De Vikingen waren maar 8-10cm korter dan dat wij nu zijn. Uit skeletten die de archeologen hebben gevonden, blijkt dat de mannen ongeveer 172 cm lang waren en de vrouwen ongeveer 160 cm lang.
Knoet de Grote
Knoet de Grote is zo'n grote naam dat hij onbetwist de machtigste Viking in de geschiedenis is. Hoewel hij niet de oudste zoon was van Sven Gaffelbaard, slaagde hij erin een enorm rijk te verenigen. Knoet de Grote werd gekroond tot koning van Denemarken, Noorwegen en Engeland.
De 'Denen' trokken zuidwaarts naar Engeland, België, Nederland, en Duitsland (Rijnland) en Frankrijk (Normandië). In 789 werden de Vikingen voor het eerst gesignaleerd in Engeland waar ze in Dorset kwamen, waarna ze in 793 het klooster van Lindisfarne aan de noordoostkust van Engeland plunderden.
Volgens de Scandinavische legendes werd Europa meer dan 1000 jaar geleden onveilig gemaakt door een krijger die van Ierland tot Rusland gevreesd werd: Ragnar Lodbrok, oftewel Ragnar Harige Broek – laat het maar aan de Vikingen over om leuke namen voor hun helden te bedenken.
1066. Tijdens een veldslag bij York sneuvelt de Noorse koning Harald III. Dit wordt vrij algemeen gezien als het einde van het Vikingen-tijdperk. Deze tijdlijn staat in het Vikingen-artikel 'Het Grote Heidense Leger' te vinden in KIJK 10/2020.
Omdat Vikingen niet oud werden trouwden ze al op jonge leeftijd: zo rond hun 16de jaar. Mannen werden vaak niet ouder dan veertig en vrouwen stierven vaal al voor hun dertigste jaar. Dit door ziekten, oorlog en geweld.
'Alle Vikingen waren mannelijk'
Hoewel het waar is dat de meerderheid van de personen die als Viking meeging op reis, mannelijk was, was er toch een klein percentage vrouwelijk. Deze vrouwelijke krijgers hadden zelfs een speciale naam: schildmaagden of "Skjaldmær" in het oud-Noors.
In de middeleeuwen sprak men in bijna heel Scandinavië dezelfde taal: het Oudijslands. Tegenwoordig verschilt het IJslands nogal van de overige Scandinavische talen.
Drinken. De meeste Vikingen dronken bier of karnemelk bij het eten en als er zich speciale gelegenheden voordeden, dronken ze wijn. Bier dronken de Vikingen, niet zoals wij uit bierglazen, maar uit een hoorn. Er werd een slok uit gedronken en daarna werd de hoorn doorgegeven aan de ander.
Oorsprong. De Vikingen behoorden tot de Noormannen, een noordelijke tak van de Germanen en woonden oorspronkelijk in het noordelijke Scandinavië. Hun godsdienst, dagelijkse leven, cultuur en mythologie kwamen grotendeels met die van de overige Germanen van Europa overeen.
Later, in 865, vond één van de bekendste invasies plaats: de inval van het groot heidens leger in Engeland. De naam van het grote heidense leger is afgeleid uit de Angelsaksische kroniek. Het leger had een omvang van naar verluidt 15000 man.
Ze waren barbaars, seksueel onverzadigbaar en plunderden aan de lopende band. Zo schilderden hun vijanden de Vikingen af. In werkelijkheid waren ze niet woester dan andere Europese volkeren. Wel waren ze veel betere scheepsbouwers.
De religie van de Vikingen vindt haar wortels in de Germaanse religie. Hun volksverhalen of saga's waren rijk aan wezens, zoals elfen, trollen en dwergen. Het was een polytheïstische godsdienst, met tientallen verschillende goden. De goden van de Vikingen waren eveneens strijders.
Sommige geleerden geloven dat de Vikingen een polygame samenleving hadden, wat het voor mannen buiten de elite lastig maakte om een bruid te vinden. Dat kan best de drijvende kracht zijn achter de rooftochten en de ambitieuze ontdekkingsreizen waar de Vikingen het meest om bekend staan.
Kattegat is namelijk een fictief dorpje, al is er in Scandinavië wel iets wat 'Kattegat' heet. In werkelijkheid is Kattegat namelijk een zeestraat tussen het Deense Jutland en het Zweedse Halland.
Het Beleg van Parijs van 885-886 maakte deel uit van een plundertocht van de Vikingen op de Seine in het koninkrijk van West-Francië. De Frankische troepen in Parijs stonden onder het commando van graaf Odo van Parijs. Het Vikingenleger stond onder leiding van de hoofdmannen Siegfried, Sinric en later Rollo.
Ragnar Lodbrok heeft echt bestaan en de heldendaden van deze Deense koning worden onder andere beschreven in de gelijknamige saga; middeleeuwse verhalen over de Vikingtijd in het Oudnoors. De verhalen over Viking Ragnar, de schrik van Engeland en Frankrijk, zijn eerder legendarisch dan historisch accuraat.
Vikingen hadden een veelzijdig eetpatroon. Er werd natuurlijk gejaagd op rendieren, ander wild en vis maar ze aten ook elke dag plantaardig. Ze verbouwden haver, gerst en rogge maar teelden ook bonen en fruit.
Het jaar 1066: Vikingen vallen in bloedige slag
Willem de Veroveraar uit Normandië verovert Engeland. Een Scandinavisch invasieleger wordt verslagen in de Slag bij Stamford Bridge. De nederlaag markeert het einde van het Vikingtijdperk, hoewel er later nog enkele aanvallen en plunderingen zijn.
De Vikingen geloofden in meerden goden: Odin, Thor, Loki en Freya stonden centraal. Deze goden werden vereerd in de tempels, met standbeelden en offers van dierenbloed. Volgens de Vikingen behoorde het Walhalla toe aan de oppergod Odin. Om een plekje in het Walhalla te verkrijgen, moest je sterven in de strijd.
Vikingen en Noormannen
Alle Vikingen, plunderaars uit Scandinavië, zijn Noormannen, maar niet alle Noormannen in de etnische betekenis als (vroegmiddeleeuwse) personen uit Scandinavië, zijn Vikingen.
Noors is makkelijker voor Nederlandstaligen
Het valt dan veel Nederlandstaligen op dat er behoorlijk wat woorden zijn, die ze kunnen herkennen. Als je Noors al een beetje kunt verstaan zonder dat je de taal hebt geleerd, dan zou die taal toch niet zo moeilijk kunnen zijn. Dit is tot op zekere hoogte waar.
Pas in de jaren zestig van de vorige eeuw is de Vikingnederzetting bij L'Anse aux Meadows ontdekt. Het is het eerste en nog steeds enige bewijs voor de aanwezigheid van de Vikingen in Noord-Amerika. Voor die tijd was het onduidelijk of de sages over de Vikingtochten naar Groenland en Vinland wel klopten.
Vikingen waren keurige heren die geregeld een bad namen. Een modieus volkje, bovendien. Ooggetuigen verklaarden dat hun aanvallers getatoeëerd waren, een trend die ook ruim verspreid was bij de Kelten en Slaven. En vergeet hun blingbling niet.
De Romeinen waren er het eerst, dit begon al 58 v. Chr. Pas daarna kwamen de middeleeuwen.