Van de 100 mensen met een tekenbeet, krijgen er 2 of 3 de ziekte van Lyme. Hoe langer een teek in de huid zit, hoe meer kans dat u de bacterie krijgt. De kans is klein als de teek korter dan 24 uur in uw huid zit. Teken kunnen ook het TBE-virus (tick-borne-encephalitis-virus) bij zich hebben.
Een rode of blauwrode vlek (erythema migrans) is meestal het eerste verschijnsel: Binnen enkele dagen tot 3 maanden kan rond de plaats van de tekenbeet (of op een andere plek van uw lichaam) een rode of blauwrode vlek ontstaan. Bij een donkere huidskleur kan de vlek er gelig of blauwig uitzien.
Ziek worden door een teek
Maanden en zelfs jaren na een tekenbeet kunnen de Borrelia-bacteriën nog ziekten veroorzaken. Er kan een ontsteking ontstaan in je gewrichten (reuma zoals bij de kinderen uit Lyme), die daardoor dik en onbeweeglijk worden. Je hart kan onregelmatig gaan kloppen.
Heb je de ziekte van Lyme, dan kun je last krijgen van een vlek of kring rondom de plek van de tekenbeet. Andere mogelijke verschijnselen zijn koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn. Op lange termijn krijg je soms andere huidklachten, zenuwklachten, gewrichtsklachten of hartklachten.
Is de ziekte van Lyme te genezen of blijft u er altijd last van houden? De ziekte van Lyme is over het algemeen goed te genezen met een antibioticakuur. Alleen als u de ziekte van Lyme al langere tijd heeft en deze niet eerder ontdekt en behandeld is, kunnen er klachten blijven bestaan.
Op de plaats van de beet ontstaat vaak binnen 3 dagen een vlekje, zoals bij de meeste insectenbeten: bij een lichte huidskleur: een rode of blauwrode vlek. bij een donkere huidskleur: een gelig of blauwige vlek rond de tekenbeet.
Als de bacterie wel in uw lichaam komt, kunt u de ziekte van Lyme krijgen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. De kans dat je de ziekte van Lyme krijgt na een tekenbeet wordt geschat op 2% (2 op de 100 tekenbeten).
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
Er wordt dan aangeraden om de plek van de tekenbeet gedurende drie maanden in de gaten te houden en goed te letten op het ontstaan van ziekteverschijnselen, zoals koorts, een rode vlek of verkleuring of spierpijn (hieronder alle symptomen).
Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Haal een teek zo snel mogelijk weg! Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt. Gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen vóórdat u de teek verwijdert. Pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig uit.
Verwijder een teek zo snel mogelijk uit de huid met een pincet of tekenverwijderaar. Gebruik bij het verwijderen van een teek bij voorkeur een puntig pincet zonder ribbels. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid en voorkom dat je hem leegknijpt. Trek de teek in een rechte beweging uit de huid.
De ziekte van Lyme is chronisch geworden als je langer dan een jaar besmet bent met de ziekte. In dit stadium blijven alle symptomen aanhouden en worden de klachten soms zelfs erger. Als de ziekte van Lyme zich bevindt in een chronisch stadium, dan treden problemen op met het zenuwstelsel.
De ziekte van Lyme kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die vaak gepaard gaat met ernstige klachten en grote vermoeidheid (uitputting). Patiënten die hiermee te maken hebben, kunnen meestal geen normaal leven meer leiden. Werken en naar school gaan kan voor hen een groot probleem of zelfs onmogelijk zijn.
Schrijf antibiotische profylaxe alleen voor: binnen 3 dagen (d.w.z. 72 uur) na verwijdering van de teek; bij patiënten van 8 jaar of ouder, zonder symptomen van de ziekte van Lyme; wanneer er geen contra-indicaties zijn voor doxycycline (zoals zwangerschap).
Na een tekenbeet is vaak een bultje of vlekje op de huid te zien, met in het midden het rode puntje waar de teek zat. Dit is niet de rode kring of het “erythema migrans” waar men het over heeft bij de ziekte van Lyme.
De standaard bloedtest om de ziekte van Lyme vast te stellen, heet de ELISA-test. Dit is een bloedtest die moet aantonen of het lichaam antistoffen heeft aangemaakt tegen de Borrelia-bacterie. In Nederland wordt deze Lyme test maar liefst 500.000 keer per jaar uitgevoerd.
Een rode ring/vlek (EM)
Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en komt bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme voor. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige verschijnselen.
Gebruik voor het verwijderen van teken geen zeep, alcohol, olie of benzine. Dit verhoogt de kans op besmetting.
Bij deze tests zoekt men naar antistoffen tegen de Borrelia bacterie in het bloed van de patient. De antistoffen verschijnen pas enige tijd na de infectie (eerst IgM, later IgG) en zijn na minimaal 3-8 weken redelijk betrouwbaar te meten; testen kort na infectie heeft dus geen zin.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Teken kunnen overal op het lichaam bijten. Vergeet niet de liezen, bilspleet, oksels, onder de randen van ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in je nek goed te controleren. Sommige van deze plekken kan je zelf moeilijk zien, gebruik hierbij een spiegel of laat iemand anders controleren.
De meest waarschijnlijke plaatsen van besmetting zijn: de Sallandse Heuvelrug, de Utrechtse Heuvelrug, Twente en de Achterhoek (zie bijgevoegde kaart). Aan de grens met Duitsland in de Achterhoek en ten oosten van Nijmegen is het TBE-virus in kleine knaagdieren gevonden.