Bij een datalek vallen persoonsgegevens in handen van derden, die geen toegang tot die gegevens mogen hebben. Een datalek ontstaat door een beveiligingsprobleem of doordat iemand onzorgvuldig handelt. In 2020 kreeg de Autoriteit Persoonsgegevens bijna 25.000 meldingen van een datalek.
Een datalek kan ontstaan als gevolg van een beveiligingsprobleem, waardoor cybercriminelen toegang krijgen tot zakelijke computerbestanden met persoonsgegevens of DDoS-aanvallen kunnen uitvoeren.
De grootste oorzaak van datalekken is het versturen van gevoelige gegevens naar de verkeerde persoon. Je stuurt bijvoorbeeld een e-mail naar iemand met dezelfde naam als je bedoelde ontvanger.
Net als in 2017 was in 2018 het meest voorkomende type datalek het versturen of afgeven van persoonsgegevens aan een verkeerde ontvanger (63% van de meldingen). Dit kan bijvoorbeeld een brief met gevoelige gegevens zijn die bij de verkeerde persoon terecht is gekomen en is geopend.
Voorbeelden datalekken
Voorbeelden van datalekken zijn: het verlies van een USB-stick met niet-versleutelde persoonsgegevens; een cyberaanval waarbij persoonsgegevens zijn buitgemaakt; een besmetting met ransomware waarbij persoonsgegevens ontoegankelijk zijn gemaakt.
Have I Been Pwned? is een gratis dienst waarmee je kunt zien of jouw gegevens publiekelijk bekend zijn geworden bij een gemeld datalek. Deze website is de meest gebruikte en meest complete dienst voor het controleren van gegevens die mogelijk betrokken zijn bij een datalek.
Bij een datalek gaat het om vernietiging, verlies, wijziging, of het delen van persoonsgegevens zonder dat dat de bedoeling was. Het moet dus gaan om een inbreuk op de beveiliging van persoonsgegevens. De persoonsgegevens zijn niet beschermd geweest, mogelijk verloren of onrechtmatig verwerkt.
Bij overtreding van de meldplicht datalekken kan de Autoriteit Persoonsgegevens een bestuurlijke boete opleggen. Als de overtreding niet opzettelijk is gepleegd en er geen sprake is van ernstige verwijtbare nalatigheid, zal de Autoriteit Persoonsgegevens meestal eerst een bindende aanwijzing opleggen.
Wil je weten of je überhaupt wel eens in een datalek voorbij bent gekomen? Kijk dan op de website haveibeenpwned.com wanneer jouw gegevens zijn gelekt. Je moet hiervoor wel je e-mailadres invullen, dus als je meerdere e-mailadressen gebruikt, kun je het beste voor elk e-mailadres een aparte zoekopdracht doen.
Voorbeelden: het slordig omgaan met wachtwoorden, papieren dossiers die als oud papier worden aangeboden, het kwijtraken van een USB-stick. Gegevens die niet beveiligd worden opgeslagen, zoals wachtwoorden, vormen op zichzelf nog geen datalek.
Controleer datalekken. Ga met enige regelmaat of je data onderdeel zijn van een bekend lek. Dit kan onder meer via haveibeenpwned.com en scatteredsecrets.com. Overigens, als jouw mailadres of 06-nummer niet voorkomt op deze sites, kunnen je gegevens wel zijn gelekt.
Sinds iOS 14 waarschuwt Apple je voor onveilige wachtwoorden of als je wachtwoord gelekt is. Je krijgt ook meldingen als je gebruik maakt van een dienst die gehackt is. Maar het klinkt soms ernstiger dan het is.
De kosten van zakelijke datalekken zijn dit jaar nog nooit zo hoog geweest. Gemiddeld kost een datalek bedrijven nu 3,5 miljoen euro. In het jaarlijkse 'Cost of Data Breach'-rapport constateert IBM dat de prijs van een gemiddeld datalek bedrijven nu gemiddeld 20 procent meer kost dan in 2020.
Er is sprake van een datalek wanneer een hacker toegang krijgt tot de database van een service of bedrijf, die privégegevens van gebruikers bevat. Deze gegevens kunnen variëren van gebruikersnamen en wachtwoorden tot burgerservicenummers, adressen en zelfs betalingsgegevens.
Controleer zo of uw accountgegevens gelekt zijn: Ga naar de site haveibeenpwned.com. Klik op Email or phone (international format). Vul uw mailadres in.
Leak checker en benikerbij.nl
In de 'Facebook leak checker' kun je je voornaam en achternaam invullen om erachter te komen of jouw gegevens voorkomen in de gelekte Nederlandse database. Als er één of meerdere matches gevonden zijn, zie je van iedere match de laatste drie cijfers van het bij Facebook bekende 06-nummer.
De AP kreeg in 2021 in totaal 24.866 meldingen van datalekken. Dat is een stijging van 4% ten opzichte van 2020. De AP maakt zich zorgen over de exponentiële stijging van het aantal gemelde cyberaanvallen, dat met 88% is gestegen ten opzichte van 2020.
Persoonsgegevens zijn alle gegevens die betrekking hebben op een geïdentificeerde of identificeerbare levende natuurlijke persoon. Losse gegevens die samengevoegd kunnen leiden tot de identificatie van een bepaalde persoon vormen ook persoonsgegevens.
De hackers kunnen zich met de gegevens die ze hebben makkelijk voordoen als een werknemer van de woningcorporatie. Mensen drukken volgens Poot namelijk sneller op een link die afkomstig is van een organisatie die ze kennen. Geven de huurders via de mail nog meer gegevens weg, dan hebben ze een groot probleem.
Hiervoor hoef je alleen maar naar de HPI-website te gaan, je e-mailadres in te voeren en op de button "Check e-mail address!" te klikken. De tool geeft niet alleen antwoord op de vraag "Is mijn e-mail gehackt?", maar checkt ook of andere persoonlijke informatie online gepubliceerd of misbruikt is.
De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) spreekt van een 'inbreuk in verband met persoonsgegevens' (datalek) wanneer een inbreuk op de beveiliging leidt tot het verlies, of het ongeoorloofd wijzigen, verstrekken, inzien of anderszins verwerken van persoonsgegevens.
Hoe weet ik of ik gehackt ben? Controleer op https://haveibeenpwned.com/ of je e-mailadres of eventuele andere gegevens zijn buitgemaakt door hackers na een datalek. Check je recente bestanden. Ga naar Windows Verkenner en zie onder 'Snelle toegang' de lijst met bestanden die het laatst geopend zijn.