Necrotisch weefsel heeft meestal een zwarte kleur. Het kan ontstaan door verminderde doorbloeding (onder andere bij diabetes), decubitus ('doorliggen'), verbranding enzovoorts.
Zwarte, droge necrose kan niet worden behandeld met maden. Chirurgisch debridement gebeurt in de praktijk meestal met een scherpe lepel (curette) of mes. Het schoonschrapen van een wondbodem met een scherpe lepel wordt gedaan bij oppervlakkige natte necrose en om stolsel te verwijderen.
De overgang tot necrose kan enkele uren tot dagen duren, afhankelijk van de hoeveelheid bloedvoorziening die er nog is. Wanneer de necrotische plek geïnfecteerd wordt door bacteriën, kan droog gangreen overgaan tot nat gangreen.
Dood weefsel is een voedingsbodem voor bacteriën. Necrose kan zich voordoen als een droge harde korst, waaronder de wond probleemloos geneest. Dit is vergelijkbaar met een ingedroogde blaar.
De huid verkleurt paarsachtig rood. Het onderliggende weefsel sterft af, waardoor het donker kleurt. Bij gasgangreen ten slotte sterven de weefsels in en rond de wonde snel af, in een tijdspanne van enkele uren. Hierdoor wordt de wondzone zwart.
Necrose is vaak schadelijk voor het organisme aangezien de celinhoud niet meteen verwijderd wordt, en zo omliggende cellen kan aantasten. Eerst zwelt de cel en daarna barst de cel open (cytolyse). Immuuncellen worden ingeschakeld om de boel op te ruimen, maar ook die kunnen de omgeving aantasten.
De huid rondom de wond is gezwollen. Er ontstaat pusvorming of wondlekkage. De huid rondom de wond voelt warm aan. Je hebt last van een verhoging of zelfs koorts.
Bescherm de omliggende huid tegen verweking, bijvoorbeeld met zinkolie. Verwijder zalfresten bij verbandwisseling met een zoete olie. Breng enzymatische necrose-oplossers aan. Verbind of vul de wond volgens WCS Classificatie en wondbehandelingsproducten.
Zwarte wond
Zwart betekent dat zich in de wond dood (necrotisch) weefsel bevindt. Het hoeft niet altijd zwart te zijn maar kan ook een bruine, grijze of gele kleur hebben. Dit dode weefsel houdt de wondgenezing tegen.
Een rode wond is een oppervlakkige of diepe, open wond die aan het helen is, zoals een schaaf- of brandwond. Een gele wond heeft veel wondvocht. Een zwarte wond duidt vaak op afgestorven weefsel. Als je een gele wond hebt of een wond die niet goed geneest, neem dan contact op met je huisarts.
Onder necrose verstaat men het plaatselijk afsterven van weefsel door welke oorzaak dan ook, bijvoorbeeld door een verminderde bloedvoorziening. Dit laatste kan het gevolg zijn van slagaderverkalking of van een bloedstolsel (trombose). Het afgestorven weefsel kan droog of nat zijn.
Infectieuze micro-organismen kunnen zich onder andere verspreiden door water, voedsel, insectenbeten, handen schudden, niezen en hoesten of seksueel contact. Symptomen verschillen per infectie. Algemene symptomen van een infectie zijn; roodheid, zwelling, warmte en pijn.
Als AVN eenmaal is ontstaan, worden de behandelopties bepaald door hoe lang het probleem al bestaat en wat uw symptomen zijn. Hoewel symptomen kunnen worden verlicht met pijnstillers en ontstekingsremmers, bestaat er geen medische behandeling om de verstoorde bloedvoorziening te herstellen en AVN terug te draaien.
We weten tegenwoordig veel over wonden en hoe ze herstellen. Dit herstel verloopt in een viertal fasen: hemostase, inflammatiefase, regeneratiefase en remodellering. Fase 3 en 4 kunnen versneld worden door een vochtig wondmilieu. De juiste wondmaterialen zorgen voor een vochtige wondgenezing.
In de gele laag zitten celresten en samengeklonterde eiwitten. Deze laag moet worden verwijderd om de wondgenezing in gang te zetten. Het doel van de behandeling is het reinigen van het wondbed en absorptie van overmatig exsudaat. Ook gele wonden bevinden zich in de reactiefase.
Wat is een gele wond? Deze gele wond duidt erop dat de tweede huidlaag (de dermis) beschadigd is. In de meeste gevallen heelt dit vanzelf weer. Als er sprake is van pusvorming, heb je misschien een ontstoken wond.
De grondgedachte achter het RGZ-model is dat in het genezingsproces zwarte wonden (met necrose) overgaan in gele wonden (met infectieverschijnselen of fibrinebeslag) en ten slotte in rode wonden (met granulerend weefsel).
Bij een schaafwond is de huid open geschuurd, bijvoorbeeld bij vallen op straat. De bovenste laag van de huid is beschadigd. U ziet rode puntjes bloed op de geschaafde huid. Er kan wat helder gelig vocht uit de wond komen.
Als een wond niet begint te genezen binnen de 3 weken, neem dan contact met de huisarts. Als je bekend bent met diabetes of hart- en vaatproblemen of als je veel medicijnen slikt, neem dan sneller contact op.
Speciaal vocht uit de bloed- en lymfevaten voert afval en bacteriën weg, zodat er geen infectie ontstaat. Dit goedje heet wondvocht en is doorgaans dus een teken van goede genezing. Toch is er ook een keerzijde: té veel vloeistof kan je verwonding zacht maken en het genezingsproces in gevaar brengen.
Acute wonden (bijvoorbeeld: brandwonden, snijwonden, schaafwonden, enz.) genezen over het algemeen sneller (tussen 2 en 4 weken ongeveer) dan chronische wonden. Chronische wonden worden echter vaak in verband gebracht met een onderliggende lijden, zoals diabetes, veneuze of arteriële insufficiëntie.
De genezing versnellen
Een kleine, oppervlakkige wond kun je dun insmeren met een wondzalf. Ook in dat geval creëer je een vochtig milieu waarin de wond sneller heelt. En vaak ook mooier, omdat een zalf aanzienlijk kan helpen bij het verminderen van littekens.
Er zijn vijf tekenen, of symptomen, die wijzen op een acute infectie: roodheid, warmte, zwelling, pijn en verminderd functioneren, zoals moeite hebben met het normaal bewegen van het gekwetste lichaamsdeel.
Zit er een korst op dan kun je deze soepel houden door er vaseline op te smeren. Smeer geen vaseline op een open wond. Als dit niet praktisch is (bijvoorbeeld in verband met kleding) en bij diepere schaafwonden kun je de schaafwond afdekken met metaline of ander niet aan de wond klevend verband.
Betadine kan gebruikt worden om te ontsmetten, ook in de wond. Met een gaasje breng je dit aan op de wond en de huid eromheen. Betadine is geschikt voor het uitspoelen en desinfecteren van kleine en ondiepe snij- of prikwonden.