Gordelroos is een huidaandoening, die veroorzaakt wordt door het varicella-zoster virus. Gordelroos is meestal niet ernstig, maar wel pijnlijk. Het duurt vaak een paar weken voordat het weer over is. Bij oudere mensen kan gordelroos langer duren.
Gordelroos veroorzaakt jeukende blaasjes op de huid en in sommige gevallen ook tintelingen en brandende pijn. De blaasjes zitten aan één kant van het lichaam. Na 10 tot 14 dagen drogen deze in tot korstjes. De meeste mensen worden helemaal beter, maar sommigen houden last van tintelingen of pijn.
Gordelroos is meestal geen ernstige maar wel een nare en pijnlijke aandoening, die niet moet worden onderschat. Een van de kenmerken van gordelroos is zenuwpijn, die kan aanhouden als de blaasjes al verdwenen zijn, de zogenaamde post-herpetische neuralgie.
Meestal gaat gordelroos vanzelf over, en krijg je het advies rust te houden en gezond te eten om je weerstand op peil te krijgen of te houden. Ook kan het zijn dat de huisarts pijnstillers voorschrijft, vooral als er sprake is van gordelroos in het gezicht. Maar vaak biedt deze medicatie en rust weinig verlichting.
Gordelroos wordt veroorzaakt door een (her)activatie van het waterpokkenvirus (varicella herpes zoster virus). Patënten die gordelroos kregen, hebben vroeger waterpokken (varicella) doorgemaakt.
In het kort
Je kunt er zalf op smeren, zoals zinkzalf of lanettezalf. Gordelroos gaat meestal vanzelf over in een paar weken. Bel de huisarts als je blaasjes hebt bij je oog, neus of oor. Je krijgt dan medicijnen.
Wat zijn de symptomen van Gordelroos
Voordat de uitslag verschijnt kunnen er vroege symptomen zijn zoals hoofdpijn, vermoeidheid en algehele malaise. Op de huid ontwikkelt zich een pijnlijke plek met een brandend gevoel of pijnscheuten met tinteling en jeuk. De pijnlijke plek gaat gepaard met rode huiduitslag.
Antivirale middelen remmen de groei van het virus dat de gordelroos veroorzaakt. Hierdoor zullen de klachten afnemen. Voorbeelden zijn aciclovir, famciclovir en valaciclovir. Mensen ouder dan 50 jaar en mensen met een verminderde afweer kunnen ervoor kiezen om een inenting tegen gordelroos te halen.
Besmettingsweg: slijmvliescontact met blaasjesvocht. Incubatietijd: geen (het betreft een reactivatie). Besmettelijke periode: blaasjes zijn tot ze zijn ingedroogd besmettelijk leidende tot waterpokken bij personen die nog geen waterpokken hebben gehad. Symptomen: blaasjes in groepjes bij elkaar (dermatomen).
Maar hoe kom je dan als volwassene aan gordelroos? Heb je in je kinderjaren de waterpokken gehad, dan heeft het varicella zoster virus zich terug getrokken in de zenuwcellen van het ruggenmerg. Door stress, ziekte en lagere weerstand kan het virus de overhand krijgen en actief worden.
Gordelroos gaat meestal na twee tot vier weken vanzelf over. Sommige patiënten blijven echter pijn houden, ook al is de uitslag verdwenen. Dit komt doordat de zenuwknoop nog steeds geprikkeld is en pijnsignalen doorstuurt naar de hersenen. Bij dit soort 'zenuw'pijn werken gewone pijnstillers meestal niet.
Napijn door blijvende beschadiging van de zenuw
Ongeveer vijf procent van de patiënten houdt na genezing van gordelroos last van pijn. Dit komt door een blijvende zenuwbeschadiging door de innesteling van het virus. Vooral ouderen boven de zeventig jaar en mensen met kanker hebben een verhoogde kans op deze napijn.
Gordelroos geeft pijn, jeuk en blaasjes op de huid. Het zit aan 1 kant van je lichaam. Bijvoorbeeld op 1 helft van je borstkas. Je kunt er zalf op smeren, zoals zinkzalf of lanettezalf.
Gordelroos door stress
Hierdoor is het lichaam minder goed in staat om zichzelf te verdedigen tegen het varicellazostervirus, en kan het virus weer actief worden. Dit leidt dan tot gordelroos. Je krijgt gordelroos van het varicellazostervirus. Dit is hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt.
HOE ZIET HET ER UIT ? De kenmerken van gordelroos zijn een hevige, brandende of stekende pijn, die soms gepaard gaat met koorts of een algemeen gevoel van ziek zijn. Na een paar dagen ontstaan kleine groepen rode blaasjes, eerst gevuld met helder vocht, maar later troebel (etterig).
Gordelroos kan blijvende schade aan de zenuw aanrichten.
Gordelroos is meestal niet ernstig, maar wel pijnlijk. Het duurt vaak een paar weken voordat het weer over is.
Blijf uit de zon: de jeuk wordt heviger door de warmte. Informeer mensen die langskomen. Was het lichaam met lauw of koel water; warm water kan jeuk opwekken.
Pijnklachten bij gordelroos
Binnen één of twee dagen wordt de plek pijnlijk. Op de vierde of vijfde dag kun je een rode huiduitslag krijgen en kleine, met vocht gevulde blaasjes zien. De blaasjes zitten op één duidelijk gebied van je huid waar ze een soort gordel vormen. De blaasjes jeuken vaak heel erg en doen pijn.
Het doel van de behandeling van gordelroos is de zwelling in de zenuw te verminderen en daardoor pijn tegen te gaan. Door de behandeling wordt ook de kans op blijvende zenuwchade kleiner. Een blijvende zenuwbeschadiging kan er namelijk voor zorgen dat de pijn jaren duurt.
Meestal komt gordelroos maar één keer in een mensenleven voor. Heel soms krijgen mensen nogmaals gordelroos.
Een bloedtest (antistof bepaling) kan helpen om te bekijken of er een doorgemaakte varicella zoster infectie is geweest. Dit is alleen zinvol bij twijfel over de diagnose. Als er geen antistoffen worden aangetoond is het zeker dat het geen zoster is.