Dat kan beangstigend zijn, zeker als deze stemmen commentaar op je hebben, bepaalde opdrachten geven of schelden. In zeldzame gevallen kunnen hallucinaties gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld als stemmen je de opdracht geven om jezelf of anderen iets aandoen. Soms zijn stemmen ook troostend.
Als deze waarneming verstoort raakt, kun je dingen zien, ruiken, voelen, horen of proeven die er niet echt zijn. Je eigen gedachten lijken bijvoorbeeld een stem van iemand anders. Dit noem je ook wel hallucineren; de verstoorde waarnemingen worden hallucinaties genoemd.
Hoe ontstaan hallucinaties? Het is nog niet bekend waardoor hallucinaties precies worden veroorzaakt. Er is wel aangetoond dat bij visuele hallucinaties en gehoorhallucinaties (stemmen horen) dezelfde hersengebieden actief zijn als wanneer ze échte beelden zien of geluiden horen.
Hallucineren betekent dat je naaste dingen ziet, voelt, hoort of ruikt die er niet zijn. Dat kunnen prachtige beelden of kleuren zijn, maar ook heel angstige monsters.
Behandeling bestaat uit voorlichting, leren omgaan met hallucinaties, cognitieve gedragstherapie en (afhankelijk van de ernst van de klachten) medicatie. Lees meer over auditieve hallucinaties (stemmen horen), over het Zorgprogramma Stemmen Horen en over het Zorgprogramma Lijf & Leven.
Hoelang duurt een psychose? Een psychotische periode duurt meestal weken tot maanden. Sommige mensen krijgen één keer een psychose terwijl anderen vaker een psychotische periode doormaken. Een psychose komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en 30 jaar.
Atypische antipsychotica, ook wel antipsychotische middelen genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid dopamine en serotonine, natuurlijk voorkomende stoffen. Hierdoor nemen wanen, hallucinaties en hevige onrust af. Voorbeelden zijn cariprazine, clozapine, olanzapine, quetiapine, risperidon en sulpiride.
Hallucinaties kunnen op alle zintuigen betrekking hebben. Bij visuele hallucinaties ziet men beelden die in het geheel niet aanwezig zijn. Wanneer men 'slechts' vervormingen ziet in de realiteit, zoals kleuren die veranderen, beelden die bol of hol worden, voorwerpen die gaan golven is er sprake van visuele illusies.
De meeste mensen ervaren enkele keren in hun leven een hypnagoge hallucinatie, maar zijn zich daar vaak niet eens van bewust. Wanneer sprake is van veel stress komt het verschijnsel vaker voor en is de ervaring intenser.
Na een paar dagen zonder slaap kunnen de hersenen allerlei gekke hallucinaties gaan vormen. Dit is een gevaarlijk effect van te lang wakker blijven. Onderzoek toont aan dat de eerste hallucinaties beginnen na 72 uur wakker blijven. Hallucinaties worden ervaren in verschillende vormen, hieronder volgen een paar.
Bij hallucinaties hoort, ziet, voelt, proeft of ruikt iemand dingen op een manier die andere mensen helemaal niet zo waarnemen. Bij wanen komen de gedachten van iemand over de wereld om hen heen totaal niet overeen met hoe andere mensen die wereld waarnemen.
Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
Bij een psychose is het belangrijk dat u zo snel mogelijk behandeling krijgt. Bel uw huisarts als u dit soort klachten heeft. Meestal is er specialistische hulp nodig van een GGz-instelling of ziekenhuis. Bij een psychose is het belangrijk om tot rust te komen.
Meestal ontstaat een psychose door een directe aanleiding met veel stress, angst of andere emoties. Op zo'n moment ontstaat er ineens een verergering van symptomen. Een jongedame is net op zichzelf gaan wonen in een grote stad. In het begin trok ze er veel op uit.
Mensen die een psychose doormaken zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk. Fout: Niet alle mensen met een psychose zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk. Ieder mens is anders – en ieder mens heeft andere ervaringen in het dagelijks leven. Dus ook andere psychotische ervaringen.
Iedereen kan een psychose krijgen.
Omgevingsfactoren bepalen mede of deze aanleg of kwetsbaarheid voor een psychose daadwerkelijk tot uiting komt. Een psychose wordt vaak uitgelokt door een heftige gebeurtenis die gepaard gaat met stress, zoals een overlijden, scheiding of andere ontregelende gebeurtenis.
Een delier ontstaat als het de hersenen niet meer lukt om alle prikkels, die van binnen en buiten het lichaam de hersenen binnenkomen, samen te voegen tot één verhaal. Ze kunnen niet meer van alle informatie een logisch beeld van de werkelijkheid maken. Een delier komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn.
Deze externe factoren zijn bijvoorbeeld: leven onder stress of ingrijpende gebeurtenissen (zoals een groot verlies). Wanen kunnen ook worden veroorzaakt door drugs of bijvoorbeeld een lichamelijke aandoening als dementie. Deze oorzaken moeten we eerst uitsluiten voordat we kunnen spreken van een waanstoornis.
De medische term voor stemmen horen is 'auditieve hallucinaties'. De inhoud van de stemmen kan erg negatief zijn, wat mensen bang en onzeker kan maken. Vaak gaat stemmen horen gepaard met andere klachten, zoals achterdocht, somberheid en een laag zelfgevoel.
Een psychose zonder medicatie kan binnen een week weg zijn of een jaar of langer aanhouden. Er is geen precies antwoord op te geven, behalve dat je ook zonder medicatie uit de psychose kan komen. Het is over het algemeen niet zinvol om iemand te proberen overtuigen dat anderen zijn ideeën niet hebben.
Veel mensen kunnen zich haarfijn herinneren wat er zich tijdens een psychose afspeelde. Mensen komen tijdens een psychose voor buitenstaanders vaak wel verward over, maar er is meestal niks mis met het bewustzijn en het geheugen. Zaken worden dus vaak zeer goed herinnerd.
Je kunt dus prima hallucineren door je hersenen een tijdje geen zintuiglijke informatie te geven. Hoe langer je dit doet, hoe heftiger de hallucinaties kunnen worden. Deze vorm van hallucineren is ook echt iets anders dan wanneer je LSD of paddo's gebruikt.