Bij zeer warme omgevingstemperaturen kunnen zich een aantal plotse probleemsituaties voordoen. We denken aan uitdroging, zwelling door warmte (warmte-oedeem), warmtekrampen, uitputting door hitte, hitteslag of zelfs hitteberoerte. Hitte kan dus schadelijk zijn voor de gezondheid.
Een temperatuur van 30 graden voelt bij 50 procent luchtvochtigheid aan als 31 graden, bij 80 procent als 38 graden en bij 100 procent zelfs als 44 graden. Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, moeite met lopen, extreme hitte ervaren tijdens een hardloopwedstrijd. Een hitteberoerte kan het gevolg zijn van deze klachten, waarbij het lichaam tijdens inspanning zó warm wordt dat organen uitvallen, soms zelfs met overlijden tot gevolg.
Als je oververhit bent dan zul je merken dat je je gauw vermoeid voelt. Klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid en neiging tot flauwvallen kunnen hier ook bijhoren. Daarnaast kan het zijn dat je spierkrampen ervaart in de armen en benen. Als je oververhit bent zal je ook meer gaan transpireren.
Als volwassene raadpleeg je best een arts als je koorts: boven de 39 °C oploopt (hoge koorts kan de hersenen en andere organen in de war sturen en beschadigen) gepaard gaat met specifieke symptomen zoals buikkrampen, branderig gevoel bij het plassen, suf en slaperig zijn, zware hoofdpijn of huiduitslag.
Hoelang een zonnesteek duurt, hangt af van de ernst van de klachten. Bij een lichte en gewone zonnesteek voel je de klachten een dag later nog steeds. Meestal nemen de symptomen pas na enkele dagen af. Soms duurt een zonnesteek langer dan enkele dagen.
Hitte-uitputting kan worden behandeld door een koele plek te zoeken om te rusten en veel water te drinken. Als je vermoedt dat iemand een hitteberoerte heeft, bel dan onmiddellijk de hulpdiensten.
Mogelijke klachten bij hitte zijn hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Bij een zonnesteek helpen een koele douche, in een koele omgeving gaan liggen en drinken.
Vanaf 30 graden is het belangrijk om voorzichtig te zijn. Boven die temperatuur heb je kans dat je klachten krijgt als je veel gaat bewegen. Vooral als er veel vocht in de lucht zit. Dat wordt een hoge luchtvochtigheid genoemd.
Hoogste temperaturen ooit gemeten
Noord-Amerika: 56,7°C op 10 juli 1913 in Furnace Creek, Death Valley, Verenigde Staten. Afrika: 55,0°C op 7 juli 1931 in Kébili, Tunesië Azië: 55°C, in Al Majmaah, Saoedi-Arabië, op 8 juni 2019.
Koortspieken van 41°C en 42°C komen ook voor, bij koortspieken van 43°C is de situatie levensbedreigend. Erg hoge lichaamstemperaturen kunnen verschillende gevolgen hebben: Verstoring van de werking van enzymen. Celstofwisseling.
Een hitteflauwte is een vrij ongevaarlijk hitteletsel. Een hitteflauwte komt door een tijdelijke verstoring in de hersenen door onvoldoende zuurstof. Dit zuurstoftekort komt door warmte, vochttekort en een lage bloedsuikerspiegel.
Het bleek, dat bij alle drie groepen van temperatuurbepaling de huid van het voorhoofd het hoogst is, namelijk gemiddeld 35°.
"Behalve dat het bloedvolume afneemt, gaat het bloed bij hitte vooral naar de huid toe, waardoor er minder bloed beschikbaar is voor andere organen, zoals je hersenen, darmen, spieren en longen, die dat bloed ook hard nodig hebben. Veel bloed gaat in normale omstandigheden naar de hersenen, ongeveer twintig procent.
Bij extreme hitte moet niet alleen gedacht worden aan hoge temperaturen, maar ook aan een hoge luchtvochtigheid, veel straling en weinig wind. De mens moet onder deze omstandigheden de lichaamstemperatuur toch rond de 37°C kunnen handhaven.
Wanneer je in extreem warme omstandigheden werkt, loop je kans op een hitteslag of zonnesteek. Een zonnesteek ontstaat door te veel zonnestraling op je hoofd en nek. Hitteslag kun je ook krijgen als de zon niet schijnt: je koelsysteem kan de warmte niet aan.
De hitteberoerte is het gevaarlijkste hitteletsel. Door uitdroging en hoge lichaamstemperatuur raakt de warmteregulatie in de hersenen in de problemen. Verward en bizargedrag, bewustzijnsverlies of toevallen kunnen voorkomen en door uitdroging zelfs shock.
Hitteberoerte (Engels: heat stroke) is de meest levensbedreigende uiting van een spectrum van met hitte samenhangende ziektebeelden. Deze aandoeningen worden gekenmerkt door extreme hyperthermie (> 40,5°C), multiorgaanfalen en neurologische verschijnselen.
Als je te weinig vocht in je lichaam hebt, raken je romp, armen en benen slecht doorbloed. Uiteindelijk worden ze bleek en stoppen ze met zweten. Het gevolg hiervan is dat de temperatuur in je lichaam hoger wordt omdat je niet meer zweet en je lichaam zo niet kan afkoelen. Dit kan gevaarlijk zijn!
Als je veel zweet, verlies je dus niet alleen water, maar ook mineralen. Als dit verlies niet aangevuld wordt, kan het mineralentekort resulteren in spierkrampen. Om hittekrampen en hitte-uitputting te vermijden, kan je 0,1% zout water drinken.
To do. Mocht je last hebben van een zonnesteek, dan is het belangrijk om een koele, schaduwrijke ruimte op te zoeken, (niet te koud!) water te drinken en iets zouts te eten zodat je lichaam kan afkoelen en aansterken.