Voedingsmiddelen uit de zee (zoals zeevis, schaal- en schelpdieren, zeewier, algen, sushi, vismeel en kroepoek) bevatten van nature een grote hoeveelheid jodium.
De belangrijkste bron van jodium is brood. Daarnaast zit jodium in zuivel (zoals melk of yoghurt), eieren en vis. Als je zwanger bent, en het lukt je structureel niet om voldoen jodium binnen te krijgen, dan is het advies jodium aan te vullen met een supplement.
Naast brood kun je jodium ook vinden in vis (zoals kabeljauw, makreel, tonijn, tong, zalm en haring), eieren, kaas, yoghurt en mosselen. Er zit zelfs een beetje jodium in andijvie en bananen. Maar de beste bron is zeewier! Zeewier zoals kombu bevat extreem veel jodium.
Waar zit jodium in? Jodium komt voor in brood dat gebakken is met bakkerszout, zeevis, eieren, zuivelproducten, zeewier en sommige vleeswaren. In Nederland zit er van nature niet veel jodium in de voeding.
Een jodiumtekort is lastig te herkennen omdat de symptomen erg generiek zijn: koude handen en voeten, een droge huid, droge en breekbare haren, breekbare nagels, haaruitval, een hese of krakende stem, vermoeidheid, lusteloosheid, traagheid in denken en handelen, een verhoogd cholesterolgehalte, spierzwakte en ...
Zuivel. De hoeveelheid jodium in zuivel verschilt sterk op basis van het jodiumgehalte in het veevoer en het gebruik van jodiumhoudende ontsmettingsmiddelen tijdens het melken. Met een schaaltje volle yoghurt of kwark van 150 gram krijg je gemiddeld zo'n 22 microgram jodium binnen.
Om het schildklierhormoon te kunnen aanmaken, heeft de schildklier jodium nodig. Jodium komt uit de voeding in het bloed. Vervolgens wordt het actief door de schildklier uit het bloed opgenomen. Dagelijks is zo'n 150 microgram jodium nodig voor een goed werkende schildklier (vanaf 9 jaar).
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Bij sommigen zorgt een te veel jodium voor een overstimulering van de schildklier. Hierdoor produceert de schildklier te veel schildklierhormonen waardoor klachten als slapeloosheid, nervositeit, toename van eetlust en gewichtsverlies kunnen ontstaan. Dit noemen we hyperthyroïdisme.
Als je denkt dat je een jodiumtekort hebt
Met 4 sneetjes brood per dag krijg je al 100 ug jodium binnen. Daarnaast kunnen eieren, zuivel en vis voldoende jodium bieden om tot 150 ug te komen. Mensen die minder brood eten overwegen weleens om dit aan te vullen met 2 tot 3 x per week een tabletje kelp of extra zeewier.
Het beste jodium supplement is Biotics Jodium Vloeibaar. Biotics Jodium Vloeibaar is goedkoop en heeft een stabiel jodium gehalte van 75 microgram jodium per druppel. Je kunt met 1 of 2 druppels per dag je dagelijkse hoeveelheid exact regelen. Andere supplementen hebben een te hoog en/of te onstabiel jodiumgehalte.
Een snufje (0,5 gram) gejodeerd zout bevat 10 microgram jodium. Als je dagelijks een schaal magere naturel kwark neemt, krijg je ongeveer een derde van je dagelijkse hoeveelheid jodium binnen.
Kaliumjodide is een vorm van jodium die gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen. Het behoort tot de groep van schildkliermiddelen. Ieder jodiumtablet bevat 65 mg kaliumjodide. Door jodiumtabletten te slikken, raakt uw schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium).
Pas wel op dat je brood niet helemaal weglaat. Want naast een tekort aan vezels, ligt een tekort aan jodium op de loer. Aan brood wordt namelijk meestal jodiumhoudend zout toegevoegd. Dat gebeurt omdat wij in Nederland weinig jodium binnenkrijgen.
Bij een ernstig tekort aan jodium gaat de schildklier langzamer werken en kan deze gaan opzwellen. Dit kan leiden tot vermoeidheid en gewichtstoename. Bij kinderen kan een jodiumtekort leiden tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen. In extreme gevallen kan er dwerggroei ontstaan.
Een paar cijfers: Bakkerszout bevat gemiddeld 58.000 mcg jodium per kilo (jozo-zout 21.000 mcg/kilo). 1 gram bakkerszout bevat dus 58 mcg jodium.
Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben. Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt.
Kwetsbare doelgroepen
Hoe jonger je bent, hoe kwetsbaarder je bent voor de gevolgen van radioactief jodium. In heel België krijgen alle gezinnen met kinderen en jongeren tot 18 jaar, maar ook zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven het advies om een doosje jodiumtabletten af te halen.
Voeding rijk aan selenium
Een gemiddelde paranoot bevat al snel 50 microgram selenium. Met vier paranoten per dag verhoog je eenvoudig je selenium inname wat je schildklier ten goede komt. Let wel op dat je niet dagelijks een hele zak leeg eet want dan riskeer je een selenium vergiftiging.
Gezonde vetten dragen bij aan een goede schildklierfunctie. Één goede eetlepel per dag en je hebt al een groot deel binnen van wat je nodig hebt! Volkorenproducten – Zoals volkorenpasta, brood en rijst. Behalve een goede bron van vezels, bevatten ze alle mineralen die schildklierhormonen zo graag gebruiken.
Bij mensen boven de 40 jaar is de kans op het krijgen van schildklierkanker door straling heel klein en wegen de positieve gevolgen van het innemen van een jodiumtablet niet op tegen de mogelijke bijwerkingen. Volwassenen boven de 40 jaar wordt het dan ook afgeraden om jodiumtabletten in te nemen.