Bij de wettelijke verdeling in het erfrecht krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner de erfenis. De wettelijke verdeling geldt als er geen testament is gemaakt. Sinds 2018 gelden er nieuwe regels die bepalen dat erfenissen en schenkingen niet meer automatisch in de gemeenschap van goederen vallen.
Partner, kinderen en hun afstammelingen. Ouders, broers, zussen en afstammelingen. Grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neven, nichten. Overgrootouders en hun afstammelingen.
Bij overlijden gaan het vermogen en de schulden over naar de erfgenamen. Een eigen woning met de daarop rustende hypotheek behoort samen met alle overige bezittingen tot de nalatenschap.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Wettelijk is vastgelegd wie jouw bezittingen en schulden erft. In de meeste gevallen zijn de erfgenamen de kinderen en de partner gezamenlijk. Bij de partner gaat het om de huwelijkspartner of een partner door een geregistreerd partnerschap. De partner en de kinderen erven ieder een gelijk deel.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene.
Executeur regelt zaken rondom erfenis
De begrafenis of de crematie. Maar ook betaling van schulden en verdeling van goederen. U kunt in uw testament iemand aanwijzen die de erfenis regelt: een executeur.
Legitieme portie
U kunt uw kind niet helemaal onterven. Uw kind houdt het recht op een deel van uw erfenis. Dit deel heet de legitieme portie. Het is de helft van wat uw kind zou hebben gekregen zonder testament.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Geld van rekening afhalen na overlijden
Let op: u bent niet automatisch eigenaar van het saldo op de rekening van de overledene. Dus ook geld opnemen na overlijden van de rekeninghouder kan niet zomaar. Als nabestaanden geld van de rekening halen zonder dat dat eerst juridisch geregeld is, is dat strafbaar.
Bij een en/of rekening is het zo dat degene die de rekening heeft gevoed (lees gemakshalve: zijn/haar geld op deze rekening heeft gestort) de eigenaar is van het geld.
En/of rekening na overlijden en de belasting
Overlijdt een van de rekeninghouders, dan mag de mede-rekeninghouder het saldo dat van de ander is niet opnemen. Het bedrag dat toebehoort aan de overledene, behoort tot zijn of haar nalatenschap.
Wat is een kindsdeel? Een kindsdeel is een deel van de nalatenschap dat volgens de wet naar het kind gaat als een van de ouders overlijdt en er geen testament is opgesteld. Op het moment dat de andere ouder nog leeft, ontvangt hij of zij in dat geval de gehele erfenis (wettelijke verdeling).
Vóór 1 januari 2003 was het voor gehuwden eigenlijk bijna altijd nodig om een testament te maken, tenminste, als je alles goed wilde regelen voor de langstlevende. Nu geldt het nieuwe erfrecht en is het niet altijd nodig om nog iets voor de partner te regelen.
De “langst-leeft-al clausule” houdt in dat Erna alles krijgt, daar waar de kinderen niets zullen ont- vangen en dus ook niet zullen moeten betalen. Erna zal slechts successierechten betalen op de ene helft van het gemeenschappelijk vermogen. De andere helft is namelijk reeds van haar.
Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen. Concreet betekent dat het volgende: stel een moeder heeft drie kinderen onder wie de erfenis zou worden verdeeld.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Je krijgt een bedrag ter beschikking op een niet-geblokkeerde rekening. Als langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende partner kun je op een niet-geblokkeerde rekening een beperkt bedrag uit de tegoeden ontvangen. Daarmee kun je de boodschappen blijven doen en de betalingen blijven uitvoeren.
Notariskosten. Doorgaans betaalt de begiftigde de notariskosten, tenzij de schenker hier anders over beslist en ze zelf betaalt. Die notariskosten omvatten onder meer de dossierkosten, de aktekosten en het ereloon van de notaris. Soms zijn de notariskosten onderhandelbaar.
Wanneer deblokkeert de bank? Zodra de bank officieel op de hoogte is wie de wettige erfgenamen van de overledene zijn, worden de rekeningen gedeblokkeerd.
U bepaalt zelf of en waarvoor u precies toestemming geeft. U kunt een bedrijf inzage geven in uw banksaldo en transacties. Of een bedrijf de mogelijkheid geven om rechtstreeks een betaling van uw rekening te starten. Of een bedrijf laten bekijken of uw banksaldo voldoende is voor een bepaalde transactie.
Wanneer je overlijdt, komt de spaarrekening via titulariswijziging op naam van de begunstigde. De rekening blijft wel geblokkeerd tot de vrijgavedatum die je zelf hebt bepaald.
De bank blokkeert de toegang tot alle bankzaken van degene die is overleden. Denk aan rekeningen, betaalpassen en creditcards. Ook de toegang tot online bankieren wordt geblokkeerd. Open blijven alleen gezamenlijke rekeningen, zoals en/of-betaalrekeningen en gezamenlijke spaarrekeningen.