Bij uitwendige bestraling komt de radioactieve straling uit een bestralingsapparaat.De straling gaat door de huid heen naar de prostaat en vernietigt de kankercellen. De straling kan ook gezonde cellen in de buurt van de prostaat beschadigen. Dit kan zorgen voor bijwerkingen.
Bijwerkingen van bestraling van de prostaat
vermoeidheid. milde huidklachten. klachten aan de darmen en de blaas doordat de slijmvliezen ook straling krijgen. bloed in je urine, ontlasting of sperma.
Het kan weken duren voordat de vermoeidheid minder wordt. Dat je moe bent voor, tijdens en kort na de behandeling, is heel normaal. De ziekte en de behandeling vragen veel van je lichaam. Ook slecht slapen, weinig bewegen, pijn of een verminderde eetlust kunnen ervoor zorgen dat je moe bent.
Sommige mensen hebben veel last van bijwerkingen, anderen merken er weinig van. Veel voorkomende bijwerkingen zijn vermoeidheid, reactie van de huid, slikklachten, droge mond, misselijkheid, hinderlijke slijmvorming, diarree, minder zin in vrijen, onvruchtbaarheid.
Advies aangepaste voeding tijdens bestraling
Vermijd alcohol, tabak, alle melkproducten, koffie, chocola, frisdranken met cafeïne, vers en gedroogd fruit, noten, zaden, rauwe groenten, alle soorten pasta, sterk gekruid eten, kant en klaar maaltijden.
Door uitwendige bestraling van de prostaatkanker heeft u kans om te genezen. Meestal krijgt u 7 weken lang, 3 tot 5 dagen per week een korte bestraling. U heeft geen verdoving nodig. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van vermoeidheid, huidirritatie, plasproblemen, darmproblemen en erectieproblemen.
Vermoeidheid tijdens je behandeling
Dat geldt voor chemotherapie en bestraling, maar je kunt ook moe zijn door andere behandelingen. Behandelingen beschadigen kankercellen en gezonde cellen. Daardoor is je lichaam steeds bezig met kankercellen opruimen en gezonde cellen laten herstellen. En daar kun je moe door zijn.
Zolang u zich fit genoeg voelt is er geen enkel bezwaar tegen autorijden. Uiteraard is het niet toegestaan aan het verkeer deel te nemen als u gebruik maakt van medicatie die de rijvaardigheid beïnvloedt, bijvoorbeeld bepaalde pijnmedicatie.
Werk je tijdens de behandeling, let dan goed op de signalen van je lichaam. Vraag niet te veel van jezelf en neem op tijd rust. Wanneer je doorwerkt is er vaak meer mogelijk dan je denkt. Bespreek met je werkgever en de bedrijfsarts wat jij nodig hebt om (deels) te kunnen blijven werken.
De eerste bestraling duurt meestal 15 minuten, omdat de juiste instellingen bepaald moeten worden. De volgende bestralingen duren 5-10 minuten per keer. De totale periode dat u wordt behandeld verschilt per aandoening. Dit kan variëren van een eenmalige bestraling tot een periode van meerdere weken.
Na bestraling is het risico klein dat de tumor terugkeert in het behandelde gebied. Bovendien kunt u, wanneer de tumor toch zou terugkomen, nog genezen door middel van chemotherapie.
Bestraling is een behandeling voor veel soorten kanker. Soms om te genezen, soms vóór, aanvullend op of na een andere behandeling. Bestraling kan ervoor zorgen dat de tumor helemaal verdwijnt. Of veel kleiner wordt, zodat we die tijdens een operatie weg kunnen halen.
Waarom moet ik een volle blaas hebben tijdens de bestraling? Een volle blaas zorgt ervoor dat de blaas zich gedeeltelijk buiten het bestralingsgebied verplaatst. Hierdoor krijgt de blaas zo min mogelijk straling. De volle blaas duwt ook de dunne darm zo ver mogelijk buiten het bestralingsgebied.
Alcohol verhoogt risico
Ook bij een lage alcoholconsumptie werd een verhoogd risico gevonden (8%) op prostaatkanker gevonden ten opzichte van mensen die helemaal geen alcohol drinken. Bij het gebruik van meer dan drie glazen alcohol per dag liep dit risico op tot 23 %.
Het aantal bestralingen ligt tussen de 5 en 35 keer. Indien de tumor nog beperkt is en er weinig plasklachten zijn kan in de meeste gevallen worden volstaan met 5 bestralingen. Er wordt dan op de prostaat, met grote precisie, een hoge dosis per keer gegeven.
Bestraling zelf doet geen pijn. Ook bestraling van binnenuit (brachytherapie) doet geen pijn. Bestraling kan wel bijwerkingen hebben die pijn doen, bijvoorbeeld darmkrampen of pijn in je mond. Je huid kan na een aantal keren ook gevoeliger worden en soms pijn gaan doen.
Na hoge stralingsdoses zijn de symptomen misselijkheid, vermoeidheid, verlies aan spierkracht en verwarring. Een persoon die in eerste instantie geen klachten heeft, kan binnen enkele dagen misselijk worden, diarree, beschadiging van het darmslijmvlies en bloedingen krijgen.
Leverontsteking door alcohol tijdens de behandeling kan de nevenwerkingen doen toenemen. Sommige chemotherapeutica en bestraling ter hoogte van hoofd, hals en borst kunnen het mondslijmvlies doen ontsteken (ook stomatitis of mucositis genoemd). Dan kan alcohol de mond irriteren en de ontsteking doen toenemen.
Iedereen die gebruik maakt van zorg in Nederland, betaalt in 2021 eerst €385,00 zelf. De overige kosten van uw bestralingsbehandeling worden vergoed vanuit de basisverzekering.
Meestal duurt het een aantal weken voordat de tumor op de bestraling reageert en je verbetering merkt. Soms worden je klachten eerst erger, voordat ze afnemen. Je arts of verpleegkundige zal hiervoor adviezen geven. Nemen je klachten na de behandeling niet af, ook niet na 4 tot 6 weken?
Wel is het verstandig om het eerste jaar na de bestraling zeker niet onbeschermd te zonnen: blijf in de schaduw, bedek je huid, en gebruik op de delen die je niet kunt bedekken een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.
Een PSA-waarde hoger dan 3 kán een aanwijzing zijn voor prostaatkanker. PSA is een zogenaamde tumormarker. Het kan ook iets zeggen over de grootte van een tumor en of er wel of geen uitzaaiingen zijn. Maar een verhoogde PSA-waarde kan ook wijzen op bijvoorbeeld een ontsteking of prostaatvergroting.
Brachytherapie met jodiumzaadjes (Low Dose Rate =LDR) wordt als eerste behandeling toegepast als alternatief voor bijvoorbeeld een prostaatoperatie. Hiertoe brengt de radiotherapeut via een aantal holle naalden radioactieve jodiumzaadjes in de prostaat. De naalden worden direct verwijderd.
RALP is een radicale prostatectomie via robot
Meer dan 90% van alle prostaatoperaties worden nu uitgevoerd via robot geassisteerde technieken: RALP (Robot Assisted Laparoscopic Prostatectomy). Een goede getrainde robot-uroloog kan een dergelijke ingreep vlot uitvoeren zonder (ernstige) complicaties.