De tiende dag van de tiende maand van 2018. Een belangrijk moment voor het Gronings: de Nedersaksische taal is nu officieel erkend als onderdeel van het Nederlands.
Gronings (Gronings-Oostfries, Grunnegs, Grönnegs) is een verzamelnaam voor een aantal variëteiten van de streektaal Nedersaksisch die in en rond de Nederlandse provincie Groningen wordt gesproken.
Het Gronings, ook wel Grunnegs of Grönnegs genoemd, is een verzamelnaam voor alle vormen van streektaal die in de provincie Groningen worden gesproken. En dat zijn er nogal wat. In Groningen Stad spreken we Stadjers, in Noord-Groningen Hogelandsters en in West-Groningen Westerkwartiers om zo maar wat vormen te noemen.
Gronings als Friso-Saksische taal
Het Gronings ontstond en kon zich ontwikkelen. Tegenwoordig wordt het Gronings gezien als een variant van het Nedersaksisch maar helemaal terecht is dat niet. Het Nedersaksisch bestaat uit allerlei dialecten en streektalen. Je moet dan denken aan Drents, Twents en Sallands.
Zelf noemen de inwoners zich "Stadjers" of "Stadjeder". De stad wordt ook wel de "metropool van het Noorden" genoemd. Stadjers noemen haar liefkozend ook wel "Groot Loug", dat wil zeggen "Groot Dorp". Een andere bijnaam van Groningen is Martinistad, verwijzend naar de Martinitoren.
Binnen de provincie Groningen bestaan er verschillende varianten van het dialect: Zo is er o.a. het Stad-Gronings, het Noord-Gronings, het Veenkoloniaals en het Westerwolds.
Moi is de alledaagse groet waarmee bewoners van de noordelijke en oostelijke provincies van Nederland, ofwel de streken waar Nedersaksische dialecten worden gesproken, elkaar begroeten. Het woord wordt op zijn Nederlands uitgesproken, dus als [mɔj], en moet niet verward worden met het Franse woord voor mij.
Groninger Poffert
Een poffert is écht typisch Gronings. Pubquiz weetje: het gehucht de Poffert, tussen Hoogkerk en Enumatil is naar dit gerecht vernoemd. Het is een broodachtig boerengerecht die je au bain-marie moet klaarmaken in een pofferttrommel.
Drinken en dronken
Als je dat lang genoeg doet, word je dronken en dronken is in het Gronings doen. Het woord doen komt volgens Schreiber van het Nedersaksische woord dunen. Dat betekent het opzwellen van het aangezicht. De term stormdronken wordt in het Gronings ook wel 'din en doen' genoemd.
Hai wil der tussenuut ~!") - dank u wel!
Het Gronings is een dialect van het Nedersaksisch en heeft zo'n 310.000 sprekers.
Dik doun in toene is Gronings voor barbecueën.
'Tudebekje' is een koosnaam, voor je schatje, lieveling of lieverd.
Moi, moin, mojen.
Poffert is een typisch Groningse dish. Het is een broodachtig boerengerecht en wordt vooral gegeten als hoofdgerecht en soms als toetje. Poffert wordt in een speciale pofferttrommel gekookt.
Een mug en vlieg zijn hetzelfde in Groningen
Wat niet-Groningers een mug noemen, noemen wij Groningers een neefje (ja, echt). Wat jullie niet-Groningers een vlieg noemen, noemen wij Groningers een vlieg óf een mug, het kan wat ons betreft allebei.
Tiepelzinnig. In 2019 was het mooiste Groninger woord: tiepelzinnig. Als je 'tiepelzinnig' bent, dan ben je wispelturig en nerveus.
Moi is dus zowel te gebruiken als begroeting als bij het afscheid, en het kan het variëren tussen Moi, Moin, Moie en zelfs Morrie. Dat hangt er maar net vanaf waar in Drenthe je precies bent.
Lijst van Drentse gezegden en spreuken. Wie niks omhanden heeft, heeft altijd wat te klagen1 / De beste stuurlui staan aan wal. Beter een kaal hoofd als geen hoofd. Beter iets dan niets.
moin (interjection): hallo.
GRONINGEN - Het mooiste woord in het Gronings is 'sjomp', wat sukkel betekent. Sjomp kreeg meer stemmen dan gebelschop (masker) en knitter (scheur). Het was de vijfde keer dat de Groningse omroep RTV Noord zocht naar het mooiste woord in de streektaal.
Nederland kent naast het Standaardnederlands drie officieel erkende streektalen: het Fries, het Limburgs en het Nedersaksisch, dat in Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland wordt gesproken. Behalve deze streektalen worden nog veel dialecten gesproken, zoals het Brabants en Zeeuws.
De Rijksoverheid en provincies willen de Nedersaksische taal houden en het gebruik aanmoedigen. Zoals het Gronings, Drents of Twents. Het Nedersaksisch is daarom erkend als regionale taal. Het wordt gesproken in Drenthe, Fryslân, Gelderland, Groningen en Overijssel.