Korsakov ontstaat door tekort aan vitamine B1. Mensen hebben dagelijks zo'n 1,5 milligram vitamine B1 (thiamine) nodig. Je krijgt vitamine B1 binnen via voeding, zoals volkorenbrood, groente, vlees, aardappelen en melkproducten. Wie gezond is, slaat een reservevoorraad vitamine B1 op in de lever.
Symptomen: suf, verward, oogbewegingsstoornissen, loopstoornissen en ontregeling van lichamelijke processen waardoor bewustzijnsdaling en coma kan optreden. De acute fase kan meestal behandeld worden. Na afloop treden bij veel patiënten geheugenstoornissen op.
Een Korsakovpatiënt kan niet genezen, maar nog jaren leven met het syndroom. Voorwaarde is wel dat hij stopt met het drinken van alcohol. Gaat hij daarmee door, dan kan de alcohol ook andere organen en lichaamsfuncties aantasten.
Is er sprake van het syndroom van Korsakov, alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen of van een andere aandoening? Hiervoor gebruiken we verschillende methoden, waaronder neurologisch en neuropsychologisch onderzoek, observaties en een MRI-scan.
Het syndroom van Korsakov staat bekend als een ziekte die alleen bij oudere mensen voorkomt, met name bij mannen. Maar je kunt Korsakov ook al oplopen voor je 50e, of als je vrouw bent. Het voornaamste criterium om het syndroom van Korsakov te krijgen, is zo'n 20 tot 30 jaar overmatig drinken.
Korsakovpatiënten hebben allereerst te maken met geheugenproblemen.Ze vergeten dingen en herinneren zich niet altijd de juiste informatie. Zo kan iemand met Korsakov zijn kinderen van school willen halen, terwijl die al volwassen zijn. Mensen met Korsakov hebben vaak ook geen besef van tijd.
Drinkt iemand jaren structureel veel alcohol, dan kan dat zich uiten in: Afgenomen verbindingen tussen hersencellen: daardoor sterven hersencellen af en neemt de werking van het brein af. Je kunt dit merken aan bijvoorbeeld concentratie- of geheugenverlies, een slechte coördinatie of motoriek.
Om de diagnose te stellen, zal een arts vaak een grondig onderzoek uitvoeren. Dit kan bestaan uit een leverfunctietest, bloedonderzoek, neurologische en psychiatrische onderzoeken en een volledig overzicht van de medische en familiegeschiedenis van de persoon (inclusief dagelijkse alcoholconsumptiegewoonten).
Mensen met het syndroom van Korsakov zijn vaak in een slechte conditie. We treffen tengevolge van het alcoholgebruik vaak beschadigingen aan van lever, alvleesklier, darmen en maagslijmvlies.Ook kunnen hart- en vaatziekten optreden.
Geheugenverlies, desoriëntatie in tijd en ruimte en karakterverandering: de symptomen van korsakov en dementie lijken veel op elkaar. Er zijn echter ook verschillen. Het belangrijkste verschil is dat dementie progressief is en korsakov niet. Bij cliënten met korsakov is herstel mogelijk, zij het zeer beperkt.
Bij alcoholdementie is het korte- en langetermijngeheugen verstoord.Iemand vergeet dus dingen die kortgeleden én langer geleden zijn gebeurd of gezegd. Dementie door alcohol kan snel erger worden en is in bijna nooit meer te herstellen. Korsakov is een syndroom dat minder plotseling ontstaat.
Niet-specifieke klachten zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, verminderde eetlust, gewichtsverlies, slaapstoornissen, buikpijn, geheugenstoornissen; bij ernstig tekort: droge beriberi (perifere neuropathie), natte beriberi (cardiomyopathie, oedeem, melkzuuracidose), syndroom van Wernicke-Korsakov (geheugenverlies, ...
MRI-onderzoek
Bepaalde afwijkingen op de MRI-scan ondersteunen de klinische diagnose 'syndroom van Korsakov'.
Een confabulatie is een overdreven, onwaar of gefantaseerd verhaal. Cliënten met een alcoholverslaving vertellen vaak van dit soort fantasieverhalen, als gevolg van de door alcohol veroorzaakte geheugenproblemen. Kenmerkend voor confabulaties is dat de verteller zelf denkt dat ze waar zijn.
In Nederland leven ongeveer 600.000 mensen die ernstig verslaafd zijn aan alcohol; zij drinken meer dan 12 glazen per dag. Bij 2 tot 5% van deze mensen ontstaat uiteindelijk een syndroom van Korsakov, een combinatie van geheugenstoornissen en gedragsproblemen.
Risico's als je vaak te veel alcohol drinkt
Delen van je lichaam gaan minder goed werken. Bijvoorbeeld je hersenen, zenuwen, lever, slokdarm, maag, darmen, alvleesklier en hart. Je kunt hierdoor moe of onrustig zijn en slecht slapen. Of dingen vergeten en minder goed je aandacht ergens bij kunnen houden.
Het uitputten van het vocht in je huid kan wallen, onregelmatige huidtinten, vlekkerigheid of roodheid rond het midden van je gezicht veroorzaken en reeds bestaande huidproblemen zoals eczeem veroorzaken of verergeren. In de loop der tijd kan het leiden tot vroegtijdige veroudering.
De klachten van Korsakov kunnen lijken op de klachten van dementie. Naast geheugenproblemen kan iemand met het syndroom van Korsakov last krijgen van andere klachten zoals: moeite met overzicht houden en plannen. moeite met mensen herkennen.
Als je teveel drinkt kun je ontwenningsverschijnselen ontwikkelen, zoals zweten, misselijkheid, een slechte nachtrust en een gespannen gevoel. Op korte termijn kan alcohol leiden tot een kater, alcoholvergiftiging, een slechte adem en geheugenstoornissen.
Rode adertjes. Je ziet vaak aan de huid of aan de ogen wanneer iemand veel alcohol drinkt. Door het drinken van veel alcohol worden je bloedvaten verwijdt, waardoor vooral rondom de neus en de wangen gesprongen rode haarvaatjes kunnen ontstaan.
Is elke dag een fles wijn drinken nog oké? Het Voedingscentrum en de Gezondheidsraad adviseren om helemaal geen alcohol te drinken. Alcohol is namelijk slecht voor je gezondheid. Als je toch wilt drinken, adviseren zij om het bij één glas per dag te houden en zeker niet elke dag een fles wijn te drinken.
Een heel zeldzame patiënt vermeldt zogenaamde alcoholpijn: na het drinken van een glas alcoholhoudende drank ontstaat er pijn in de klieren waarin Hodgkin-lymfoomlokalisaties zijn.