Pas sinds 1979 krijgen orkanen afwisselend vrouwen- en mannennamen. Tot eind jaren zeventig kregen orkanen altijd vrouwennamen. Onder druk van feministen veranderde dit. Twee van de dodelijkste orkanen sinds die wijzigingen hebben meisjesnamen: Katrina en Sandy.
Het gebruik om vooral vrouwennamen aan stormen toe te kennen, stamt uit de Tweede Wereldoorlog. Daar waren het vooral meteorologen in dienst van de Amerikaanse marine en luchtmacht die stormen vernoemden naar hun vriendinnen en vrouwen aan het thuisfront.
Wanneer krijgt een storm een naam? De criteria voor het benoemen van stormen is gebaseerd op een combinatie van zowel de impact die het weer kan hebben als de kans dat het weer optreedt. Een storm krijgt een naam bij een code oranje of code rood voor windstoten.
De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) bepaalt de namen. Na een cyclus van zes jaar keert de eerste lijst weer terug. Het zou dus kunnen zijn dat we in 2023 weer te maken krijgen met Irma, de orkaan die nu Sint-Maarten teisterde.
De naam Corrie is ingediend door het KNMI. Corrie van Dijk was in 1964 de eerste vrouwelijke meteoroloog bij het KNMI. Nadat de naam bekend wordt, ontdekken journalisten al snel dat Corrie van Dijk nog leeft.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
De namenlijst is afwisselend vrouwelijk en mannelijk. De letters Q, U, X, Y en Z worden niet gebruikt om te voldoen aan de internationale afspraken voor stormnamen. Dit jaar zal de eerste storm 'vrouwelijk' zijn en Arwen heten, de tweede storm is 'mannelijk' en krijgt de naam Barra.
Als er meer stormen zijn dan namen in de alfabetische lijst, gaat men verder met een reservelijst die is gebaseerd op het Griekse alfabet, zoals alpha en bèta. Orkanen krijgen dus allemaal een naam toegewezen zodat iedereen weet over welke orkaan het gaat en hier geen verwarring over kan ontstaan.
Het is vandaag op de kop af 32 jaar geleden dat Nederland door één van de zwaarste stormen uit de moderne geschiedenis getroffen werd, de orkaan die nu ook wel als orkaan Daria bekend staat. Terwijl de storm toesloeg, kwam het land in de loop van de dag meer en meer tot stilstand.
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
In samenwerking met het Britse en Ierse weerstation komt het KNMI vandaag, het begin van het nieuwe stormseizoen, weer met een serie namen voor de stormen die ons de komende periode zullen teisteren. Voor de nieuwe lijst draagt het KNMI vijf namen aan: Corrie, Eunice, Herman, Franklin en Tineke.
De levensduur bedraagt gewoonlijk 5-10 dagen, maar is soms veel langer. In 2002 had Kyle een levensduur van 22 dagen; Ginger hield het in 1971 28 dagen vol. De meeste tropische orkanen komen tot ontwikkeling in een gebied tussen 5 en 20 graden noorder- of zuiderbreedte.
Een orkaan, in de Verenigde Staten hurricane genoemd, is een tropische cycloon met windsnelheden van meer dan 117 km/uur. In andere delen van de wereld, zoals Azië, zijn ook andere benamingen in gebruikt zoals tyfoon. Gemiddeld trekt er eens in de twee jaar op minder dan 150 kilometer een orkaan langs deze eilanden.
De tabel van zwaarste stormen, die we in Nederland in de laatste 52 jaar hebben gehad, wordt op die manier aangevoerd door de storm van 25 januari 1990, gevolgd door de stormen van 3 januari 1976, 26 februari 1990, 13 november 1972, 18 januari 2007 en 27 oktober 2002.
In de weerberichten en weerrapporten wordt gesproken van storm wanneer windkracht 9 op de windschaal van Beaufort wordt bereikt. Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan.
In 2017 haalden Harvey, Irma, Maria en Nate fel uit. En dus verwelkomen we in 2023 de orkanen Harold, Idalia, Margot en Nigel. In 2024 worden de orkanen Florence en Michael vervangen door Francine en Milton.
Er is een botsing tussen warme lucht (van de zee) en koude lucht. Door deze botsing ontstaat er een lagedrukgebied . Dit 'gebied' gaat door wind vervolgens draaien en gaat steeds harder waaien. Bij het ontstaan van een orkaan verdampt er niet zomaar wat water, maar miljoenen liters zeewater.
De laatste storm van betekenis die we in Nederland hadden, was Ciara die op zondag 9 februari 2020 over het land trok. Ook toen werd flink wat schade aangericht en was er in de loop van de dag flink wat overlast door de harde wind.
Het ABC van stormnamen
De eerste storm van dit jaar in Nederland was Corrie, die op 31 januari huishield in Nederland. Op 16 februari waaide Dudley. Twee dagen later, op 18 februari, ontregelde Eunice het land. De eerstvolgende storm zal Franklin heten.
Storm Eunice (In Duitsland storm Zeynep) was een intense extratropische cycloon die in februari 2022 over Europa trok.
Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november, december, januari en februari tellen de meeste stormen, waarvan januari de topper is. De meteorologische winter, die van december tot en met februari loopt, telt gemiddeld 4 dagen met storm in ons land.
De hardste windvlaag ooit gemeten is er nu eentje van een verbazingwekkende 407 kilometer per uur. De windvlaag van 407 kilometer per uur werd in 1996 gemeten op het Australische Barrow Island tijdens de cycloon Olivia.
Kenmerkend voor een goed ontwikkelde orkaan is het oog. Dit is het centrum van de storm waar nauwelijks wind staat en geen wolken zijn. Het oog is meestal zo'n 30 tot 50 km in doorsnee.