Het beste advies om een atoombom te overleven is natuurlijk om zo ver mogelijk van de explosie – of ground zero – te blijven. Binnen een bepaald bereik wordt alles en iedereen weggevaagd door de kracht van de ontploffing. Als je binnen dat bereik bent, is er niet veel wat je kunt doen.
Veel mensen denken dat de straling direct fataal is: dat is niet zo. De hitte en de schokgolf zijn het ergste aan een atoombom. De radioactiviteit is een sluipmoordenaar, maar deze is met goede medische zorg wel te overleven. Het hangt uiteraard ook af van hoe dichtbij je bij de bom was.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken. Afgeworpen boven de Randstad zou dit betekend hebben dat Den Haag en Rotterdam verwoest waren.
Een bom als die op Hiroshima kan je al overleven op 10 kilometer afstand. Maar de krachtigste bom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba (50 megaton) zou indien boven Utrecht tot ontploffing gebracht alles van Amsterdam tot Den Bosch in de as leggen.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Zo'n nucleaire winter kan er bovendien voor zorgen dat er minder planten groeien. Dit kan leiden tot voedselschaarste bij zowel mens als dier. En van al deze gevolgen zijn we niet zo gemakkelijk af. De onderzoekers voorspellen dat een nucleaire oorlog het leven op aarde voor tientallen jaren zal teisteren.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Om jezelf te beschermen tegen de andere radioactieve stoffen en tegen de stralen die worden uitgezonden, moet je schuilen: blijf binnen en houd ramen en deuren gesloten. Jodiumtabletten zijn het meest efficiënt als ze op het juiste moment worden ingenomen. Volg hiervoor de aanbevelingen van de overheid.
Al in de jaren tachtig ontdekten wetenschappers dat de grote hoeveelheden fijnstof die door een kernoorlog in de atmosfeer terechtkomen, kunnen leiden tot een zogenoemde nucleaire winter. De roetdeeltjes zullen binnen enkele weken door de wind over de hele wereld worden geblazen.
Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles. De Russen testten hun kernwapenarsenaal op Kazachse steppebewoners en de Amerikanen wilden een nieuw Panamakanaal graven met een bombardement van waterstofbommen. Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles.
Fruitvliegen overleven een atoombom eerder dan een kakkerlak
Al in 1963 vonden Amerikaanse onderzoekers van het Virginia Polytechnic Institute in Blacksburg dat kakkerlakken een 6 tot 15 keer zo'n hoge dosis radioactieve straling kunnen overleven als mensen.
Extra blootstelling aan ioniserende straling verhoogt de kans op schadelijke gezondheidseffecten. Om mensen hiertegen te beschermen kunnen verschillende maatregelen genomen worden, zoals schuilen, evacueren of het innemen van jodiumtabletten.
Binnen een straal van 6 kilometer kunnen schokgolven enorme kracht uitoefenen met windsnelheden van 255 kilometer per uur. Binnen een kilometer van de ontploffing ontstaan windsnelheden van wel 756 kilometer per uur. De meeste gebouwen zullen dan vernietigd worden.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Voor Nederland moet je qua gevolgen dan denken aan de kernramp in Tsjernobyl in 1986. Die heeft hier nul gezondheidsschade aangericht. Wel was er gedoe: koeien moesten van het land af, je wilt geen radioactieve stof in de melk.'' Berekeningen over mogelijke kernongevallen rond Nederland worden voortdurend bijgewerkt.
Rusland is de grootste kernmacht ter wereld. De wapens zijn er vooral om de grootste vijand, de Verenigde Staten, af te schrikken. De Russische president Poetin heeft opgeroepen om nucleaire 'afschrikkingsmiddelen' op scherp te zetten. Een deel van de 7.000 nucleaire wapens wordt paraat gemaakt.
Zoek naar een gebouw met een kelder. Een kelder biedt extra bescherming en een schuilplaats als je uit het zicht moet blijven. Zoek in je omgeving naar geschikte gebouwen zoals deze en ga er zo snel mogelijk naar toe. Probeer een gebouw te vinden dat je kunt afsluiten voor het geval er een chemisch lek of aanval is.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
Schuil bij voorkeur in ruimtes zonder ramen, deuren en andere mogelijke ventilatiekanalen. Zijn er wel ramen? Ga er niet te dichtbij zitten; een raam biedt minder bescherming dan een muur.
Alle kernwapens zijn massavernietigingswapens, ook wel niet-conventionele wapens genoemd, d.w.z. dat ze een enorme vernietigingskracht hebben. Ze kunnen in één keer immense en arbitraire schade toebrengen aan mensen, infrastructuur, natuur en biosfeer.
Onder nucleaire oorlogvoering (nuclear warfare) wordt verstaan een gewapend conflict waarbij gebruik wordt gemaakt van kernwapens. Een kernwapen (nucleair wapen) is een wapen waarbij de explosie een gevolg is van het vrijkomen van kernenergie door kernsplijting, kernfusie of een combinatie hiervan.
Mensen, gebouwen en dieren in de buurt van de explosie gaan in vlammen op. Straling | Bij een nucleaire explosie komen verschillende soorten straling vrij. In de eerste minuten na het bombardement is dat vooral gamma- en neutronstraling. Hoe dichter men zich bij de bom bevindt, des te geconcentreerder de straling is.
Als je je verstopt in een gebouw met meerdere verdiepingen, ga dan naar een van de middelste verdiepingen, zodat zo veel mogelijk van het gebouw tussen jou en de straling is. Een atoombom slingert radioactieve stofdeeltjes de lucht in, die de vorm van een paddenstoel aannemen.