De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties nam de
In 1948 heeft de VN de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) bij resolutie aangenomen. De UVRM vormt de basis voor mensenrechteninstrumenten van de VN en regionale organisaties als de Raad van Europa, de Organisatie van Amerikaanse Staten en de Afrikaanse Unie.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) is opgesteld door de Commissie voor Mensenrechten van de Verenigde Naties.
Vanuit Babylon, het idee van mensenrechten verspreidde zich snel van Babylon naar India, Griekenland en uiteindelijk naar Rome. Daar ontstond het concept van een “natuurwet”, gezien het feit dat mensen gedurende hun leven uit zichzelf al bepaalde ongeschreven wetten schenen te volgen.
Het meest opvallend was de Engelse Magna Carta van 1215, een contract tussen de vorst en de (welgestelde) burgers die een 'parlamentium' (praathuis) vormden. Veel later kwamen de Bill of Rights (1689) en de erkenning van ieder persoon voor de wet in de Engelse habeas corpus (1679).
De grootste mensenrechten-ngo's zijn Amnesty International, Human Rights Watch en Artsen zonder Grenzen.
Sinds 1948 hebben de Verenigde Naties zo'n driehonderd verdragen en verklaringen op het gebied van mensenrechten aangenomen. Ook zijn verwijzingen naar de Universele Verklaring in de grondwetten van meer dan negentig landen te vinden.
Mensenrechten omvatten burgerlijke en politieke rechten, zoals het recht op leven, vrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Daarnaast zijn er ook de sociale, culturele en economische rechten, waaronder het recht op deelname in de cultuur, het recht op voedsel, het recht op werken en op onderwijs.
Mensenrechten zijn hoofdzakelijk vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, drie VN-verdragen uit 1966 en nog een dozijn andere internationale mensenrechtenverdragen. In deze documenten staan in totaal honderd verschillende rechten beschreven.
Algerije staat boven aan de lijst. Daarna komen Noord-Korea, Birma, Indonesië, Libië, Colombia, Syrië, Irak, Joegoslavië. China staat tiende, gevolgd door Saoedi-Arabië, Iran, Afghanistan, Turkije en Nigeria. Het meest respectabele land is Tuvalu, een paradijs in de Stille zuidzee.
De Engelse rechtsfilosoof John Locke (1632-1704) formuleerde basisbeginselen zoals deze: De mens bezit het recht op leven, vrijheid en veiligheid, het recht op eigendom en vrije meningsuiting: ieder individu heeft universele rechten.
Mensenrechten gelden voor iedereen. In Nederland zijn gemeenten vaak de eerste overheid waar mensen mee in contact komen. Gemeenten zijn daarom erg belangrijk bij het beschermen, bevorderen en realiseren van mensenrechten.
Wie controleert de overheid? Veel instellingen houden zich bezig met toezicht op de naleving van mensenrechten. In Nederland zijn dat in elk geval de rechter, de Nationale ombudsman en het College voor de Rechten van de Mens.
De Verenigde Naties heeft een aantal instellingen en organen die de mensenrechten bevorderen en beschermen, zoals de Algemene Vergadering, de Mensenrechtenraad, de Verdragsorganen, en het Bureau van de Hoge Commissaris voor Mensenrechten (OHCHR).
Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten. Dit zijn onder andere het kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het discriminatieverbod. Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten.
Artikel 8 EVRM beschermt een viertal grondrechten die nauw samenhangen met de persoonlijke levenssfeer, de individuele en relationele vrijheid en de menselijke waardigheid. Uitdrukkelijk genoemd in artikel 8 worden het recht op respect voor het privéleven, het familie- en gezinsleven, de woning en de correspondentie.
Het is ondertekend door 195 landen; de Verenigde Staten en Zuid-Sudan zijn de enige uitzonderingen.
Het Europees Hof voor de rechten van de mens werd door dit verdrag opgesteld om individuen te beschermen tegen schending van de mensenrechten. Elke persoon wiens rechten krachtens het Verdrag zijn geschonden door een staat mag zijn zaak aanspannen bij het Hof.
Het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en Fundamentele Vrijheden, het EVRM, is kort na de Tweede Wereldoorlog, in 1950, opgesteld door de Raad van Europa.
Het is een onpartijdige organisatie die geen actie voert vóór of tegen regeringen of politieke systemen. Amnesty vindt dat onder ieder systeem de rechten van de mens moeten worden nageleefd en helpt slachtoffers van schendingen van die rechten, in welk land ook.
De International Labour Organization (Internationale Arbeidsorganisatie) is een agentschap van de Verenigde Naties. De ILO bevordert sociale rechtvaardigheid, mensenrechten en arbeidsrechten. Het ITLOS is een onafhankelijk gerechtelijk VN-orgaan.
"Amnesty International is een wereldwijde, onafhankelijke en onpartijdige organisatie van meer dan 7 miljoen mensen die opkomen voor een wereld waarin alle mensenrechten worden nageleefd."