Bij een persoonlijkheidsstoornis zijn bepaalde eigenschappen erg aanwezig. U bent bijvoorbeeld extreem gevoelig voor kritiek, u heeft heel erge bindingsangst of verlatingsangst, u doet dingen zonder na te denken, u bent erg afhankelijk, perfectionistisch of verlegen.
Soms kan iemand last hebben van erg wisselende emoties en stemmingen, in andere gevallen is hij of zij emotioneel erg geremd. Soms gaat iemand intense en wisselende relaties met anderen aan, terwijl een ander juist elke vorm van intiem contact met anderen wil vermijden.
Het ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis heeft te maken met erfelijkheid, aanleg en omgevingsfactoren. Je aanleg en wat je leert van anderen bepaalt namelijk hoe je omgaat met je gevoelens en emoties. Dit heeft weer invloed op hoe jij met bepaalde situaties omgaat.
Het doel van diagnostiek is indicatiestelling en het toewijzen van zorg. Om de diagnose 'persoonlijkheidsstoornis' te kunnen stellen gebruikt men verschillende instrumenten: interviews, vragenlijsten en classificatiesystemen (zoals de DSM en ICD 10).
Bij een persoonlijkheidsstoornis is psychotherapie de beste behandeling. Het doel van psychotherapie is dat de klachten minder worden en dat uw naaste er beter mee leert omgaan. De huisarts of de praktijkondersteuner van de huisarts (POH-GGZ) kan uw naaste hiervoor doorverwijzen naar een psychotherapeut.
Overige kenmerken
Geheugenverlies, de persoon is stukken verleden kwijt. Daarnaast kan hij zich dingen die hij net heeft gedaan soms niet meer herinneren. Depersonalisatie, het gevoel van een afstand naar zichzelf te kijken, buiten zichzelf en als robot te leven, dingen te doen zonder daar een gevoel bij te hebben.
Borderline-, vermijdende- of een obsessief compulsieve (OCPS) persoonlijkheidsstoornis kunnen je dagelijkse leven flink belemmeren, maar zijn vaak ook goed te behandelen met therapie.
De kenmerken van bps beginnen zich meestal te manifesteren tussen 12 en 14 jaar. De eerste symptomen worden vaak gezien op het gebied van emoties en gedrag: jongeren kunnen hun emoties niet meer reguleren en laten impulsief gedrag zien.
Mensen met persoonlijkheidsstoornissen hebben problemen op het gebied van zowel relaties als opleiding/werk. Het einddoel van elke behandeling is dat zij weer zoveel mogelijk kunnen meedoen aan het maatschappelijk verkeer. Hiervoor zijn naast een veilig sociaal netwerk ook werk en andere zinvolle bezigheden essentieel.
Ze zijn moeilijk veranderbaar. De gevolgen van stoornissen in de persoonlijkheid, zoals depressies, angsten, zelfbeschadiging of relatie- en werkproblemen, zijn vaak wel weer goed te verhelpen. Daar komt bij dat niet alles behandeld hoeft te worden.
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is tweezijdig. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel van zelfbelang en zucht naar bewondering centraal, en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Narcistisch gedrag is vaak lastig te herkennen.
Depressie werd vaak als zelfstandige stoornis behandeld. Het is echter bekend dat 2 van de 3 mensen met een depressie ook een persoonlijkheidsstoornis hebben; vaak is er sprake van een ontwijkende of vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
Wat is een dissociatieve persoonlijkheidsstoornis? Iemand met een dissociatieve identiteitsstoornis heeft meerdere persoonlijkheden. De klachten kunnen per persoonlijkheidstoestand verschillen. Bij iedere persoonlijkheid hoort ander gedrag en soms ook stemgeluid, smaak of stijl.
Als je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt, vertoon je sterke stemmingswisselingen en voel je je erg instabiel. Je kunt opeens heel kwaad zijn en het andere moment weer heel vrolijk of somber. Je kunt impulsief reageren. Iemand met borderline is ontzettend bang om in de steek gelaten te worden.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vindt zichzelf beter dan anderen. Hij of zij vertoont egoïstisch gedrag, is dominant, wil bewonderd worden en heeft vaak een gebrek aan inlevingsvermogen. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf belangrijker dan anderen.
Emotie regulatie stoornis
Emoties reguleren is voor borderline patiënten één van de moeilijkste aspecten van de stoornis. Dat komt omdat, als je borderline hebt, je emoties ontzettend sterk kunnen zijn.
Bij ouderen met narcistische problematiek komen vaker stemmingsproblemen voor, en ook suïcidaal gedrag. Voor hen zijn aanzien, status en uiterlijk zeer belangrijk. Zij ervaren veroudering daarom als bijzonder krenkend.
Hoe lang duurt de therapie? De meeste persoonlijkheidsstoornissen zijn goed te behandelen. Dat wil zeggen dat veel klachten door therapie aanzienlijk kunnen verbeteren. Omdat persoonlijkheidsstoornissen vaak al lang bestaan, duurt een behandeling voor persoonlijkheidsproblematiek meestal enkele jaren.
Ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen
Verschillende factoren spelen waarschijnlijk een rol. Een trauma in de kinderjaren. Bijvoorbeeld emotionele verwaarlozing, verlating, een ongeluk, seksueel misbruik of mishandeling. Sociale factoren, zoals gezinsomstandigheden en maatschappelijke positie.
Iemand met een schizoïde persoonlijkheidsstoornis leidt een teruggetrokken leven. De aandoening wordt gekenmerkt door verregaande afstandelijkheid in relaties met familie en vrienden. Mensen met een schizoïde persoonlijkheidsstoornis hebben weinig behoefte aan contacten en beleven er ook geen plezier aan.
Je wordt geboren met sterke kanten en kwetsbaarheden. Je kan bijvoorbeeld een aanleg voor angst, somberheid of verlegenheid (introversie) meekrijgen. Hoe deze aanleg zich ontwikkelt hangt af van je levenservaringen, bijvoorbeeld van je opvoeding. Opvoedingsfactoren spelen vaak een rol.
Veelvoorkomende symptomen van schizofrenie zijn wanen, hallucinaties en denkstoornissen, verstoring van aandacht, gebrek aan emoties, en geheugenstoornissen. Daarnaast komt ook depressie veel voor en is het risico op zelfdoding zo'n 10%.
Mensen met een persoonlijkheids- stoornis lopen daardoor vaak langdurig vast op meerdere levensgebieden, zoals thuis, op het werk en in relaties. Contacten met andere mensen verlopen vaak moeizaam. Vaak wordt gedacht dat een autismespectrumstoornis en een persoonlijkheidsstoornis niet kunnen samengaan. Dit is onjuist.
Histrionische (theatrale) persoonlijkheidsstoornis.