Hoe weet ik of een product niet meer goed is? De vis heeft een afwijkende geur en een doffe kleur. Eet geen vis die er raar uitziet of vreemd ruikt.
De klachten beginnen meestal binnen acht tot 24 uur nadat je iets verkeerds hebt gegeten. Gelukkig is het meestal binnen één tot drie dagen weer over, maar in die tijd kun je je heel beroerd voelen.
De TGT-datum geeft aan dat het product tot de vermelde datum veilig te gebruiken is, daarna kunnen er risico's voor de gezondheid optreden. Dat komt omdat bij verse vis en vers vlees bacteriën snel kunnen groeien. Is het over de datum, geopend of ongeopend, gooi het dan weg.
Pas als een vis stinkt, kun je hem niet meer eten. Dat betekent overigens niet dat de betreffende vis onmiddellijk afgekeurd moet worden, maar voor sushi of sashimi - waarbij de vis rauw wordt gegeten - zou Kuijt hem niet meer gebruiken. "Stoven, grillen of roken kan vaak nog prima.
Vis kan besmet raken met ziekteverwekkers, zoals de bacteriën listeria en salmonella. Deze zijn niet met het blote oog te zien en u kunt ze niet proeven, zien of ruiken. Maar u kunt er wel ziek van worden. In rauwe vis kan ook de parasiet haringworm voorkomen.
De kogelvis is een delicatesse die in vele landen verboden is. Het eten van fugu – de Japanse benaming voor de vis – is namelijk als Russische roulette; een verkeerd bereid exemplaar leidt tot de dood en een tegengif is er niet. Toch is het de kogelvis die een foodtrend lijkt te worden in China.
De geur van vis wordt voor een belangrijk gedeelte bepaald door een stof met de naam trimethylamine (CH3)3N. Een molecuul trimethylamine bestaat uit een stikstofatoom waar drie methylgroepen aan vast zitten. Vergelijk dit met een molecuul ammoniak (NH3) dat een stikstofatoom is met drie waterstofatomen eraan.
Eerst en vooral: bevroren vis wordt niet echt slecht.
Vette vis zoals tonijn of zalm blijft op zijn best gedurende 2 à 3 maanden. Terwijl magere vis zoals kabeljauw en tilapia perfect tot 6 maanden bewaard kan blijven.
De verschijnselen van een besmetting met listeria kunnen zich uiten tot 90 dagen na consumptie. Soms zijn de klachten mild zoals milde griepverschijnselen. Maar het kan ook hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn, diarree en misselijkheid veroorzaken.
Drink voldoende water en bouillon om uitdroging te voorkomen. Probeer iedere vijf tot tien minuten iets te drinken. Neem voldoende rust. Als je veel last hebt van diarree, kun je diarreeremmers kopen bij de drogist of apotheek.
Klachten en symptomen bij infectie met salmonella
Klachten die kunnen ontstaan zijn: misselijkheid, overgeven, diarree (soms met slijm en bloed), buikkrampen, koorts en hoofdpijn. Met name bij een infectie met de Salmonella typhi en de Salmonella paratyphi bacterie kunnen de klachten heel hevig zijn.
Het klinkt misschien gek, maar verse vis hoort niet te stinken. Natuurlijk ruik je altijd een visgeur. Echter deze hoort niet doordringend te zijn, maar licht en fris. Verse vis ruikt ziltig.
Sinds eind juli 2012 is er een toename van het aantal ziektegevallen veroorzaakt door een salmonellabacterie. Uit onderzoek blijkt dat gerookte zalmproducten vrijwel zeker de oorzaak zijn van deze uitbraak.
Controleer dat de vis geen sterke, ammoniak-achtige geur heeft. Ruik aan de rauwe zalm om erachter te gekomen of hij een nare geur heeft. Als de vis intens, visachtig, of ammoniak-achtig ruikt, dan is hij waarschijnlijk bedorven. Verse zalm hoort een erg milde geur te hebben.
Kruisbesmetting ontstaat door bijvoorbeeld met dezelfde vork rauw vlees in de pan te leggen en gare groente te proeven, of gaar vlees uit de pan te halen. Een ander voorbeeld van kruisbesmetting is als gaar vlees na het braden wordt teruggelegd op de snijplank waarop het rauwe vlees is gekruid.
Verse vis: koelkast of vriezer
Het beste kun je de vis dezelfde dag nog eten. Lukt dit niet, dan kun je het prima twee dagen later eten. Bewaar verse vis echter niet langer dan deze twee dagen in de koelkast. Wil je de vis langer dan twee dagen na aankoop eten, dep de vis dan goed droog en doe deze in de vriezer.
Een temperatuur tussen 10 °C en 40 °C. Onder het vriespunt delen ze zich niet meer, maar blijven ze wel in leven als in een soort winterslaap. Bij temperaturen hoger dan 75 °C, bijvoorbeeld tijdens het koken, gaan bacteriën dood. Voedingsstoffen als eiwitten en koolhydraten in de buurt.
Check of de zalm een doffe, bleke kleur heeft.
Verse zalm hoort een felroze of oranje kleur te hebben. Als je zalm een fletse, doffe kleur heeft, dan is hij waarschijnlijk bedorven. Je zalm hoort ook fijne witte lijntjes er doorheen te hebben lopen, die versheid aangeven.
Gedroogde vis, zoals stokvis en bakkeljauw, gaat wel een jaar mee als je het op een droge, koude plek bewaart! Vis pekelen gebeurt niet meer op dezelfde manier als vroeger: de originele gezouten vis was zo zout dat die bijna oneetbaar was, maar wel maandenland mee ging.
Het lichaam breekt aminozuren uit eiwitten af wanneer er te veel van zijn. Hierbij komt ammoniak vrij, dat de lever omzet in ureum of urea. Deze stof wordt via de urine uitgescheiden. Sporters die extra eiwitten nemen voor de opbouw van spieren hebben daarom ook vaak last van deze ammoniakgeur.
Het gif van de kogelvis
De meeste soorten kogelvis zijn giftig en niet geschikt om op te eten. Het is daarmee een van de meest giftige zeebewoners. Zijn ingewanden bevatten het zenuwgif tetrodotoxine dat verlamt en in korte tijd tot de dood leidt, terwijl de prooi bij volle bewustzijn stikt.
Gif. De kogelvis is erg giftig door de aanwezigheid van tetrodotoxine, een verlammend neurotoxine. De vis ontleent dit vergif aan een symbiotische bacterie en accumuleert het in een aantal organen en in de huid. Om die reden is de handel in en het serveren van kogelvis in Nederland bij de wet verboden.
Het Voedingscentrum raadt het regelmatig eten van zelfgevangen zoetwatervis uit Nederlandse wateren af, zoals paling, baars en forel. En eet zo min mogelijk vis, garnalen, oesters en mosselen uit de Westerschelde. Een enkele keer kan geen kwaad. Voor zelfgevangen zeevis gelden geen beperkende adviezen.