Jij bent de enige die beslist of er een vertrouwenspersoon aanwezig is, maar hij of zij moet wel ouder dan 18 jaar zijn en mag niet betrokken zijn bij het strafbare feit waarvan je wordt verdacht. Deze persoon mag alleen aanwezig zijn tijdens het verhoor, maar mag zich niet met het verhoor zelf bemoeien.
Veel mensen denken dat het verplicht is om op uitnodiging van de politie te verschijnen, maar dat is het zeker niet! U mag gewoon weigeren om naar het politieverhoor te komen.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
De politie wil een beeld krijgen wie u precies bent, of u bepaalde problemen heeft, wat voor werk u heeft, hoe uw woonsituatie is, etc. Tijdens het persoonsgericht verhoor zal de politie her en der ook vragen stellen die van belang kunnen zijn voor de zaak zelf, zonder dat u dat direct door heeft.
U bent de baas tijdens het verhoor
De verdachte bepaalt uiteindelijk wat hij verklaart en dus ook wat er op papier komt te staan. De politie stelt weliswaar de vragen, maar u kunt zelf bepalen welke vragen u beantwoordt en welke vragen niet.
Wanneer je naar het verhoor gaat vertel je jouw kant van het verhaal. Je vertelt wat je gezien, gehoord en ervaren hebt. Niets meer, niets minder. De politie zal dit opschrijven en jou vragen om de verklaring te ondertekenen.
Strenge regels rond bevoegdheid
Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Het is goed mogelijk dat de verdachte na het verhoor weer terug naar huis mag. Dat is echter geen zekerheid en afhankelijk van het feit waar de verdenking op ziet en welk onderzoek nog nodig is.
In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek. De (hulp)officier van justitie kan bepalen dat u langer op het bureau moet blijven voor verhoor. U wordt dan in verzekering gesteld.
De politie mag u maximaal negen uur vasthouden voor bij voorlopige hechtenisfeiten en maximaal zes uur bij niet voorlopige hechtenisfeiten. Dit onderzoek kan bestaan uit verhoren, het afnemen van vingerafdrukken of het achterhalen van uw identiteit.
Bij een verhoor op schriftelijke uitnodiging in categorie 3 is het van belang dat u voor het verhoor contact opneemt met een advocaat. Immers gaat men er in dit scenario vanuit dat een overleg heeft plaatsgevonden. De ondervragers zullen het verhoor niet willen uitstellen om u toe te staan een advocaat te raadplegen.
De verhoren van categorie 3 hebben betrekking op het verhoor van een verdachte zonder vrijheidsbeneming voor misdrijven waar wel een vrijheidsbenemende straf op staat. Deze beschrijving maakt dus duidelijk dat degene die verhoord wordt, verdachte is van een misdrijf.
Indien u niet aangehouden bent, kan u door de politie worden uitgenodigd om te worden verhoord op een bepaalde datum en uur. Er bestaan daarbij verschillende mogelijkheden: U kreeg een uitnodiging tot verhoor als slachtoffer of als getuige van een misdrijf (d.i. het verhoor Categorie I).
Categorie IV: Verhoor als verdachte die van zijn vrijheid werd beroofd.
Geen kosten voor advocaat bij verhoor na aanhouding politie
In beide gevallen heeft u deze rechten volledig kostenloos. Dus zowel het spreekrecht voorafgaande aan uw verhoor als de bijstand van een advocaat tijdens uw verhoor.
Aanhouding door politie. U bent aangehouden door de politie voor verhoor. De politie mag u aanhouden wanneer u verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit, ook wel delict genoemd. U wordt vervolgens meegenomen (afgevoerd) naar het politiebureau waar u wordt verhoord.
Algemeen. Voor alle soorten zaken geldt dat het mogelijk is de zitting te verplaatsen als de zitting nog niet definitief is gepland. Is de zitting definitief gepland, dan kunt u een verzoek om de zitting te verplaatsen voorleggen aan de rechter die uw zaak behandelt. Dat kan alleen als u een dringende reden heeft.
Als de politie u vraagt een getuigenverklaring af te leggen op een politiebureau, bent u dit niet verplicht. Als de rechter u vraagt om te getuigen, bent u dit wel verplicht. U getuigt dan tijdens het gerechtelijk vooronderzoek bij de rechter-commissaris (onderzoeksrechter), of tijdens de zitting bij de strafrechter.
Wanneer u bent aangehouden in verband met een verdenking van een strafbaar feit, mag de politie u 9 uur vasthouden voor nader onderzoek. Deze periode wordt vaak gebruikt om u als verdachte te horen. De nachtelijke uren tussen 00:00 uur en 09:00 uur tellen daarbij niet mee.
Bij een zitting van het OM (Openbaar Ministerie) verdenkt de officier van justitie u van lichte strafbare feiten, zoals vernieling of mishandeling. De officier van justitie nodigt u per brief uit voor een hoorgesprek. In deze brief staat meestal welke straf u kunt verwachten.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
Een agent kan je buiten zijn normale diensturen en als hij in burger is toch verbaliseren. Hij mag dit in gans België doen. Wil je een proces-verbaal van een politieagent betwisten, dan is dat niet zo eenvoudig. Zo'n PV heeft namelijk een bijzondere bewijswaarde als het tijdig aan jou werd bezorgd.
De politie mag alleen aanhouden als u verdachte bent van een strafbaar feit. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld bij een verdenking van terrorisme. Dan gaat het om zo'n ernstig strafbaar feit dat ook een aanwijzing genoeg is. Er hoeft dan nog geen duidelijk vermoeden te zijn.