De richtlijn is dat je minimaal vijftig vierkante meter moestuin per persoon nodig hebt om jezelf van groenten te kunnen voorzien. Hierbij moet je dan wel voldoende uit de oppervlakte zien te halen. Je moet vaak genoeg bemesten, de ruimte efficiënt indelen en vervolgteelten toepassen.
Een moestuin vraagt immers dagelijks om wat aandacht. Voor een echte beginneling is een lapje grond van zo'n 10 m² ruim voldoende. Als je ervan droomt om – bijna – het hele jaar door je eigen verse groenten te oogsten, dan moet je ongeveer 50 m² oppervlakte per persoon voorzien.
De meeste groenten hebben opbrengsten die variëren van een tot vier kilo per vierkante meter. Als je er dus in slaagt om twee keer per jaar op 1 vierkante meter een gewas te telen, zit je dus op 35-40 vierkante meter per persoon. Reken voor een gezin met twee kinderen dus al snel op 120-130 vierkante meter.
De standaardafmeting is 120 bij 120 centimeter met een hoogte van twintig centimeter. Er zijn echter ook afwijkende maten te koop, bijvoorbeeld die van een vierkante meter. We spreken dan van een vierkante meter moestuin.
Moestuinbedden zijn gemiddeld 120 cm breed. Je kunt zo overal makkelijk bij. Moestuinpaden zijn minstens 30 cm (de maat van je voeten) breed. Een breder pad (60 cm) voor jouw kruiwagen kan ook.
Een moestuin beginnen
Volgens Jelle Medema van Makkelijke Moestuin - een website waarop kennis gedeeld wordt over moestuinen en zaden - kun je met het kweken van je eigen eten behoorlijk wat geld besparen. Hij rekende uit dat een bak van 120 bij 120 centimeter per jaar al rond de 200 euro aan biologisch eten oplevert.
In veel gebieden en met name steden is grond vaak licht of erg vervuild. Een verhoogde kweekbak kan dan uitkomst bieden. Je vult de bak namelijk eenvoudig met schone, bij voorkeur biologische, moestuingrond waardoor jouw groenten en kruiden niet in aanraking komen met de vervuilde grond.
Een moestuinbak moet ongeveer 20 cm diep zijn
Omdat je de bak straks gaat vullen met Makkelijke Moestuinmix, hoeft die niet al te diep te zijn. Deze mix geeft je planten namelijk precies wat ze nodig hebben en daarom is een laag van 20 cm mix voldoende.
Zaai niet te diep
Ook geldt dat hoe dieper je zaait, hoe groter de kans op rotten. Bovendien hebben moestuinzaadjes weinig diepte nodig. De stelregel is dat je een zaadje zo diep zaait als dat het zaadje groot is wanneer je het verticaal houdt. Dus is een zaadje 2 cm lang, dan zaai het 2 cm onder de grond.
Voor een gezonde en natuurlijke moestuin is het verstandig om biologische (of dus organische) potgrond te gebruiken. Hiermee help je het milieu een handje, en zijn jouw kruiden en groenten gezonder te kweken. Toch komt in sommige biologische soorten potgrond zijn voorzien van turf. Turf is niet geheel onschadelijk.
Een hanteerbaar gemiddelde van de opbrengst is 2 kilo per vierkante meter. Daarmee heb je voor een gezin van 4 personen theoretisch gezien 200 vierkante meter tuin nodig. Al kan het ook met iets minder meters: met een koude kas, serre of platte bak produceer je meer kilo's per vierkante meter dan vollegronds.
Een ander voordeel van het zelf kweken van groenten en fruit is dat het relatief goedkoop is. Het is slechts een kwestie van even investeren in de aanleg, maar al met al ben je hiermee een stuk goedkoper uit dan dat je het zou kopen bij bijvoorbeeld een groenteboer of bij de supermarkt.
Als je een klein moestuintje hebt van 1 x 2 meter, kost je dat een half uur tot een halve dag, afhankelijk van de kwaliteit van de grond. Ben je daarmee klaar, dan kost het planten, zaaien, onkruid wieden, water geven en oogsten hooguit nog 10 minuten per dag. Dat moet voor iedereen wel haalbaar zijn.
Met een bak van 120 bij 120 cm voorzie je 1 tot 2 volwassenen het hele seizoen van verse sla met alles erop en eraan. Zoals wat kruiden, tomaatjes, komkommers, worteltjes en bietjes. Zelfs een groot deel van de winter als je dat wilt. Zet je nóg zo'n bak erbij dan kun je uiteraard nog meer groentes verbouwen.
Plantafstand. Planten hebben ruimte nodig om te groeien. Als je weet hoeveel ruimte de planten nodig hebben om te groeien, weet je hoeveel planten je in één rastervak van 30 x 30 cm kunt zaaien. Het is bijvoorbeeld mogelijk om 16 wortels (kleine planten) of 1 palmkool (XL-plant) in een vak van 30 x 30 cm te zaaien.
Voor een vierkantemeterbak van 20 cm hoog gebruik je anderhalve zak bodemverbeteraar van 70 l en anderhalve zak potgrond voor universeel gebruik, ook van 70 l. Voor een vierkantemeterbak van 40 cm hoog gebruik je 2 zakken bodemverbeteraar voor moestuin van 70 l en 3 zakken potgrond voor universeel gebruik van 70 l.
Je moet er alleen voor zorgen dat je de juiste gewassen op het juiste moment teelt. Idealiter begin je plannen te maken in januari en februari, de grond zaai-en plantklaar maken doe je begin maart en later die maand gaan de eerste planten al de grond in. Toch is het belangrijk om elk jaar het weer te evalueren.
Tuinaarde voor moestuin
Een goede keuze voor de bodem van uw moestuin is biologisch bemeste tuinaarde. Deze tuinaarde bevat duurzame grondstoffen zoals turfsoorten, kalk, en biologische meststoffen. Daarnaast is het ook mogelijk om te kiezen voor speciale moestuingrond.
Extra tips voor de start van een moestuin
Start eerder met telen door de groenten binnen voor te zaaien. Houd het overzichtelijk door klein te beginnen. Geef groenten in pot water in een schaal onder de pot. Zaai nooit twee jaar achter elkaar een groente op dezelfde plaats.
Kies voor je moestuin een zonnig plekje, liefst aan de west- of zuidkant van het huis zodat de gewassen beschermd worden tegen oosten- en noordenwind. Voor een goede groei hebben gewassen minstens vijf uur zon per dag nodig.
Grond voorbereiden voor moestuin
Verwijder onkruid, resten van gewassen van vorig jaar, eventuele grote stenen en ander afval. Is de grond niet bevroren of te nat, maak de aarde dan los. Werk er vervolgens veel organisch materiaal doorheen, zoals compost of goed verteerde stalmest.
Het karton (en de mulch erop) zorgen ervoor dat het onkruid niet meer groeit, maar bereiden de bodem ineens ook wat voor. Het aanwezige onkruid wordt verteerd, net als het karton en de mulchlaag. Dit is allemaal voedsel voor het bodemleven dat je aan het opbouwen bent.
Waarom een kweekbak? Het doel van een kweekbak of kweekkas is om je jonge planten te beschermen tegen de weersomstandigheden. Zo hebben de wind en neerslag geen effect meer. Een kweekkas geeft een kweker de mogelijkheid om het kweekseizoen te verlengen.