Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Een kans van één procent op een kernoorlog in de komende veertig jaar wordt dan 99 procent na achtduizend jaar. Vroeg of laat keren de kansen zich tegen ons. Zelfs als we de risicoʼs elk jaar halveren, komen we nooit op nul uit.
De stikstofoxiden die bij kernexplosies vrijkomen breken namelijk de ozonlaag af. Verder zouden hoge stralingsniveaus eeuwenlang de ecosfeer vervuilen waardoor veel levensvormen zowel op korte als op lange termijn schade zouden kunnen oplopen, met mogelijke verminderde reproductiekansen en hogere mutatiefrequenties.
Zo kun je een nucleaire aanval het beste aan. Witte kleren, een douche zonder conditioner en een oude radio kunnen je leven redden als de atoombom valt. Dit raadt de wetenschap aan om jezelf en je dierbaren zo veel mogelijk zonder kleerscheuren door een aanval van het ergste wapen van de mens te loodsen.
Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken. Afgeworpen boven de Randstad zou dit betekend hebben dat Den Haag en Rotterdam verwoest waren.
Een bom als die op Hiroshima kan je al overleven op 10 kilometer afstand. Maar de krachtigste bom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba (50 megaton) zou indien boven Utrecht tot ontploffing gebracht alles van Amsterdam tot Den Bosch in de as leggen.
Overheidsmaatregelen bij een kernongeval
jodiumtabletten uitdelen en adviseren deze op een bepaald tijdstip in te nemen; besluiten tot evacuatie van een bepaald gebied; mensen vragen te gaan schuilen. Dit houdt in: binnen blijven of naar binnen gaan en deuren, ramen en alles wat als ventilatie werkt, sluiten.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Maatregelen tegen een kernbom
Het beste schuil je in een kelder, terwijl boven de grond brokstukken van huizen rondvliegen. De schokgolf komt na de heldere flits (waar je vooral niet in moet kijken) vaak na een paar seconden of zelfs een minuut, dus blijf even schuilen.
Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles. De Russen testten hun kernwapenarsenaal op Kazachse steppebewoners en de Amerikanen wilden een nieuw Panamakanaal graven met een bombardement van waterstofbommen. Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles.
Rusland – 5138 (aantal tests: 715, recentste in 1990) Verenigde Staten – 5113 (aantal tests: 1054, recentste in 1992) China – 400 (aantal tests: 45, recentste in 1996) Frankrijk – 300 (aantal tests: 210, recentste in 1996)
Als een kernbom ontploft, ontstaat er een vuurbal die heter is dan de zon (in de zon vindt trouwens ook kernfusie plaats). Deze vuurbal kan wel 60m2 groot zijn. Op de plek van de vuurbal verdwijnen alle mensen, auto's en zelfs gebouwen.
Een “beperkte” nucleaire oorlog waarbij 0,5 procent van het wereldwijde nucleaire arsenaal gebruikt wordt, zou bovendien het klimaat ernstig verstoren. Mondiale temperaturen zullen dalen met 1,3 °C, de ozonlaag zal ernstig worden aangetast, en de landbouwproductie zal ernstig verstoord raken.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
Wordt zo'n bom tot ontploffing gebracht dan kunnen mensen in een straal van 11 kilometer lichte brandwonden oplopen, tot 8 kilometer rondom zijn derdegraads brandwonden mogelijk. Witte kleding helpt nog een klein beetje om de energie van de ontploffing te weerkaatsen, waar donkere kleding absorberend werkt.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Zelfs kleine kernwapens zijn krachtiger dan 'gewone' bommen en raketten. Bij zo'n explosie komen hitte, schokgolven en straling vrij. Gebouwen worden weggevaagd, mensen verbranden door de hitte of lopen levenslange aandoeningen op door de straling.
Ballistische raketten vliegen enorm hoog. De hoogte is geen doel op zich, maar houdt verband met de afstand die het moet afleggen. Raketten voor de korte afstand halen al een hoogte van 200 km. De ICBM's kunnen wel tot zo'n 2.000 km hoog vliegen.
Onder nucleaire oorlogvoering (nuclear warfare) wordt verstaan een gewapend conflict waarbij gebruik wordt gemaakt van kernwapens. Een kernwapen (nucleair wapen) is een wapen waarbij de explosie een gevolg is van het vrijkomen van kernenergie door kernsplijting, kernfusie of een combinatie hiervan.
In de gele zone, de 'Fireball Radius' met een straal van 180 meter, is het effect van de atoombom afhankelijk van de hoogte waarop die tot ontplofffing wordt gebracht. In de rode zone, de luchtverplaatsingsradius met een straal van 340 meter, is het sterftepercentage zo goed als honderd procent.
5.977 kernkoppen, genoeg om de wereld te vernietigen. Zoveel nucleaire wapenkracht heeft Russisch president Vladimir Poetin ter beschikking. Is een aanval ermee écht mogelijk, nu hij de wapens schietklaar heeft laten maken? “Als het tot een open militair conflict komt, dan is Europa een realistisch doelwit.
Een bom kan ontploffen in de ruimte, maar het effect is heel anders dan op aarde. Als een bom op aarde ontploft, ontstaat er een golf van hoge druk, die zich door de lucht voortplant. In een vacuüm, en dat is de ruimte, is er echter niets waar een drukgolf zich in kan uitbreiden.
'Zeer lokaal schadelijk'
Dat explosief is lokaal zeer schadelijk natuurlijk, en verschrikkelijk voor de slachtoffers, door de explosie en de hitte. Maar de radioactiviteit die dan vrijkomt, is een negatief bijeffect. Voor Nederland moet je qua gevolgen dan denken aan de kernramp in Tsjernobyl in 1986.
De kernwapenlijst wordt aangevoerd door Rusland en de Verenigde Staten. Samen hebben ze meer dan 90 procent van de kernkoppen. Ook Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en China staan bekend als nucleaire grootmachten. Verder beschikken Noord-Korea, Israël, India en Pakistan over kernwapens.