Het dodelijkste aan electriciteit is de intensiteit I, de stroomsterkte (de Ampèrage, gemeten in A of mA). Vandaar dat de huiselijke 220V dodelijk is, omdat er ook stroomsterkte aanwezig is. De huisstroom is trouwens beveiligd met lekstroomdetectoren: 30 mA voor de badkamer en 300 mA voor de rest van de kring.
Met een droge huid kun je best 230V aanraken, bij zweet of ander vocht kan 110V al dodelijk zijn. Voor veiligheid worden spanningen tot 48V als ongevaarlijke laagspanning beschouwd maar bij een natte huid kan het toch een pijnlijke schok opleveren.
Als de stroom hoger is kunnen er brandwonden ontstaan en als de stroom via het hart loopt bestaat het risico op elektrocutie. Een elektrische schok kan door statische elektriciteit of dynamische elektriciteit worden veroorzaakt.
Het aanraken van een onder spanning staand deel met wisselspanning boven de 50V is gevaarlijk. Wanneer je in aanraking komt met zo een onder spanning staand deel kan de stroom door het lichaam van deze persoon gaan.
Een hoog voltage, maar een relatief lage stroomsterkte veroorzaakt een pijnlijke scheut in het lichaam, maar het geeft geen permanente schade. Zou de ampère hoger zijn geweest dan was het vele malen gevaarlijker geweest. De eenheid van stroomsterkte is ampère.
Het kan raar klinken, maar van de volts (de spanning) ga je niet dood. Een weidraad bijvoorbeeld kan een schok geven van 60.000 Volt.
Door deze hoge spanning schrik je er van, want dat voel je. Zodra je het aanraakt zakt deze spanning wel enorm in, aangezien de bron niet genoeg vermogen kan leveren. Dus, 230V voor een gezond persoon (Geen hartkwalen vooral) kan een tik van 230V wel hebben, maar het is zeker niet aan te raden.
Maximaal staat er op zo'n aansluiting een netspanning van 400 volt. Dit komt omdat er ook spanning tussen de fasen is. Volgens de wet mag de spanning 10 procent meer of minder zijn. Hebt u 1 fase?
Bij hoogspanning (meer dan 1000 volt) is te dicht naderen van een geleider al heel gevaarlijk. Gewone stroom, maar ook statische elektriciteit die bijvoorbeeld ontstaat bij laden en lossen van vloeistoffen, kunnen brand en explosies veroorzaken.
Bel of laat 112 bellen. Zorg voor je eigen veiligheid en haal zo snel mogelijk de stroom eraf. Trek de stekker uit het stopcontact of schakel de stroom uit in de meterkast (draai de stop eruit of zet de schakelaar om). Zodra het slachtoffer niet meer onder stroom staat, kun je eerste hulp verlenen.
Wanneer kinderen met speelgoed of hun vinger in het stopcontact zitten, kunnen ze een elektrische schok krijgen. Vaak is het een lichte schok en is een kind alleen geschrokken. Maar in sommige gevallen kan het leiden tot brandwonden of spierscheuren. Ook in dit geval geldt; voorkomen is beter dan genezen.
Welnu, ons thuisnetwerk werkt onder een eenfasige spanning van 240 volt en onder een driefasenspanning van 400 volt. Die spanning is dus potentieel dodelijk. De stroom die door een metalen draad loopt, warmt deze bovendien evenredig op: hoe meer stroom, hoe warmer de geleider.
Normaal (in droge toestand) is de weerstand van een menselijk lichaam vrij hoog (10-tallen kilo-ohms) en is de stroom die er zal vloeien bij aanraking van 12V erg klein en en zal je die zelfs niet voelen.
Er wordt aangenomen dat een wisselspanning van 50 V of lager (dieren 25 V of lager) of een gelijkspanning van 120 V of lager (dieren 60 V of lager) als ongevaarlijk kan worden beschouwd. Dit geldt bij een normale situatie dus bij een droge, of slechts door lichte transpiratie bevochtigde huid.
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: De elektriciteit die de netbeheerders leveren op de aansluiting in de meterkast (het aansluitpunt) heeft een 'spanning' van ca. 230 volt (50 Hz) (voorheen was dat ca. 220 volt). Netspanning (oude benaming = lichtnet) betreft wisselspanning met een netfrequentie van 50 Hz.
Door één groep mag maximaal 16 Ampère aan stroom lopen. Nu kan u het vermogen uitrekenen door middel van de spanning en de stroom, waarbij u de stroom, 16 Ampère, vermenigvuldigt met de spanning, dat ofwel 220 Volt ofwel 230 Volt is. Hierbij is de uitkomst 16 Ampère x 220 Volt = 3520 Watt.
Onder invloed van Edison is in de Verenigde Staten gekozen voor circa 110 V bij 60 Hz, terwijl onder invloed van onder andere Siemens in Europa is gekozen voor 220 V bij 50 Hz. Voorheen was er meer variatie. Tot in de jaren zestig kwam in Nederland en België zowel 127 V als 220 V voor.
De gevolgen van een elektrische shock kunnen heel verschillend zijn. Afhankelijk van de stroomsterkte en de organen die getroffen werden, kan dit variëren van weinig ernstig tot levensbedreigend.
De nuldraad of de nulleider is de draad die meestal elektrisch gekoppeld is met de aarde, hij wordt daarom ook wel de neutrale geleider genoemd. Omdat de nuldraad elektriciteit terugleidt staat deze onder spanning, het is daarom belangrijk dat je de draad niet aanraakt, tenzij de stroom eraf is gehaald natuurlijk.
Zelfs niet-fatale schokken, die vaak leiden tot verwondingen en bezoeken aan de eerste hulp, komen ongeveer 30.000 keer per jaar voor. Het grootste risico op een elektrische schok door een stopcontact: Kinderen steken hun vingers of een metalen voorwerp zoals een paperclip, vork of lepel in het stopcontact.
230 volt in Nederland
In Nederland staat er 230 Volt op het stopcontact. Daar de stroomsterkte hier 16 Ampère is, betekent dit dat er een vermogen van 3680 Watt geleverd kan worden. Het vermogen wordt immers berekend door de spanning te vermenigvuldigen met de geleverde stroomsterkte.
Zo'n stroomverliezen kunnen zich bijvoorbeeld voordoen wanneer een beschadigde kabel bloot komt te liggen en de elektrische draden in contact komen met de behuizing van het toestel. Zonder aarding zou die stroom doorheen het lichaam van de eerste persoon gaan die het toestel zou aanraken: dat is elektrocutie.
DC-spanning is constant en kent geen piek- of effectieve waarden. Daarom geldt een wisselspanning van 50 Volt als veilig, terwijl bij gelijkspanning de grens ligt op 120 volt. Dat geldt voor droge situaties. Bij natte huid is de veilig spanning de helft lager, dus respectievelijk 25 en 60 volt.