Een
De gemeenteraad vertegenwoordigt de gehele bevolking van de gemeente. De gemeenteraad controleert het college van burgemeester en wethouders.
Zo bepaalt de wet dat de gemeente wordt vertegenwoordigd door de burgemeester en de provincie door de commissaris van de Koning. Het is van belang daarbij een onderscheid te maken tussen de interne besluitvorming en de externe vertegenwoordiging.
De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente. De burgemeester heeft eigen taken en bevoegdheden en is voorzitter van de gemeenteraad.
Het college van burgemeester en wethouders vormt het bestuur van de gemeente. De burgemeester is de voorzitter van het college van B en W. Het aantal wethouders is evenals het aantal raadsleden afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente: minimaal twee en maximaal negen.
Meer dan zestienhonderd organisaties en instanties maken deel uit van de overheid. Daar horen de twaalf ministeries bij, de twaalf provincies en de 342 gemeenten. Maar ook zelfstandige bestuursorganen zoals de Huurcommissie horen tot de overheid.
De burgemeester is niet alleen het hoofd van de gemeente, maar ook de vertegenwoordiger van de regering.
De regering bestaat uit de Koning en ministers, terwijl het kabinet bestaat uit ministers en staatssecretarissen. De Koning is het staatshoofd maar in de praktijk heeft hij geen macht. Het kabinet bepaalt in gezamenlijkheid het beleid en alle ministers zijn daarvoor verantwoordelijk.
Gezicht van de gemeente
Veel mensen denken dat burgemeester 'de baas' is van de gemeente. Dat is niet zo. Dat is de gemeenteraad. Net als de wethouders, legt de burgemeester verantwoording af over de dingen die hij doet aan de gemeenteraad.
Zo is bijvoorbeeld de Gemeente een in de wet genoemd rechtspersoon. Haar organen zijn in de Gemeentewet omschreven: de Gemeenteraad, de Burgemeester en het College van burgemeester en wethouders]. Deze organen zijn dus bestuursorganen van de Gemeente.
De burgemeester vertegenwoordigt de gemeente in en buiten rechte. De burgemeester kan de in het eerste lid bedoelde vertegenwoordiging opdragen aan een door hem aan te wijzen persoon.
- publiekrechtelijke rechtspersonen (bijv. ministerie, provincie, gemeente, waterschap, Sociaal-Economische Raad, Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, Zelfstandig bestuursorgaan); - kerkgenootschappen. Een rechtspersoon kan bestuurder zijn van een andere rechtspersoon, maar niet een commissaris.
Iedere wethouder heeft zijn eigen taakgebied, bijvoorbeeld onderwijs of financiën. De wethouder komt op voor de belangen van zijn taakgebied. Wethouders hebben hierover overleg met ambtenaren van het Rijk en de provincie. Ze hebben ook gesprekken met bewoners, bedrijven en organisaties.
Gemeente voert landelijk en eigen beleid uit
Bijvoorbeeld het bouwen van een theater, het aanleggen van een fietspad of het bouwen van woningen. Het maken van die keuzes is de belangrijkste taak van het gemeentebestuur. Daarnaast voert de gemeente ook veel landelijke wetten uit.
De burgemeester is voorzitter van B&W.Iedere wethouder heeft een eigen beleidsterrein (portefeuille), bijvoorbeeld financiën, verkeer, milieu, welzijn of volkshuisvesting. Het bepalen van het beleid gebeurt echter in het college van B&W. Het college doet voorstellen aan de gemeenteraad en verdedigt die daar.
De gemeente is naast de provincie en het Rijk één van de drie bestuurslagen van ons land. Gemeenten staan het dichtst bij de burgers en hebben een democratisch bestuur. Zij hebben lokale taken, bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting, verkeer, openbare orde, cultuur en onderwijs.
De gemeenteraad en het college van Burgemeester en Wethouders (college van B&W) vormen samen het gemeentebestuur. Allen hebben zo hun eigen bevoegdheden, welke ontleend zijn aan de Gemeentewet. De gemeenteraad staat aan het hoofd van de gemeente en is dus de baas.
De wethouders en de burgemeester besturen de gemeente. Ze zijn samen het college van burgemeester en wethouders (college van B&W).
Een burgemeester is een door de Kroon benoemde gemeentebestuurder, die lid en voorzitter is van het College van burgemeester en wethouders in een gemeente . De burgemeester heeft een belangrijke rol bij de beleidsvorming in een gemeente en heeft daarnaast speciale verantwoordelijkheid voor de openbare orde.
In een Nederlandse gemeente is het college van burgemeester en wethouders het dagelijks bestuur, zij legt verantwoording af aan de gemeenteraad. In een Nederlandse provincie is het college van Gedeputeerde Staten het dagelijks bestuur, zij legt verantwoording af aan Provinciale Staten.
Commissaris van de Koning – benoemd door de regering
Elke provincie heeft een commissaris van de Koning. Hij is voorzitter van het college van Gedeputeerde Staten en ook voorzitter van Provinciale Staten.
De juridische positie van de secretaris is geregeld in de Gemeentewet. Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de aanstelling, schorsing en het ontslag van de secretaris (artikel 102 Gemeentewet).
Met de burgemeester vormen de wethouders het college van burgemeester en wethouders (vaak college van B&W genaamd), het dagelijks bestuur van de gemeente. Tezamen met de gemeenteraad vormen zij het gemeentebestuur. De gemeenteraad is ook het politieke orgaan dat na de gemeenteraadsverkiezingen de wethouders kiest.
In Nederland bepaalt de gemeenteraad wie de nieuwe burgemeester wordt van een gemeente. Het proces van selectie en benoeming van een nieuwe burgemeester duurt ongeveer 6 tot 8 maanden.