Bij een verslaving wordt je heel erg in beslag genomen door het middel. Interesse voor andere zaken vermindert, waardoor je ontwikkeling stil kan komen te staan. Depressies kunnen ontstaan of verergeren. Bovendien kan je doordat je steeds in een roes leeft, grip op de werkelijkheid verliezen.
Duidelijk is dat alcohol, tabak, heroïne en crack hoog scoren. Paddo's, LSD en khat scoren relatief laag. In Engeland is een dergelijke rangschikking ook gedaan (Nutt et al., Lancet 2007).
Het systeem werkt snel, op basis van indrukken, ingevingen en gevoelens. Je moet er niet bewust bij nadenken, het kost dus weinig moeite. Maar het systeem is daardoor soms moeilijk onder controle houden. Het bewuste systeem zet gedrag in gang na een beslissing.
Verslaving aan middelen behoort met een prevalentie van 1 op de 20 tot een van de meest voorkomende psychiatrische stoornissen. Voor mildere vormen van problematisch middelengebruik ligt de prevalentie nog hoger.
Bij veel mensen zorgen drugs voor huiduitslag, zoals felrode vlekken. Ook huidaandoeningen als rosacea, pigmentvlekken en eczeem worden vaak erger door het gebruik van opwekkende middelen. Huiduitslag en speed is ook een bekende combinatie. Denk daarbij aan puistjes.
cocaïne (coke): Cocaïne is een stimulerend middel en geeft je een opgewekt en vrolijk gevoel. Coke wordt meestal gesnoven, maar kan ook geinjecteerd en gerookt worden.
Een commissie van experts heeft onlangs een rangorde aangebracht in drugs door ze beoordelen op deze aspecten. Alcohol scoort wat betreft lichamelijke schade en sociale schade individueel op de derde plaats direct na tabak en crack. Nemen we alle criteria samen dan staat alcohol op de derde plaats, na heroïne en tabak.
Je raakt niet zomaar verslaafd. Het is een proces dat soms jarenlang duurt. Er is niet 1 middel of spel dat bij eenmalig gebruik gelijk tot verslaving leidt. Iemand met opzet verslaafd maken, door bijvoorbeeld 'iets' in zijn of haar drankje te doen, bestaat niet.
Cocaïne kan tot hersenbeschadiging en hersenbloedingen leiden; heroïne tot minder goed groeien, slechtere motorische ontwikkeling (je goed kunnen bewegen) en problemen met leren en gedrag. Ook xtc-gebruik kan effect hebben op leer- en geheugenproblemen bij het kind.
Coke doet het volgende met je gezicht: het zorgt voor verwijde pupillen en je krijgt een 'strak' gezicht. Omdat cocaïne de bloedsomloop stimuleert, zullen de ogen er bovendien rood en waterig uit komen te zien. Verder zal de persoon vaak de neus ophalen en een slecht gebit en kleine puistjes laten zien.
Voorbeelden van neurotransmitters zijn serotonine, dopamine en noradrenaline. Wanneer je te weinig van deze neurotransmitters over hebt, heeft je lichaam even tijd nodig om ze weer aan te maken. Tot die tijd kun je last krijgen van de naweeën van de drugs.
Opvallend: alcohol scoort overall het slechtst (nog erger dan heroïne!), tabak en cocaïne zijn (persoonlijk en maatschappelijk) ongeveer even schadelijk, xtc, lsd en paddo's behoren tot de minst schadelijke substanties (wat niet wil zeggen dat ze ongevaarlijk zijn).
Na het nemen van bijvoorbeeld cocaïne, hasj/wiet of speed, worden je pupillen aanzienlijk groter (een verschijnsel dat bekend staat als Mydriase), terwijl ze bij gebruik van opiaten als heroïne juist kleiner worden (Miose).
Een tandarts kan een drugsgebruiker soms snel identificeren. Bijvoorbeeld als een patiënt methamfetamine gebruikt, kan er sprake zijn van tandbederf en tandvleesontsteking. Deze patiënten komen dan ook vaak naar de tandarts voor een cosmetische behandeling.
Iedere dag coke snuiven
Cocaïne is lichamelijk niet verslavend, maar wel treedt er heel snel geestelijke verslaving op. Het risico op cocaïneverslaving is vooral groot als de coke wordt gebruikt om meer zelfvertrouwen te krijgen. Is de cocaïne uitgewerkt, dan voelt de verslaafde zich somber en depressief.
Iemands persoonlijke eigenschappen of het hebben van persoonlijke problemen kunnen ook van invloed zijn op het verslaafd raken. Bijvoorbeeld: als je negatieve gevoelens sterk ervaart en moeite heeft om daar goed mee om te gaan, dan kan dat een rol spelen bij het ontstaan van verslaving.
Gedragsverslaving. Mensen kunnen niet alleen verslaafd raken aan middelen, maar kunnen ook verslaafd raken aan bijvoorbeeld gokken en gamen, of zelfs aan eten of seks. Deze verslavingen worden gedragsverslavingen genoemd. Bij een gedragsverslaving worden er geen drugs ingenomen.
Craving, of trek, is het onbeheersbaar verlangen naar een verslavend middel waar je afhankelijk van bent geworden. Deze dwangmatige hunkering kan ook aanhouden nadat je bent afgekickt. In welke vorm het zich precies lichamelijk of mentaal uit, verschilt per middel.
Het risico bij verslaving bij alcohol is veel groter dan bij bijvoorbeeld XTC. Bij herhaald gebruik van XTC neemt het effect namelijk af, je hersenen raken eraan gewend. Cannabis is op zijn beurt wel weer verslavend, maar tegelijkertijd ook minder schadelijk. Ook cocaïne is geestelijk verslavend en zeker schadelijk.
De afbraak
Dat gebeurt via ingewikkelde stofwisselingsprocessen. De lever speelt hierbij de belangrijkste rol. Maar ook bloed en lymfevocht kunnen een rol spelen bij de afbraak. De lever breekt met behulp van allerlei enzymen de drugs af in allerlei afbraakproducten.