Wie bepaalt dan of je naaste wilsonbekwaam is? Huisarts, verpleeghuisarts en andere medisch specialisten zoals een tandarts mogen wilsonbekwaamheid vaststellen als het gaat om de medische behandeling van hun patiënt. Ze mogen niet bepalen of je naaste nog kan beslissen over, bijvoorbeeld, de verkoop van het huis.
Iemand is wilsonbekwaam als hij: de informatie over zijn ziekte of behandeling niet begrijpt; zelf niet kan beslissen; de gevolgen van een beslissing niet begrijpt.
In principe beoordeelt de behandelend arts de wilsbekwaamheid van zijn of haar patiënt. Een wilsbekwaamheidsbeoordeling is altijd een medische en geen juridische beslissing.
De wetgever heeft bepaald dat de wilsbekwaamheid van een cliënt ter zake moet worden beoordeeld door een deskundige zorgverlener. Deze deskundige zorgverlener moet de beoordeling verrichten conform de gangbare richtlijnen(artikel 3 lid 2 Wzd).
Als iemand wilsonbekwaam is (geworden), vraagt de arts aan een vertegenwoordiger van de patiënt om beslissingen te nemen. De patiënt kan daar van tevoren iemand voor aanwijzen. Heeft iemand dat niet gedaan, dan is een familielid de wettelijk vertegenwoordiger. Bijvoorbeeld een echtgenoot, een ouder of een kind.
Wilsonbekwaamheid moet per situatie beoordeeld worden
Beoordeelt een arts dat een cliënt wilsonbekwaam is voor een bepaalde situatie? Dan moet de arts dit aan de cliënt vertellen en in het dossier opnemen.
Je bent niet perse wilsonbekwaam, wanneer je bewust kiest om een advies van de dokter niet op te volgen. Belangrijk is dat je de informatie begrijpt en een overwogen keuze kunt maken. En dat je de gevolgen van je beslissing kunt beoordelen en overzien. Als je een bewuste beslissing kan nemen, ben je wilsbekwaam.
Door dementie raakt iemand op een gegeven moment wilsonbekwaam. Dit betekent dat de persoon met dementie de gevolgen van zijn handelen of beslissingen niet meer goed kan overzien.
Wilsbekwaamheid impliceert dat een persoon over redelijke kennis van een bepaalde kwestie beschikt, en in staat is op een bepaald moment, onder bepaalde omstandigheden, de gevolgen van een handeling, situatie of besluitvorming te overzien.
Kunt u niet meer zelf beslissen, dan beslist uw vertegenwoordiger zoals u dat zou willen. Hij is wettelijk verplicht om als goed vertegenwoordiger te handelen. Doet hij dit niet, dan kan de hulpverlener in uw belang anders besluiten of een andere vertegenwoordiger aanwijzen.
Heeft je naaste niets geregeld en is ze wilsonbekwaam, dan is voor financiële zaken een beschermingsbewind of curatele nodig. De kantonrechter is de persoon die de vertegenwoordiger benoemt. Zowel beschermingsbewind als curatele zijn ingrijpende maatregelen om de belangen van je naaste te beschermen.
Bent u wilsonbekwaam en is er eerder geen levenstestament of notariële volmacht opgesteld, dan krijgt u te maken met de wettelijke bescherming. De kantonrechter benoemt iemand die uw financiële en/of medische belangen gaat behartigen.
Als een wilsonbekwame cliënt zich duidelijk en herhaaldelijk verzet tegen een bepaalde vorm van zorg dan heeft dat juridische consequenties. De zorg mag dan alleen voorgezet worden op basis van de besluitvormingsprocedure voor onvrijwillige zorg. Ook als de vertegenwoordiger met de zorg heeft ingestemd.
Iedere persoon is in principe handelingsbekwaam. Dat wil zeggen dat iedere persoon rechtshandelingen kan verrichten. Handelingsonbekwaam zijn minderjarigen en onder curatele gestelden. Als een handelingsonbekwaam iemand een rechtshandeling verricht is die handeling vernietigbaar.
Wanneer u of uw naaste wilsonbekwaam wordt bevonden en er is geen levenstestament of volmacht opgesteld, dan krijgt u met de kantonrechter te maken. Een bewindvoerder of curator wordt dan verantwoordelijk voor financiële zaken. Voor medische zaken kunt u worden bijgestaan door uw partner of naaste familie.
Een handelingsonbekwame kan geen onaantastbare rechtshandelingen verrichten. Dit betekent dat de rechtshandelingen die toch worden verricht aantastbaar zijn. Ze kunnen nietig zijn, maar ook vernietigbaar. Als het gaat om een overeenkomst, kan deze vernietigd worden indien die is gesloten door een handelingsonbekwame.
Het centrale thema is wilsbekwaamheid. Want als de cliënt een beslissing begrijpt, mag hij zelf beslissen. Aan de begeleider de taak om hem te ondersteunen bij de beslissing.
Wat is onvrijwillige zorg? Onvrijwillige zorg is: zorg waarmee de cliënt of zijn vertegenwoordiger niet instemt en zorg waarmee de vertegenwoordiger heeft ingestemd maar waartegen de cliënt zich verzet.
De volmacht notaris kosten kunnen variëren van ruim honderd euro tot bijna 500 euro. Dat heeft ook te maken met het honorarium van de notaris en aan alles wat er bij het opstellen van de volmacht komt kijken.
Onderzoek en diagnose
De diagnose dementie kan onder andere gesteld worden door de huisarts of op de geheugenpolikliniek. De huisarts bepaalt of de patiënt verwezen wordt naar een geheugenpoli.
In de Wet zorg en dwang staat dat er ernstig nadeel is als er (een grote kans is op) bijvoorbeeld verwonding of levensgevaar. Er is ook sprake van ernstig nadeel als uw familielid zichzelf verwaarloost of financieel in de problemen raakt. Of als hij agressie bij anderen oproept.