Na de Tweede Wereldoorlog is Europa verdeeld in twee kampen: het kapitalistische westen en het communistische oosten. Er ontstaat een scheidslijn dwars door Duitsland en door Europa, die door Winston Churchill het IJzeren Gordijn wordt genoemd.
Het was echter Winston Churchill die het begrip aan de massa liet horen. Hij hield op 5 maart 1946 een toespraak, waar hij de woorden 'iron curtain' (IJzeren Gordijn) liet vallen. Hij bedoelde daarmee de scheiding tussen het kapitalistische westen en het communistische oosten in Europa.
Net als de Berlijnse muur was het IJzeren Gordijn ook een grens, maar dan tussen het Oostblok en het Westelijke gedeelte van Europa. Het IJzeren Gordijn kreeg haar naam door de kilometerslange grenzen gemaakt van prikkeldraad, mijnenvelden en wachttorens en was ongeveer 1600 kilometer lang.
De benaming IJzeren Gordijn is een metafoor voor ijzeren grensafscheidingen tussen Oost-Europa en West-Europa in de periode 1945-1989. De grens was een militaire, culturele en ideologische barrière tussen twee ideologieën: het kapitalisme en het communisme.
Een overzicht van deze historische periode in kaart. Het IJzeren Gordijn ontstond na de Tweede Wereldoorlog en vormde een scheidingslijn tussen het communistische 'Oostblok' (de Sovjet-Unie en haar satelliet- staten) en het kapitalistische 'Westen' (onder leiding van de Verenigde Staten).
Berlijnse Muur (1961-1989) De Berlijnse muur was een 45,3 kilometer lange muur die West- en Oost-Berlijn van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 scheidde. Het is een van de bekendste symbolen van de Koude Oorlog, het IJzeren Gordijn en de Duitse tweedeling. Waarom werd de Berlijnse muur gebouwd?
Op 23 mei 1949 wordt De Bondsrepubliek Duitsland opgericht: een samenvoeging van de drie bezettingszones van de Fransen, de Britten en de Amerikanen. Op 7 oktober 1949 gaat de Sovjetzone op in de Duitse Democratische Republiek, ook wel de DDR. Wat is het IJzeren Gordijn?
Zoals hierboven beschreven is dit de grens tussen het oostelijk communistisch deel en het westelijk kapitalistisch deel. Het IJzeren Gordijn was ongeveer 1600 kilometer lang. Niet alleen Europa werd in twee gesplitst, maar ook Berlijn.
Van Stettin aan de Oostzee tot Triëst aan de Adriatische Zee, is een 'ijzeren gordijn' neergelaten dwars door het Europese continent. Achter die lijn liggen alle hoofdsteden van de oude staten van Centraal- en Oost-Europa.
Na de Tweede Wereldoorlog zochten de geallieerden een manier om Duitsland te weerhouden om op korte termijn weer een oorlog te beginnen. In tegenstelling tot de Eerste Wereldoorlog zocht men deze maal geen heil in een streng verdrag zoals het Verdrag van Versailles, maar in de opdeling van Duitsland.
De Duits-Duitse grens liep van het schiereiland Priwall aan de Oostzee dwars door Duitsland tot de bergen van Tsjechië, waar een drielandenpunt ontstond tussen de DDR, de Bondsrepubliek en Tsjechoslowakije.
In mei 1949 werd de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) opgericht. Het was een tijdelijke staat, benadrukten de West-Duitse politici, in afwachting van een vereniging. Maar in oktober volgden de communisten in het oosten met een eigen staat: de DDR. De Duitse deling was een feit.
In 1961 besloten Walter Ulbricht en de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov een einde te maken aan de leegloop. In de nacht van 12 op 13 augustus werd begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur.
Deze scheidingslijn tussen Oost- en West-Europa wordt ook wel het IJzeren Gordijn genoemd. Hoge muren, torens, prikkeldraad en wachtposten moesten ervoor zorgen dat de twee ideologisch verschillende strikt gescheiden bleven. Ook de muur tussen Oost- en West-Berlijn was onderdeel van dit IJzeren Gordijn.
Berlijn als hoofdstad van het Duitse Rijk
De economie van de stad zat weer in de lift en Berlijn expandeerde in een razend tempo naar een rijke stad met uitstekende economische vooruitzichten voor zijn inwoners. Om die reden werd de stad in 1871 de hoofdstad van het Duitse Rijk.
De Duitse Democratische Republiek (Duits: Deutsche Demokratische Republik, DDR), ook wel Oost-Duitsland genoemd, was een communistisch land in Europa.
De DDR was gevestigd in het oosten van Duitsland en viel onder het gezag van de Sovjet-Unie. In de DDR werd daarom een communistische volksrepubliek opgericht, onder leiding van Walter Ulbricht. In de loop van de jaren vijftig werd de DDR een totalitaire dictatuur, naar het voorbeeld van de Sovjet-Unie.
Levi's jeans, Coca-Cola, hotdogs en Nutella waren namelijk strikt verboden in de DDR, omdat ze door het "vijandige" Westen werden vervaardigd. In plaats daarvan had je (doorgaans inferieure) kopieën zoals Boxer jeans, Vita Cola, Ketwurst en Nudossi chocopasta.
Churchill's woorden worden beschouwd als het begin van de Koude Oorlog. Hij zegt onder meer: “From Stettin in the Baltic to Trieste in the Adriatic an “iron curtain” has descended across the Continent. Behind that line lie all the capitals of the ancient states of Central and Eastern Europe.
Eeuwenlang was Oekraïne gewoon onderdeel van het Russische tsarenrijk, maar het waren de communisten die het land in 1921 na drie jaar onafhankelijkheid promoveerden tot de 'Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek', een van de vijftien republieken die de Sovjet-Unie vormden.
Sint-Petersburg is de op één na grootste stad van Rusland, op de voet gevolgd door Moskou. Na verschillende keren van naam veranderd te hebben -vóór Petrograd en vervolgens Leningrad-, is het sinds de dagen van de USSR uitgegroeid tot de meest open stad in het westen in de regio.
Het Russische Rijk strekte zich uit over bijna 22 miljoen vierkante kilometer en had in 1897 een bevolking van meer dan 125 miljoen mensen. Het was enorm groot, en op zijn hoogtepunt strekte het zich uit over drie continenten: Europa, Azië en Amerika, waar het ook de macht had verkregen over Alaska.