Het korte antwoord is 'nee'. Volgens berekeningen van het KNMI is de kans nihil dat een orkaan (met windkracht 12 of hoger) in Nederland aan land komt. Een orkaan ontstaat namelijk in gebieden waar het zeewater zeer warm is en de wind niet al te hard waait. Erg on-Nederlandse omstandigheden dus.
In de weerberichten en weerrapporten wordt gesproken van storm wanneer windkracht 9 op de windschaal van Beaufort wordt bereikt. Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan. Een echte orkaan komt in ons land zelden voor en dat is maar goed ook.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
"Dat is eigenlijk heel simpel", vertelt Nicolien Kroon van Buienradar. "Warmte en vocht is de voeding voor een orkaan. Het zeewater moet daarom een minimale temperatuur van 27 graden hebben, wil een orkaan zich kunnen voeden", legt Kroon uit. "In Nederland hebben wij dat nooit.
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
Verlaat de route die de orkaan volgt, als dat mogelijk is. Orkaanwaarschuwingen worden meestal 24 uur van tevoren gegeven als ze verwacht worden. Blijf weg van de kust en van rivierbanken. Bescherm ramen en zorg voor een veilige plek voor voorwerpen die buiten staan en weggeblazen kunnen worden.
Een zware storm kracht 10 gaat gepaard met zeer zware windstoten en uitschieters naar orkaankracht. Een zeer zware storm kracht 11 veroorzaakt grote schade en met windstoten tot ver in orkaankracht is deze net zo verwoestend als een echte Orkaan. Vanaf windkracht 12 spreken we officieel van een orkaan.
Daar staat windkracht 11, oftewel zeer zware storm. De zwaarste windstoot die in Nederland ooit is gemeten, bedroeg 162 kilometer per uur, op 6 november 1921 in Hoek van Holland.
Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november, december, januari en februari tellen de meeste stormen, waarvan januari de topper is. De meteorologische winter, die van december tot en met februari loopt, telt gemiddeld 4 dagen met storm in ons land.
Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie. Op 31 januari 2022 stond hiervoor code oranje uit in een deel van het land.
Stormen waarvoor het KNMI een code oranje of rood voor windstoten uitgeeft, krijgen sinds 2019 een naam. In sommige gevallen kan een storm ook bij code geel een naam krijgen. Met de stormnamen willen we het bewustzijn van gevaarlijk weer vergroten voordat het toeslaat.
De laatste storm van betekenis die we in Nederland hadden, was Ciara die op zondag 9 februari 2020 over het land trok. Ook toen werd flink wat schade aangericht en was er in de loop van de dag flink wat overlast door de harde wind.
Geen orkanen dus in Nederland, maar soms bereiken wel restanten van orkaan X ons land. Dit levert dan slechts een stormachtig weerbeeld op. Het gebeurt namelijk wel dat orkanen die naar het noorden afbuigen en met een westelijke bovenstroming mee worden gevoerd naar West-Europa.
De levensduur bedraagt gewoonlijk 5-10 dagen, maar is soms veel langer. In 2002 had Kyle een levensduur van 22 dagen; Ginger hield het in 1971 28 dagen vol. De meeste tropische orkanen komen tot ontwikkeling in een gebied tussen 5 en 20 graden noorder- of zuiderbreedte.
Het wereldrecord staat op 870 millibar en werd op 12 oktober 1979 gemeten in een tyfoon, zoals orkanen in de Grote Oceaan worden genoemd. Tyfoon TIp bereikte de enorme kracht bij Guam in de Grote Oceaan.
De hoogste windstoot die ooit tijdens een storm op een KNMI-weerstation is gemeten bedraagt 162 km/h op 6 november 1921 in Hoek van Holland. Tijdens de zwaarste storm van de 20e eeuw, op 7 september 1944, zijn in Vlissingen windstoten voorgekomen van naar schatting 175 km/h.
Boven zee is die wrijving vele malen minder aanwezig, waardoor het langs de kust vrijwel altijd harder waait. De meest windluwe plaats in ons land is Arcen met een jaargemiddelde windsnelheid van ongeveer 11 km/uur. Vlieland is het meest winderig met een gemiddelde windsnelheid van ongeveer 28 km/uur.
De zee heeft veel invloed op het klimaat in Nederland. Omdat water langzaam opwarmt en afkoelt, zijn zomers in waterrijke landen relatief koel en winters relatief zacht. Bovendien waait het harder boven zee: er zijn daar, anders dan boven land, geen obstakels die de wind afzwakken.
De hardste windvlaag ooit gemeten is er nu eentje van een verbazingwekkende 407 kilometer per uur. De windvlaag van 407 kilometer per uur werd in 1996 gemeten op het Australische Barrow Island tijdens de cycloon Olivia.
Zoek op tijd beschutting in hogergelegen gebouwen, dus in woningen boven het overstromingsniveau. Voor degenen die huis en haard niet kunnen of willen verlaten – of simpelweg eigenwijs zijn of te laat reageren op de actuele omstandigheden – volgen enkele belangrijke tips om een orkaan te overleven.
Wat moet ik doen als ik toch buiten ben tijdens zware windstoten of storm? Schuil niet onder bomen of dichtbij huizen vanwege vallende takken, dakpannen of andere objecten. Zoek - indien mogelijk - beschutting in een gebouw en wacht tot de storm is gaan liggen.
De wind en het water vernielen veel. Daarom bouwen ze in een gebied waar vaak orkanen zijn extra stevige huizen, met een kelder om te schuilen. Boven land neemt de wind snel af. Dit komt doordat de lucht boven het land kouder is dan boven de zee.