Je hebt mensenrechten omdat je mens bent, welk geslacht, etnische afkomst, godsdienst of politieke overtuiging je ook hebt. Deze rechten gelden altijd en overal, voor iedereen.
Mensenrechten gelden voor alle mensen op de wereld. Om mensenrechten te beschermen zijn ze op Europees en internationaal niveau in verschillende verklaringen en verdragen vastgelegd.
Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen tegen de macht van de staat en moeten ervoor zorgen dat iedereen kan leven in menselijke waardigheid. Mensenrechten betekenen bijvoorbeeld dat iedereen een eigen vrije mening mag hebben en die kan uiten en dat de overheid niet zomaar geweld tegen burgers mag gebruiken.
Mensenrechten zijn universeel: ze zijn altijd hetzelfde voor alle mensen waar ook op de wereld. Je hebt geen mensenrechten omdat je burger van een bepaald land bent, maar omdat je een lid bent van de menselijke familie. Dit betekent ook dat zowel kinderen als volwassenen mensenrechten hebben.
Mensenrechten beschermen de waardigheid van ieder mens. Je hebt mensenrechten omdat je mens bent, welk geslacht, etnische afkomst, godsdienst of politieke overtuiging je ook hebt. Deze rechten gelden altijd en overal, voor iedereen. Mensenrechten hebben een speciale plaats in het recht.
'Universaliteit' betekent dat mensenrechten zoals gedefinieerd in internationale verdragen overal en altijd geldig zijn, ongeacht traditie en cultuur. Het zijn dus universele waarden.
Mensenrechten zijn hoofdzakelijk vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, drie VN-verdragen uit 1966 en nog een dozijn andere internationale mensenrechtenverdragen. In deze documenten staan in totaal honderd verschillende rechten beschreven.
Mensenrechten in de Nederlandse Grondwet
In Nederland staan veel mensenrechten in hoofdstuk 1 van de Grondwet. Deze rechten heten ook wel 'grondrechten'.
Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten. Dit zijn onder andere het kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het discriminatieverbod. Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten.
In artikel 1 van de Nederlandse Grondwet staat dat iedereen die zich in Nederland bevindt in gelijke gevallen gelijk moet worden behandeld. Je mag niet discrimineren wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook.
Algerije staat boven aan de lijst. Daarna komen Noord-Korea, Birma, Indonesië, Libië, Colombia, Syrië, Irak, Joegoslavië. China staat tiende, gevolgd door Saoedi-Arabië, Iran, Afghanistan, Turkije en Nigeria. Het meest respectabele land is Tuvalu, een paradijs in de Stille zuidzee.
In Nederland zijn dat in elk geval de rechter, de Nationale ombudsman en het College voor de Rechten van de Mens. Via de mensenrechtenverdragen zijn er ook internationale toezichtprocedures: comités van onafhankelijke deskundigen onderzoeken hoe de Nederlands overheid zorgt voor naleving van de mensenrechten.
Het meest opvallend was de Engelse Magna Carta van 1215, een contract tussen de vorst en de (welgestelde) burgers die een 'parlamentium' (praathuis) vormden. Veel later kwamen de Bill of Rights (1689) en de erkenning van ieder persoon voor de wet in de Engelse habeas corpus (1679).
Bent u van mening dat uw rechten zijn geschonden in een ander verband dan dat van de EU-wetgeving, dan zult u uw klacht moeten richten tot de bevoegde nationale instantie, d.w.z. de betrokken overheid, de nationale rechter of een gespecialiseerd mensenrechtenorgaan.
In de eerste plaats in de Universele Verklaring voor de Rechten van Mens (UVRM) van 1948. Het UVRM is een product van de Verenigde Naties (VN), een organisatie waar zo goed als alle landen in de wereld zijn vertegenwoordigd. Deze verklaring vormt de rode draad in het werk van de Liga voor Mensenrechten.
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) is opgesteld door de Commissie voor Mensenrechten van de Verenigde Naties. Vooral Eleanor Roosevelt (1884-1962), de weduwe van de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt, heeft de verklaring gepromoot.
Zonder enige beperking op grond van ras, nationaliteit of godsdienst, hebben mannen en vrouwen van huwbare leeftijd het recht om te huwen en een gezin te stichten. Zij hebben gelijke rechten wat het huwelijk betreft, tijdens het huwelijk en bij de ontbinding ervan.
Behalve Saudi-Arabië stemden de landen met een moslimmeerderheid vóór: Afghanistan, Egypte, Iran, Irak, Jemen, Syrië, Indonesië en Turkije. Later hebben alle landen van de wereld de UVRM bevestigd.
Deze rechten staan voor belangrijke beginselen zoals waardigheid, rechtvaardigheid, respect en gelijkheid. Zij zijn bepalend voor de normen volgens welke wij vandaag de dag leven en werken in Europa.
De Verspreiding van Mensenrechten
Vanuit Babylon, het idee van mensenrechten verspreidde zich snel van Babylon naar India, Griekenland en uiteindelijk naar Rome. Daar ontstond het concept van een “natuurwet”, gezien het feit dat mensen gedurende hun leven uit zichzelf al bepaalde ongeschreven wetten schenen te volgen.
In 54 landen heb je nog steeds grote kans op oneerlijke rechtspraak. In 77 landen wordt het mensen niet toegestaan vrij te zeggen wat ze willen.