Een aardbeving met een kracht van 5,8 op de schaal van Richter zoals in de Italiaanse regio Abruzzen kan zich ook in België voordoen, maar de kans is klein. Dat zegt Thierry Camelbeeck van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB). Sinds de 14de eeuw werd België drie keer door zo'n aardbeving getroffen.
Henegouwen, Luik en Limburg hebben meeste kans op zware aardbeving. In België hebben de provincies Henegouwen, Luik en Limburg het meeste kans op een zware aardbeving, al blijft het meestal bij relatief lichte schokken. Dat blijkt uit een grootschalige seismologische studie voor heel Europa.
Aardbevingen doen zich voor op relatief grote diepte, in België meestal tussen 2 en 25 km. De demping op deze diepte is relatief gering, waardoor aardbevingen vanaf 2 op de schaal van Richter en met epicentrum in België geregistreerd worden door alle stations van het Belgisch seismisch netwerk.
Alles samen zijn er in en rond ons land 257 natuurlijke aardbevingen gemeten. Een pak meer dan in 2020 en 2019. Toen werden er respectievelijk 45 en 52 natuurlijke aardbevingen gemeten in hetzelfde gebied. Vooral de zogenoemde Roerdalslenk zit daar voor iets tussen, legt geoloog Van Noten uit.
In de globale context van de platentektoniek ligt België binnen de Euraziatische plaat, op respectabele afstand (> 1000 km) van de plaatgrenzen, waar 90% van de grote aardbevingen wereldwijd plaatsvindt.
De Aardbeving bij Verviers op 18 september 1692 om 14.15 uur was de sterkste aardbeving die ooit in België is waargenomen en een van de grootste bekende aardbevingen in West-Europa in de geschiedenis.
De grootste aardbevingen die in 2021 op Belgisch grondgebied werden geregistreerd, deden zich voor op 20 juni 2021 in Dampremy bij Charleroi en op 28 augustus 2021 in Baelen bij Eupen. Beide gebeurtenissen hadden een lokale magnitude van 1,7 en werden niet gevoeld door de lokale bevolking.
Berekeningen door het Waterbouwkundig Laboratorium (Borgerhout) tonen aan dat een tsunami die met een golfhoogte van 10 meter via het Kanaal de Noordzee bereikt, een maximale verhoging van de waterstand van 2 m kan veroorzaken aan onze kust.
De Grote Chileense Aardbeving of de Valdivia-aardbeving was de sterkste aardbeving die ooit is gemeten. Deze beving, die plaatsvond op 22 mei 1960 in de provincie Valdivia in Chili had een kracht van 9,6 op de momentmagnitudeschaal, wat overeenkomt met ongeveer 32 gigaton TNT.
De meeste aardbevingen komen voor rond de grote oceaan, waar landen als Japan, Australië en China aan grenzen. Ook landen rondom de middellandse zee worden regelmatig getroffen. Veel aardbevingen vinden plaats in de oceanen.
Meestal langs plaatgrenzen bij subductie en botsing van aardplaten, vulkanen en bij actieve breuken. Er komen echter ook aardbevingen voor die door de mens zijn veroorzaakt door winning van delfstoffen zoals gas.
Zwaarste beving bij Loppersum
Op 14 juli vond de krachtigste aardbeving van 2020 plaats bij Loppersum. Deze had een magnitude van 2,7 op de schaal van Richter. De zwaarste geïnduceerde aardbeving ooit in Nederland gemeten was op 16 augustus 2012 in het Groningse Huizinge met een magnitude van 3,6.
Breuklijnen zijn de lijnen die onze aardkorst in meerdere stukken verdelen. Ze lopen lang niet recht en kronkelen als een malle. De breuklijnen verdelen de aarde in verschillende platen: ook wel tektonische platen genoemd. De aarde bestaat uit 9 verschillende grote platen, en nog een paar kleinere platen.
Dat verklaart ook waarom in die gebieden de meeste aardbevingen zijn: Italië, de Balkanlanden, Griekenland en Turkije. Behalve grote breuklijnen zijn er ook kleine breuklijnen. Er loopt er eentje van het Duitse Roergebied via Roermond naar Brabant.
Een aardbeving duurt vaak maar enkele seconden, maar de impact kan enorm zijn. Als toch gebeurt, is het beter om goed voorbereid te zijn.
De gigant die hij 'bereed' was 24,38 meter hoog. Volgens Smithsonian Magazine werd in 1958 in Lituya Bay (Alaska) de hoogste golf ooit gemeten: 30,5 meter. Dat was een tsunami als gevolg van een aardbeving.
Hoe vaak komen aardbevingen voor? Het aantal aardbevingen verschilt per jaar, het hoogst aantal bevingen met een magnitude groter dan 1,5 is geregistreerd in 2013 (30). In 2021 (12), 2020 (16), 2019 (11) en 2018 (15) was dit aantal een stuk lager (zie figuur 1).
Tsunami's komen het meest voor rondom de Grote Oceaan, omdat langs alle randen van deze oceaan door platentektoniek veelvuldig aardbevingen plaatsvinden.
Als uw huis dicht bij de kust ligt, is het belangrijk om een evacuatieplan te hebben waarmee u zo ver mogelijk van de kust of zo hoog mogelijk komt. Het is belangrijk om afspraken te maken met familieleden over communicatie na een tsunami in het geval dat familieleden gescheiden zijn, zoals ontmoetingsplaatsen etc.
De eerste tekenen van een tsunami herkennen
Kustbewoners moeten leren dat als de kustlijn zich plotseling heel sterk terugtrekt, er een grote golf aankomt. Dieren die plotseling na een aardbeving, zeebeving of vulkaanuitbarsting naar hoger gelegen gebieden vluchten is meestal een teken dat er iets vreselijks aan komt.
Waarneembaarheid. Een aardbeving met een magnitude van 2,0 op normale diepte kan onder optimale omstandigheden nog net worden gevoeld. De zeer ondiepe bevingen in Noord-Nederland (tot maximaal 3 kilometer diep) kunnen soms al bij een magnitude van 1,2 worden gevoeld.
In Nederland waren er in 2021 in totaal 95 aardbevingen: 75 geïnduceerd (door gaswinning) en 20 tektonische (natuurlijke) aardbevingen. De meeste geïnduceerde bevingen vonden plaats in het Groningenveld, 72 in totaal.
Het ontstaan van aardbevingen
Vaak ontstaan aardbevingen door het verschuiven van tektonische platen . Deze platen kunnen naar elkaar toe bewegen (convergentie), van elkaar af (divergentie) en langs elkaar (transversaal). Deze plaatbewegingen gebeuren vaak plotseling, er is dan meestal al jarenlang spanning opgebouwd.