Vaak heeft een werknemer op een feestdag recht op een vrije dag. Voor een parttimer met een vaste parttimedag op een feestdag levert dit geen extra vrije tijd op. Deze deeltijdwerknemer kan daarom recht op compensatie hebben.
Parttime-dienstverband
Als de officiële feestdag tegelijkertijd valt met een dag waarop de parttimer moet werken, geniet hij juist meer voordeel van de officiële feestdag dan een fulltimer.
D.w.z. dat een fulltimer per feestdag 37/5=7,4 uur doorbetaald vrij krijgt. Een fulltimer zou derhalve in een week waarin één feestdag valt geen 37 uur ingeroosterd moeten worden, maar 37 – 7,4 = 29,6 uur.
Er bestaat geen wet die bepaalt welke feestdagen in Nederland vrije dagen zijn. En ook zijn er geen wettelijke regels die bepalen dat je als werkgever je medewerkers op vrije feestdagen moet doorbetalen.
In de Cao Apotheken is de feestdagcompensatie duidelijk geregeld. De compensatie per feestdag op een doordeweekse dag bedraagt 7,2 uur naar rato bij een 36-urige werkweek. Als je bijvoorbeeld 24 per week werkt, ontvang je geen 7,2 maar 4,8 uur feestdagcompensatie.
Of je werknemers wel of niet een toeslag moet geven als zij op feestdagen werken staat niet vastgelegd in de wet. Wel kan een CAO voorschrijven wat gebruikelijk is. In sommige CAO's staat dat werknemers recht hebben op 200 procent loon of een toeslag van 50 procent van het loon als zij werken op een officiële feestdag.
Wanneer een feestdag samenvalt met een zondag of een gewone inactiviteitsdag in de onderneming (bvb de zaterdagen), moet die feestdag steeds worden vervangen. In dat geval zal de vervangingsdag op algemene wijze voor alle werknemers van de onderneming worden vastgesteld.
Uitspraak sociale commissie: 300%
Sommige werkgevers zijn het niet eens met de manier waarop de vakbonden de cao uitleggen. Wij, en vakbonden CNV en de Unie, vinden dat het betekent dat je tot 300% uitbetaald kan krijgen als je op een feestdag werkt, waarop je normaal ook ingeroosterd zou zijn.
Je baas is verplicht om het normale loon te betalen voor de feestdagen of vervangingsdagen: als er normaal gezien zou gewerkt worden op die dag. behalve als je ongerechtvaardigd afwezig bent op de gewone werkdag vóór of na de feestdag.
Wel kan de cao een toeslag voorschrijven. Deze feestdagen zijn nieuwjaarsdag (1 januari), Goede Vrijdag, Pasen (zondag en maandag), Koningsdag (27 april), Bevrijdingsdag (5 mei, officiële feestdag eens in de 5 jaar, zoals in 2020 en 2025), Hemelvaartsdag, Pinksteren (zondag en maandag) en Kerstmis (25 en 26 december).
Zo zijn bijvoorbeeld oudjaarsdag, Sinterklaas en het Suikerfeest geen officiële feestdagen. Op deze dagen krijg je dus sowieso niet extra betaald. De volgende dagen zijn wél officiële feestdagen: Nieuwjaarsdag.
Acht officiële en twee nationale feestdagen in 2022
Van deze 8 officiële dagen zijn er in Nederland 2 nationale feestdagen: Koningsdag op 27 april en Bevrijdingsdag op 5 mei.
Iets minder dan de helft is dus parttimer. Het komt natuurlijk voor dat een (erkende) feestdag op een parttime dag valt, dus op een dag dat de parttimer sowieso niet zou werken.
Wat als een feestdag in het weekend valt? Feestdagen die samenvallen met een zondag of een gewone inactiviteitsdag in de onderneming, worden verplaatst naar de eerstvolgende werkdag van de onderneming. In de meeste gevallen is dit op maandag.
Verplicht werken? U bent niet automatisch vrij tijdens dagen als Kerstmis en Pasen. Tevens is er in de wet geen regeling omtrent werken met feestdagen opgenomen. Dit zorgt ervoor dat u als werknemer niet af kunt dwingen dat u dan verlof heeft.
Vervangingsdag. Wanneer een feestdag valt op een zondag of inactiviteitsdag hebben je voltijdse medewerkers recht op een vervangingsdag op een gewone activiteitsdag. Deze vervangingsdag mag voor de eigenlijke feestdag vallen, maar moet opgenomen worden binnen hetzelfde kalenderjaar.
Feestdagen die samenvallen met een zondag of een gewone inactiviteitsdag in de onderneming moeten worden vervangen door een gewone activiteitsdag in de onderneming. De vervangingsdag kan vóór of na de vervangen dag worden vastgelegd maar moet verplicht in hetzelfde kalenderjaar vallen.
Zij mogen alleen werken onder strikte voorwaarden, bijvoorbeeld bij dringend werk of een ongeval. Uitzonderingen bestaan ook bij bijvoorbeeld sportmanifestaties, voor acteurs en in bepaalde periodes in kapsalons en toeristische centra.
Er zijn geen wettelijke voorschriften voor het betalen van extra loon of toeslagen voor het werken op zondag. Je mag dit als werkgever dus zelf bepalen, behalve als in de cao een beloning voor zondagswerk is afgesproken. Veel cao's kennen een toeslagregeling van een vast percentage van het normale loon.
Als je bij de Jumbo moet werken op de zondag krijg je 200% uitbetaald. Dit is zo geregeld in je arbeidsovereenkomst met de Jumbo.
Als je in de nacht werkt krijg je een extra toeslag, de nacht wordt bij Albert Heijn gezien tussen 22:00 uur en 06:00 uur. Mocht je tussen deze uren werken, krijg je 50% extra. Mocht je op de zondagen in de nacht werken gaat alles x2, dus verdien je ook 100% extra nachttoeslag.
Werknemers hebben recht op 10 feestdagen per jaar. Dat zijn 10 'rustdagen' per jaar. Een werknemer heeft pas recht op zo'n 'rustdag' wanneer de feestdag samenvalt met een dag waarop normaal gewerkt wordt.
De wet zegt niets over extra loon of toeslagen voor werken op een feestdag. Er kunnen wel regels in je cao staan over een verplichte toeslag.
Per jaar liggen er tien wettelijke feestdagen vast. Op deze dagen mogen werknemers in principe niet werken. Wanneer deze feestdagen op een zondag of een andere inactiviteitsdag vallen, moet je als werkgever vervangingsdagen kiezen en deze uiterlijk op 15 december aan je werknemers meedelen.