In 1604 zag de beroemde astronoom Johannes Kepler een ontploffing in de lucht. Wat hij zag was een supernova: een ontploffende ster. Onderzoek met de Japanse Röntgentelescoop Suzaku laat zien dat de supernova (SN 1604) de dood van een witte dwerg betekende.
Na een supernova kan van de ster een zogenaamde neutronenster overblijven: een klein, superzwaar lichaam, of als de massa daar groot genoeg voor was, een zwart gat, een lichaam zo zwaar en dicht dat zelfs licht niet kan ontsnappen aan zijn zwaartekracht.
De kernen van deze erg grote sterren – ongeveer 95 tot 130 keer de grote van onze zon – kunnen meer dan een miljard graden Celsius worden. Bij deze temperaturen, produceert gammastraling in de kern elektronenparen en hun tegenhangers, positronen.
Een supernova heeft een lichtkracht die wel zo'n vier miljard keer groter is dan de lichtkracht van de zon. Dat betekent dat er bij een supernova in één seconde net zoveel energie vrijkomt als bij de zon in vier miljard seconden. Dat is 130 jaar!
Als sterren aan het eind van hun leven komen, zorgen ze voor een gigantische explosie: een supernova. Elementen als magnesium en silicium worden dan de ruimte in geslingerd. Al die nieuwe elementen worden de kosmos in geblazen als de ster aan het eind van zijn leven explodeert als supernova.
Doordat steeds zwaardere elementen verbrand worden, loopt de temperatuur in de kern hoog op. Hierbij wordt de koolstof verbruikt voor de productie van verschillende elementen, zoals ijzeratomen in de kern. Deze kernreacties verbruiken meer energie dan ze voortbrengen. Ten gevolge hiervan zal de ster exploderen.
Uiteindelijk, als de kern uitgefuseerd is, stort hij in onder zijn eigen zwaartekracht en wordt hij een neutronenster of zwart gat. Daarbij komt zo veel energie vrij dat Betelgeuze korte tijd zo helder wordt als een miljard zonnen: een supernova.
Hoe zal die explosie eruitzien? Als Betelgeuse ontploft, krijgen we een prachtig spektakel te zien op aarde dat mogelijk tot enkele dagen kan duren. De supernova wordt zo helder dat hij zelfs overdag te zien zal zijn. Het licht wordt wellicht zelfs helderder dan dat van de Maan.
De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond. Sirius is vooral in de wintermaanden goed zichtbaar. Hij staat linksonder het opvallende wintersterrenbeeld Orion.
Verenigd Koninkrijk 2020. Drama van Harry Macqueen. Met o.a. Colin Firth, Stanley Tucci, Pippa Haywood en Peter MacQueen. Amerikaanse romanschrijver Tusker (Tucci) en Britse pianist Sam (Firth), al tientallen jaren een stel, reizen keuvelend in hun camper door het Engelse Lake District.
Als een ster met minstens acht keer de massa van de zon al zijn waterstof heeft verbruikt, verbrandt hij zijn eigen kern tot hij onder zijn gewicht bezwijkt en explodeert als supernova.
De zon is ontstaan uit het samenkrimpen van een grote interstellaire gaswolk onder invloed van haar eigen zwaartekracht. De gaswolk bestond voor het grootste deel uit waterstof (H) en helium (He), de meest voorkomende elementen in het heelal.
De brandstof van een ster is waterstof dat door kernfusie omgezet wordt naar helium. Een supernova ontstaat als alle brandstof van een ster na miljarden jaren op is. Als de supernova is ontploft, kan het een zwart gat of een neutronenster worden. supernova's groter zijn dan de zon?
Niemand heeft ooit een ster zien sterven, maar waarschijnlijk doven ze langzaam uit. De grootste sterren sterven heel plotseling. Tegen het einde van hun leven zwellen ze op tot rode superreuzen, waarna ze uiteindelijk zichzelf opblazen in een enorme supernova-uitbarsting.
Het einde van de zon
Dat gebeurt over ongeveer 5 miljard jaar, als de zon is opgebrand. Een ster die geen waterstof en helium meer heeft om aan fusie-energie te komen zal in intensiteit afnemen maar heel erg opzwellen. De zon zal naar schatting zo groot opgeblazen worden dat de aarde erdoor wordt verzwolgen.
Sirius. De helderste ster aan de hemel is dan weer niet noodzakelijk de ster die van zichzelf het felst straalt. Sirius is voor een groot deel zo helder doordat hij tot de meest nabije sterren behoort. De op een na helderste ster Canopus oogt iets zwakker dan Sirius, maar staat wel ruim 35 keer zo ver weg.
Deze staat in het verlengde van de NOORDpool en staat dus in het noorden. Vrij hoog ook omdat Nederland op ongeveer 52 graden noord zit. Het knipperen komt door fluctuaties in de atmosfeer. Denk aan een weg op een hete zomer dag wanneer je in de verte kijkt.
Door sommige mensen kunnen zij die van Sirius komen als dromers worden gezien.. Dit komt door hun actief en levendig innerlijk leven. Dit kan vergeetachtigheid veroorzaken en een neiging niet te letten op triviale 3D dingen in het heden.
De maan bevindt zich rond 23.00 uur hoog boven de zuidoostelijke horizon. Op grote afstand rechts van de maan staat de planeet Jupiter. Rond middernacht staat de maan vrij hoog aan de oostelijke hemel. Op geruime afstand rechtsonder de maan zie je de ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier.
'Kleine sterren kunnen wel honderd miljard jaar oud worden. Grote worden 'maar' één miljard jaar oud. ' Het proces van verbranding duurt dus zelfs bij heel grote sterren nog ontzettend lang.
Als het gas binnenin de ster verbruikt is zal de ster langzaam uitdoven. Dit duurt echter miljoenen tot miljarden jaren, dus dat kunnen wij mensen nooit zien gebeuren. Wat we wel kunnen zien is dat sommige sterren aan het uiteinde van hun leven exploderen (we noemen dit een supernova).
De grens van het waarneembare heelal ligt dan dus op 50 miljard lichtjaar (een beetje meer, doordat het heelal intussen nog uitdijt). Die grens van 46 miljard lichtjaar om ons heen is dus de grens van het zichtbare heelal (niet de grens van het hele heelal).
Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium. In sterren is de druk en temperatuur van de inwendige gasconcentratie zo hoog dat er kernfusiereacties plaatsvinden.
Als de ster de omvang heeft van de zon, worden alle planeten tot op een afstand van ongeveer vijf astronomische eenheden naar de rode reus getrokken. In ons zonnestelsel zullen daardoor ook Mars en Jupiter in de opgezwollen zon verdwijnen.