas vormen de grootste milieubelasting, zo blijkt uit een studie van het RIVM. Bovendien wordt 20 % van de producten verspild.
Wat zijn producten die duurzaam zijn? We noemen producten duurzaam wanneer ze zijn geproduceerd op een manier waardoor natuur en milieu zo min mogelijk worden belast. Ze kunnen ook gemaakt zijn van gerecycled materiaal of zonder grondstof uitputtende mechanische processen.
In 2021 kwam 22 procent van de supermarktomzet van duurzaam eten, tegenover 19 procent in het jaar daarvoor. In 2013 was het nog maar 8 procent. Vooral kozen consumenten voor duurzaam varkensvlees, vis, thee of eieren.
Minder vlees eten is duurzamer
Een voedingspatroon zonder vlees (vegetarisch of veganistisch) zorgt voor een lagere broeikasgasuitstoot dan het gemiddelde voedingspatroon met vlees en zuivel. Toch is een voedingspatroon helemaal zonder vlees en zuivel niet automatisch het meest duurzaam, wat betreft landgebruik.
Hoewel de impact van dierlijke producten meestal groter is, belasten ook fruit en groenten het milieu. Het verbouwen van groente en fruit, de verpakking en het vervoer: het kost allemaal veel energie en grondstoffen. Die energie komt vooral van fossiele brandstoffen (olie, kolen, gas).
Veel producten worden dan duurder, maar het ene meer dan het andere. Zo kan het zomaar zijn dat gangbare producten duurder worden dan duurzame producten. Duurzame producten hebben immers veel minder impact op het milieu, waardoor er niet veel extra gerekend hoeft te worden bovenop de huidige prijs.
Alle vers fruit is gezond.
Pitvruchten: appel, peer … Steenvruchten: kers, perzik, nectarine, abrikoos, pruim … Zachte vruchten: bes, druif, framboos, aardbei, bosbes … Exotische vruchten: banaan, kiwi, ananas, mango …
Appels en peren zijn het hele jaar duurzaam en dus het beste voor het milieu. Dat geldt voor appels uit Nederland, België, Frankrijk, Chili en Nieuw-Zeeland, en voor peren uit Nederland, België, Frankrijk, Argentinië, Chili en Zuid-Afrika.
Fruitsoorten die veel suiker en relatief weinig wezels bevatten, zijn: lychees, bananen, vijgen, druiven en ananas. Gedroogd fruit bevat meer suiker dan vers fruit. Het is dus zeker geen evenwaardige vervanging voor de verse variant. Ook is het belangrijk biologisch fruit te eten.
Waarom vegan eten gezond voor je is
Zo verlaag je door vegan te eten het risico op hart- en vaatziekten en bepaalde kankers. Bovendien heb je als vegan minder kans op diabetes type 2 en overgewicht. Wie overschakelt van een omnivoor naar een plantaardig voedingspatroon krijgt vaak meer energie.
Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk. Voor boerenkaas wordt rauwe melk gebruikt en voor fabriekskaas gepasteuriseerde melk.
Volgens voedingswetenschappers is gezond eten met minder of helemaal geen vlees mogelijk, als je weet welke andere producten je nodig hebt. Het is belangrijk om voldoende en de juiste eiwitten en genoeg ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 binnen te krijgen.
Je kunt het beste kiezen voor onbewerkte of weinig bewerkte producten, zoals groente, fruit, peulvruchten en volkoren graanproducten waar veel voedingstoffen in zitten en niet veel calorieën. Verspil geen voedsel. Verminderen van voedselverspilling levert een grote bijdrage aan het duurzaam maken van je huishouden.
Volgens het heeft de groep ''suiker en zoetwaren'' in ieder geval een lage uitstoot van broeikasgassen per 100 kilocalorieën. Shrink That Footprint bevestigd dat; volgens hen hebben suikers en zoetwaren over het algemeen 0,6 gram CO2 uitstoot per kilocalorie.
Volgens de Brundtland-definitie is duurzame voeding geproduceerd en geconsumeerd in een voedselsysteem dat voorziet in het voeden van huidige generaties zonder de economische, sociale en ecologische fundamenten voor de voeding van toekomstige generaties in gevaar te brengen.
Voorbeelden zijn een schoon milieu, biodiversiteit in de natuur, een hoogopgeleide en gezonde bevolking, goed werkende sociale netwerken en maatschappelijk vertrouwen.
Duurzaam bouwen is een breed begrip. Bij duurzaam bouwen en verbouwen wordt er rekening gehouden met de effecten op het milieu. Dat moet dan zowel bij het ontwerp van een gebouw of bouwwerk gebeuren als tijdens bouw, verbouw, renovatie of sloop. Bij duurzaam bouwen gaat het ook over het gebruik van het gebouw.