Een activerende tekst geeft informatie, zet je aan het denken en wil je overtuigen waardoor je uiteindelijk iets wilt gaan doen. Deze indeling maakt het handig om er even bij stil te staan hoe betrouwbaar informatie is. Iemand die jou wil overtuigen van zijn mening, kan wel eens 'gekleurde' feiten presenteren.
Activeren
Activerende teksten hebben als doel om de lezer aan te zetten tot actie: hij/zij moet iets gaan doen! Dit doel zie je ook terugkomen in betogen , ingezonden stukken en columns, maar bijvoorbeeld ook in reclames. Daar word je immers aangezet tot het kopen van een product.
Het verschil tussen een activerende tekst en een overtuigende tekst. Dat in beweging komen, is het belangrijkste doel van de activerende tekst. En daarmee het grootste verschil met de overtuigende tekst of betogende tekst, die er alleen op is gericht dat de lezer de mening van de schrijver overneemt.
Overtuigende teksten (persuasief)
Je moet de lezer informeren, draagt argumenten aan en geeft je mening. Maar nu probeer je hem er ook nog eens van te overtuigen dat jij gelijk hebt. Jij haalt hem over iets te doen of juist te laten met zijn nieuwe kennis. Alles draait er nu om dat je lezer actie onderneemt.
Er worden vaak vier tekstdoelen onderscheiden: amuseren, informeren, overtuigen en overhalen/activeren. Je spreekt van amuseren als een tekst de lezers wil vermaken. Als een tekst de lezers iets wil vertellen, spreek je van een informatieve tekst of van informeren.
Met deze tekstsoort heb je veel te maken als je in de reclame werkt, als copywriter of tekstschrijver. Voorbeelden van persuasieve of activerende teksten zijn folders, advertenties, reclame op internet en recensies.
De 7 tekstdoelen zijn: informeren, instrueren, adviseren, overtuigen, activeren, emotioneren en inspireren. Een tekst heeft minimaal één tekstdoel. Maar een tekst kan ook alle zeven doelen in zich hebben. Hoe beter je vooraf nadenkt over je tekstdoelen, hoe beter je tekst wordt.
Als een schrijver een spannend, aangrijpend of grappig verhaal vertelt, is zijn doel amuseren (de lezer vermaken). Amuserende teksten zijn meestal fictionele teksten: romans, verhalen, gedichten en strips. Maar ook een leuk krantenberichtje kan meer dienen om te amuseren dan om te informeren.
informatieve of referentiële teksten, die een stand van zaken in de werkelijkheid weergeven (verslag, krantenbericht, wetenschappelijk of encyclopedisch artikel enz.)
Een blog is een informatief of inspirerend artikel dat online staat, regelmatig verschijnt, een persoonlijk haakje heeft met een informele tone-of-voice en waarop lezers kunnen reageren. Ik leg de vetgedrukte punten even kort voor je uit. In een blog vertel je iets aan de lezer waar hij wat aan heeft.
De 7 tekstdoelen
Nou: informeren, instrueren, adviseren, overtuigen, activeren, emotioneren en inspireren.
Voorbeelden van informatieve teksten zijn nieuwsberichten, overheidssites, grafieken, tabellen en infographics.
Bij een actieve schrijfstijl voert het onderwerp van de zin een handeling uit terwijl in een passieve zin het onderwerp de handeling ondergaat. Dit klinkt misschien ingewikkeld maar gelukkig valt het reuze mee. Het onderwerp (Jan) voert de handeling uit (actief).
Een activerende tekst is een tekst die als doel heeft dat jij actief iets gaat doen. Dat kan bijvoorbeeld een tekst zijn om jou te activeren om iets te komen, maar ook bijvoorbeeld om gezonder te gaan eten of meer te gaan sporten etc. Een overtuigende tekst is een tekst die jou wil overtuigen.
Amuseren: je wilt de lezer vermaken.Bijvoorbeeld met een gedicht, een roman of een liedtekst.Informeren: je wilt de lezer ergens van op de hoogte brengen.
Amuseren. Een schrijver van een amuserende tekst wil jou vermaken. Hij speelt in op je gevoelens en zal je willen ontroeren of aan het lachen proberen te maken. Amuserende teksten zijn bijna altijd fictie, maar ook bijvoorbeeld een column zal vaak naast informerend en overtuigend ook amuserend willen zijn.
Een gedicht is door een dichter of dichteres bedacht en behoort tot de poëzie. Er zijn wat betreft de inhoud volgens Aristoteles drie soorten of genres poëzie: lyrische gedichten zijn kort en bespiegelend, epische gedichten vertellen een verhaal, en dramatische poëzie betreft toneelstukken in verzen.
Die ordening van inhouden, de relaties tussen die inhouden en de manier waarop die relaties worden gemarkeerd, met signaalwoorden bijvoorbeeld, noemen we de tekststructuur. In informatieve teksten komen vijf structuren veel voor: beschrijving, chronologie, oorzaak-gevolg, probleem-oplossing en vergelijking.
- overtuigen: de lezer overhalen tot een mening; - amuseren: de lezer een bepaalde emotie laten beleven; - instrueren: de lezer aansporen tot het verrichten van een bepaalde handeling. Tekstsoorten; bepalen doel, publiek en tekstsoort; leesdoel bepalen; spreekdoelen; luisterdoelen.
aansporen: de lezer overhalen iets te gaan doen; de lezer activeren. amuseren: de lezer vermaken door iets grappigs, bijzonders of boeiends te vertellen. Dit doel komt vooral voor bij fictie, maar soms zijn zakelijke teksten zo geschreven, dat ze de lezer ook willen amuseren, bijvoorbeeld bij columns.
Als de schrijver van een tekst de lezer ergens van wil overtuigen, bijvoorbeeld om iets te kopen of om een bepaalde opleiding te volgen, dan wordt dat een persuasieve tekst genoemd. Het kan ook zijn dat een schrijver de lezer wil overtuigen van een bepaalde mening.