Vijgen houden van een neutrale of iets kalkrijke grond (de ideale pH is 6,0), op zure gronden is het daarom belangrijk om elk jaar wat kalk te strooien. Vijgen groeien van nature in schrale droge grond in mediterrane gebieden. Het is handig om die omstandigheden zo goed mogelijk na te bootsen.
Bemesting van een vijgenboom
Geef een vijg in pot een gemiddelde hoeveelheid organische, samengestelde meststof speciaal voor fruit. In het voorjaar (maart) en eventueel nog een keer een kleinere hoeveelheid in de zomer. Je kunt een vijg tevens ook bemesten met koemest en kalk.
Normale potgrond voldoet prima voor de vijg. Beter is het wanneer de grond wordt aangevuld met extra grof zand voor de drainage en een fractie klei om vocht en voeding beter vast te kunnen houden. De olijfsubstraat van de Bergerie voldoet hieraan. Vijgen zijn extra te bemesten met koemest en kalk.
Plant een vijgenboom (Ficus carica) het liefste op een wat drogere plek. In de zomer zal dan wel wat water nodig zijn, maar in de winter verdrinkt hij niet, en dat is erg belangrijk. Zorg ook dat de plek goed beschut en warm is, zodat de vruchten goed afrijpen en de vijg in de winter niet het gure weer meemaakt.
Een vijg heeft een hekel aan natte voeten. De plant moet echt niet te nat staan. Een manier om te zorgen dat de plant zeker niet te nat staat, is om hem iets hoger (op een bultje) te planten. In principe heeft de vijg de rest van het jaar weinig extra water nodig.
Het rijpen van suikerhoudende vruchten kost de vijgenboom heel wat energie. Daarom is het aanbevolen om de boom van april tot en met augustus om de twee weken te bemesten. Een evenwichtige meststof is doorslaggevend - de voedingsstoffen bevorderen de vruchtvorming en het rijpingsproces van de vijgen.
In het algemeen is het aan te raden om de langste takken jaarlijks terug te knippen en zelfs te halveren. Zo zorg je ervoor dat de groei van de vijgenboom niet alleen aan de toppen van de takken plaatsvindt, maar ook dichter bij de stam.
Het is heel normaal dat de boom wat blad laat vallen. Hij is niet bezig met het blad, hij is bezig met overleven en wortelen. De boom beschermt zichzelf tegen teveel vochtverlies door blad te laten vallen. Wat je ziet is dus heel normaal.
Kweek de vijg in vrij arme grond, bemesting is nauwelijks nodig. In rijke grond zal de vijg te snel groeien, de lange, zachte scheuten die dan ontstaan zijn gevoelig voor vorst. Een groei van ongeveer 30 cm per jaar is voldoende.
Voeding en verzorging van de vijg
Geef een vijg in pot een gemiddelde hoeveelheid organische, samengestelde meststof voor fruit. In maart en nog een keer (en beetje) in de zomer. Regelmatig water geven is uiteraard belangrijk maar vijgen kunnen zo goed tegen droogte dat het geen probleem is als je het eens vergeet.
De vijgenboom staat graag in de volle zon of halfschaduw, het liefst op een beschutte plek tegen een muur bijvoorbeeld. De boom kan zowel in een pot als in de volle grond goed overleven. In de volle grond kan de vijgenboom prima tegen vorst.
Heb je kleigrond of zware leem, meng dan grind en lavagruis onder de aarde, om die lichter te maken; in de winter heeft een vijgenboom een hekel aan natte voeten. Op een kalkrijke plek groeit hij het best. Geef bomen in pot in de zomer elke twee weken biologische vloeibare tomatenmest en elke lente verse potgrond.
De vijgenboom op stam moet één keer per jaar gesnoeid worden. De beste periode om de vijg te snoeien is van eind november tot januari. Dan is al het blad van de boom gevallen. Snoei al het dode hout van de vijg weg en zorg dat de gewenste vorm in de boom blijft.
Te koud om te planten of te snoeien? Dan kan u ook kalk aankopen in een tuincentrum om uit te strooien in uw tuin. Steenfruitbomen (kersen, pruimen, perzik, ...), zwarte moerbei, vijgen en druiven groeien meestal beter op een licht alkalische grond.
De meeste vijgenrassen zijn zelfbestuivers. Er dus geen bestuiving van een andere vijg nodig om vruchten aan de boom te krijgen. Er bestaan uitzonderingen, dus let daarop als je een vijg koopt. De rijpe vijgen die de vijgenplant vanaf het tweede jaar produceert zijn talrijk heerlijk.
Zodra de temperaturen echt omlaag gaan, kan je niet rijpe vijgen beter verwijderen. Dit zorgt ervoor dat de vijg niet onnodig energie steekt in de groei van vijgen, die toch niet meer rijp kunnen worden.
Zoals gezegd de maanden oktober, november en december zijn de beste maanden om de vijgenboom te verplaatsen, zeker als het een boom is die ouder is dan 5 tot 6 jaar. Deze bomen hebben een groot wortelgestel waarvan een groot deel achterblijft.
Ik voer gedroogde vijgen als extra aan al mijn vogels. Vooral de vruchtenduiven (die in de natuur voornamelijk van ficus soorten leven) lusten het graag. Voordat ik het geef, laat ik de gedroogde vruchten in water weken zodat die zachter worden en meer volume/textuur krijgen.
De eerste vijgen kun je plukken rond augustus en september. Vijgen die een beetje open lijken te barsten zijn het meest rijp. Na de winter kun je soms zelfs een tweede oogst verwachten.
Vijgenboom stekken & vermeerderen
Vijgenboom stekken kunt u het beste doen als het niet vriest en voordat de vijg uitloopt. Knip wat stekjes af. Verwijder de onderste bladeren, maar zorg dat de knopen blijven zitten. Steek de stekjes in de grond en gebruik desgewenst stekpoeder om het wortelen te bevorderen.
Rondom een vijgenboom groeien veel scheuten uit de grond. Steek deze uitlopers met wortel en al weg en zet ze op een andere (warme) plek weer uit. Zo groeit weer een nieuwe plant.
Vijgenbomen en water
Een vijgenboom kan droogte goed tolereren maar geef je tijdens de zomermaanden regelmatig water dan kan de vijgenproductie en kwaliteit van de vijgen beter zijn. Als het warm is hebben vijgenbomen elke dag water nodig. Grotere potten hebben over het algemeen minder water nodig dan kleinere potten.
Vijgen zijn ontzettend gezond en hebben allerlei voordelen voor je lichaam. Bedenk je dat vijgen bomvol vitamines en mineralen zitten. Vooral het vitamine B complex is goed vertegenwoordigd. Ook vitamine A, C en K komen voor in de vijg evenals de mineralen kalium, magensium, zink, calcium, koper, mangaan en ijzer.
Zijn onrijpe vijgen eetbaar
Onrijpe vijgen zijn gelukkig ook eetbaar. Er zijn alleen wat extra handelingen nodig om het witte sap te neutraliseren. Werk daarom in de keuken ook met handschoenen.