Het kabinet dreigt af te treden als het parlement een bepaald voorstel niet aanneemt. Het centrale discussiepunt is het toekomstige beleid. Er is zodanige kritiek op de regering vanwege (vermeend) wanbeleid, dat de regering onvoldoende vertrouwen van het parlement heeft om door te kunnen regeren.
In de Tweede Kamer heeft het zijn meerderheid gedurende de regeerperiode verloren, doordat er verschillende afsplitsingen van de regeringsfracties hebben plaatsgevonden. Zetelverdeling coalitie en oppositie van kabinet in Tweede Kamer in de oorspronkelijke verhoudingen.
Zuiver juridisch is een demissionair kabinet volledig bevoegd: het kan wetsvoorstellen indienen, besluiten nemen, Nederland in het buitenland vertegenwoordigen. Wel is er een algemeen idee dat zo'n kabinet zich moet beperken tot spoedeisende zaken en onderwerpen die politiek niet controversieel zijn.
Het kabinet werd op 10 januari 2022 beëdigd als opvolger van het kabinet-Rutte III, na de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart 2021 en de daaropvolgende kabinetsformatie. Het kabinet bood na de kabinetscrisis over asiel op 7 juli 2023 ontslag aan en is sindsdien demissionair.
Een kabinet is een bestuursorgaan van hooggeplaatste leden van een regering. Vaak vormt het kabinet binnen deze regering de uitvoerende macht. In Nederland bestaat het kabinet uit de ministers en staatssecretarissen.
Het parlement (de Staten-Generaal) controleert de regering. Ministers leggen in het parlement verantwoording af over hun beleid.
Sinds 1951 is het gebruikelijk dat een informateur aangesteld wordt, aanvankelijk door de monarch en vanaf 2012 door de Tweede Kamer. De informateur onderzoekt welke combinaties van politieke partijen mogelijk zijn om tot een nieuwe regeringscoalitie te komen.
De 46-jarige Yesilgöz is sinds vorig jaar minister van Justitie en Veiligheid. Eerder was ze staatssecretaris en Kamerlid voor de VVD. Voor haar overstap naar Den Haag was ze raadslid in Amsterdam.
De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een Nederlandse politieke partij met een liberale signatuur.
Als een kabinet of minister ontslag heeft gevraagd aan de Koning(in), maar dit ontslag nog niet is verleend, noemen we dat demissionair. De demissionaire status van een kabinet betekent dat er alleen nog 'lopende zaken' worden afgehandeld, en dat omstreden (ook wel controversiële ) kwesties niet aan de orde komen.
De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers, zo bepaalt art. 42 lid 1 Grondwet. Een vergadering van de voltallige regering (onder leiding van de Koning), ook wel kabinetsraad genoemd, vindt zelden plaats.
De minister-president draagt de ministeriële verantwoordelijkheid voor het optreden van de leden van het Koninklijk Huis. Daarnaast vertegenwoordigt hij Nederland in de Europese Raad. Sinds 14 oktober 2010 vervult Mark Rutte deze functie.
In de eerste Peilingwijzer na een roerige politieke zomer is Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt in één klap de grootste partij.
Het kabinet-Balkenende II was het Nederlandse kabinet van 27 mei 2003 tot 7 juli 2006. Het werd gevormd door de politieke partijen Christen-Democratisch Appèl (CDA), Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) en de Democraten 66 (D66) na de Tweede Kamerverkiezingen van 2003.
Dilan Yeşilgöz-Zegerius wordt zoals verwacht de nieuwe lijsttrekker van de VVD, meldt de partij op de website. De demissionair justitieminister is vorige maand door de VVD naar voren geschoven als voorkeurskandidaat. Tegenkandidaten konden zich tot zondag melden.
Namens alle regiovoorzitters en leden van het hoofdbestuur kan ik melden dat na zorgvuldige overwegingen en met volledig vertrouwen is besloten om unaniem Dilan Yeşilgöz-Zegerius voor te dragen als kandidaat-lijsttrekker voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen.
Een meerderheidskabinet is een kabinet dat gevormd wordt door een politieke partij of politieke partijen die gezamenlijk een meerderheid van ten minste de helft plus een van het totaal aantal zetels in het parlement hebben. In de Nederlandse Tweede Kamer zijn daarvoor 76 zetels van de 150 zetels voor nodig.
Macht heeft de koning niet. Voor het uitvaardigen van wetten en besluiten zijn de handtekening van zowel de koning als een minister nodig. De minister(s) zijn verantwoordelijk. De positie van de koning en de opvolging zijn geregeld in de Grondwet, vandaar dat in Nederland sprake is van een 'constitutionele monarchie'.
Regering controleren en wetten maken
Het parlement (ook wel Staten-Generaal) controleert het beleid van de regering (de Koning en de ministers). Ook heeft het parlement een wetgevende functie. Een wet gaat pas in als de Eerste en de Tweede Kamer het wetsvoorstel hebben aangenomen.