Op een rijstrook ver vóór het kruispunt ligt een lus die meet dat een voertuig nadert. Mogelijk kan de lantaarn al naar 'groen' zodat het voertuig zonder te stoppen door kan rijden. Daarna liggen er één of twee lussen die de aanwezigheid meten op de rijstroken rechtdoor, linksaf en rechtsaf.
Een detectielus werkt op basis van een inductief of magnetisch veld. De lusdetector neemt een voertuig waar doordat het metaal in het voertuig het inductief of magnetisch veld van de detectielus verstoort. Die verstoring veroorzaakt een meetbare verandering in de wisselstroomeigenschappen van de detectielus.
De lussen en knoppen werken als de zintuigen voor de stoplichten, zij weten waar het verkeer vandaan komt en heen wilt. Door deze signalen weet het verkeersregeltoestel waar het druk is op het kruispunt en waar vraag is naar groen licht. Zo wordt er bepaald waar de lichten op groen gaan en hoe lang dit nodig is.
In de weg zitten sensoren die voelen of er een auto voor het verkeerslicht staat, en vaak ook hoeveel auto's. Dat zijn die zwarte lijnen in het asfalt, ook lussen genoemd. Als het verkeerslicht ziet dat er flink wat auto's staan, dan blijft het mogelijk langer op groen. Als er geen auto's meer zijn, dan kan ie op rood.
Op zichzelf is het juister om te zeggen dat het verkeerslicht op groen staat, maar in de praktijk zijn stoplicht en verkeerslicht synoniemen. Strikt genomen is alleen een verkeerslicht dat op rood staat een stoplicht. Bij groen licht moeten de weggebruikers immers niet stoppen, maar juist doorrijden.
Een hacker kan de stoplichten doen 'denken' dat bepaalde wegen heel druk zijn of juist leeg. Zo kan hij de kleur van een stoplicht of een maximumsnelheid bepalen. Hackers breken niet direct bij de stoplichten zelf in, maar via zwakke plekken in de sensoren die verkeersgegevens registreren.
Door het oranje rijden
Ook wanneer je door het oranje licht rijdt, ben je strafbaar. Door het oranje rijden is enkel toegelaten als je niet op een veilige manier kan stoppen én je de andere weggebruikers niet in gevaar brengt.
Pas als een metalen object dat veld verstoord gaat er een signaal naar het stoplicht. De lus zorgt er wel voor dat het licht langer groen blijft. "Als je komt aan fietsen, dan blijft het licht op groen zodat jij en eventuele andere fietsers door kunnen rijden.
Verkeerslicht met bolletje
Wanneer er een balletje wordt gebruikt met één kleur dan mag je rechtdoor rijden en/of slaan naar links/rechts. De automobilist (overigens ook andere voortuigbestuurders) moet goed opletten bij het afslaan dat rechtdoorgaand verkeer voor gaat.
Met de groenfase wordt de tijd aangeduid waarin een verkeersregelinstallatie (VRI) het groene licht toont. De groenfase volgt in Nederland na de roodfase en duurt altijd minimaal vier tot acht seconden.
Een verkeerslicht mag niet langer dan 2 minuten op rood staan. Wachten voor rood licht lijkt uren te duren. In de werkelijkheid is het niet langer dan 2 minuten.
Met slimme verkeerslichten wordt bedoeld dat de verkeerslichtenregelingen, aan de hand van informatie van detectoren op het kruispunt, flexibel inspelen op de diverse weggebruikers die zich op dat moment aandienen op het kruispunt.
Wat is vierkant groen? Bij vierkant groen krijgen voetgangers en fietsers op alle takken en in alle richtingen tegelijk groen. Auto- en vrachtverkeer mag op dat moment niet op het kruispunt.
Oranje licht (in de wet staat 'geel licht') betekent stop. Alleen als je het licht zo dicht genaderd bent dat je redelijkerwijs niet meer kunt stoppen, mag je doorrijden. Rood betekent stop. Stop je niet voor rood, dan is de boete € 280,-.
In elke stad zijn er parkeerplaatsen met een wit kruis op de straat. Het zijn veelal invalideplaatsen. Maar ook staat er soms geen bord meer bij, omdat de plek geen invalidenplaats meer is. Ze kunnen dan het witte kruis niet meer weghalen, maar het is dan een gewone parkeerplaats geworden waar je mag parkeren.
Als het rode licht is vervangen door een geel knipperlicht mogen voetgangers oversteken op voorwaarde dat zij het overige verkeer ter plaatse voor laten gaan.
Voorheen was dat alleen mogelijk als de bussen een vaste route reden. Nu kunnen bussen ook voorrang krijgen op het andere verkeer als zij een andere route moeten rijden. Zonder dat daarvoor updates of wijzigingen in het verkeerslicht of in de boordcomputer nodig zijn.
Kruispunt met verkeerslichten
Je mag niet stilstaan en niet parkeren op de rijbaan en op de berm: op kruispunten met verkeerslichten, tot 20 meter voor het verkeerslicht.
Hoe lang blijft het oranje? Enkele seconden en hoe lang precies is afhankelijk van de maximaal toegestane snelheid. Zo is de oranjetijd op een weg waar u 50 km/uur mag minimum 3 seconden en waar u 70 km/uur mag minimum 5 seconden. Als het oranje licht knippert, zal het niet op rood springen.
Wist je dat: een roodlichtcamera pas flitst wanneer het rode licht al minstens 1 seconde op rood staat.
Landelijk is in overleg afgesproken bij welke snelheid een bepaalde duur van het gele licht hoort: Op de rechtdoorgaande 50-kilometerwegen staat het licht 3,5 seconden op oranje. Op een weg waar je 60 kilometer per uur mag, is dat 4 seconden.
Bhutan heeft geen stoplichten.
Dat is omdat sommige stoplichten niet bewust zijn van de aanwezigheid van auto's. De oranje stoplichten zorgen voor een goede doorstroming bij aanstroom van weinig auto's. Als het niet zo druk is, bijvoorbeeld laat op de avond of 's nachts, kan het verkeer zich prima zelf redden.
Bussen en trams met een transponder zenden het door de bestuurder ingestelde lijnnummer door via de inductielus, zodat het verkeerslicht voor de bus of tram op 'groen' kan gaan. Bij de meeste Vetag-lussen zijn OV-lichten geplaatst.
Een maanwit knipperlicht dat aan een overweg geplaatst is betekent dat het signaal mag voorbijgereden of -gegaan worden. Een oranjegeel knipperlicht betekent dat het verkeerslicht met dubbele voorzichtigheid mag voorbij gereden worden; het wijzigt de voorrangsregeling niet.