Wat is ijzer? IJzer is een mineraal dat verschillende functies binnen ons lichaam vervult. Zo is het onder andere goed voor de normale vorming van rode bloedcellen en hemoglobine, een gespecialiseerd eiwit dat het transport van zuurstof en koolstofdioxide door ons bloed verzorgt.
Niet al het ijzer dat in de voeding zit, wordt door het lichaam opgenomen. De ijzeropname in het lichaam verbetert wanneer ijzerrijke voedingsmiddelen tegelijk genuttigd worden met voedingsmiddelen waar vitamine C in zit. Bijvoorbeeld in vers fruit, groente, aardappelen, sinaasappelen en grapefruitsap.
Alle soorten bevatten wat ijzer, neem er daarom dagelijks een ruime portie van. Amandelen, cashewnoten, hazelnoten, paranoten, pinda's, pistachenootjes, walnoten, zonnebloempitten, pompoenpitten en pijnboompitten zijn rijk aan ijzer.
Vitamine B12 zit in dierlijke producten zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren. Ook in plantaardige producten kan vitamine B12 voorkomen, bijvoorbeeld in gedroogd zeewier en algen.
Ze spelen een belangrijke rol in allerlei chemische processen binnen ons lichaam. Zo helpt vitamine B12 (net als vitamine B6) bij de opname van ijzer. B12 is verder belangrijk voor het vervoeren van zuurstof in het bloed en voor DNA-synthese.
Vitamine C bevordert de opname van ijzer uit de voeding. Drink bijvoorbeeld sap of eet fruit (sinaasappels, kiwi's, cranberry's en grapefruits) en groente waar vitamine C in zit tijdens elke maaltijd. Drink liever geen melk(producten), koffie en zwarte thee bij de maaltijd.
Bij bloedarmoede zit er te weinig hemoglobine in het bloed. Het bloed kan dan te weinig zuurstof naar de lichaamscellen brengen. Dit kan klachten geven, zoals moe zijn, duizeligheid, het gevoel hebben dat u flauwvalt of snel kortademig worden. Bloedarmoede komt bij vrouwen het vaakst door heftig ongesteld zijn.
Want vitamine C zorgt juist voor een betere opname van ijzer. Combineer je ijzerrijke producten dus bijvoorbeeld met een kiwi, sinaasappel, spruitjes of paprika dan kan je lichaam meer ijzer opnemen.
Hoge doses groene thee, of gebruik van groene thee extract (equivalent van 5 liter per dag), kunnen buikpijn, misselijkheid, braken, diarree, winderigheid, slapeloosheid en verwarring geven (6). Groene thee kan de absorptie van ijzer en andere vitamines en mineralen verlagen.
Hartproblemen en hoger risico op laag geboortegewicht. Een breed scala aan gezondheidsproblemen kan worden veroorzaakt door een ijzertekort, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, haaruitval en rusteloze benen. Ook kan ijzertekort andere aandoeningen verslechteren, zoals die van het hart.
Bron van ijzer
Een boterham met 20 gram appelstroop bevat ongeveer 2,5 mg ijzer. Om voldoende ijzer naar binnen te krijgen, helpt appelstroop dus wel iets mee, maar het is gezonder om het uit andere producten te halen. Denk hierbij aan vlees, donkergroene groente zoals spinazie en boerenkool, bonen en noten.
Belangrijke bronnen voor ijzer zijn vlees en vleeswaren, brood en graanproducten, aardappelen en groente. Mocht dit voor u onvoldoende ijzer opleveren, dan kan de arts een ijzerpreparaat, zoals ferrofumaraat voorschrijven. Het duurt enkele weken tot maanden van totdat een ijzertekort is aangevuld.
Donkere Chocolade
Een van de meer toegeeflijke opties om aan je dagelijkse ijzerinname te voldoen, 100 g pure chocolade met een hoog cacaogehalte heeft 11,9 mg ijzer. Donkere chocolade bevat ook minder vet en suiker dan melkchocolade, waardoor het verrassend voedzaam is voor een zoete traktatie.
Voor mannen is een ijzerwaarde tussen de 14 en 35 micromol per liter normaal, voor vrouwen is het normaal om tussen de 10 en 25 micromol per liter ijzer in het bloed te hebben.
IJzertekort kan haaruitval veroorzaken. De symptomen zijn: Het haar wordt dunner. Het haar verliest zijn glans.
Thee en koffie bevatten looizuur, dat ijzer ongeschikt voor opname maakt. Kalk en fosfor uit melkproducten maken maagsap minder zuur. Geef of neem daarom bijvoorbeeld geen bakje vla of yoghurt na een ijzerrijke maaltijd.Hierdoor wordt ijzer niet omgezet naar de actieve vorm die nodig is voor opname.
Eet regelmatig vlees(waren). Vooral rund- of lamsvlees bevatten veel ijzer. Kies bij voorkeur vleesvervangers die ijzer bevatten, zoals ei, peulvruchten (zoals bruine bonen en linzen), tofu, tempé, noten, pinda's, pitten of kies voor kant-en-klare vleesvervangers. Gebruik volkorenbrood, volkorenpasta.
Tomaten zijn verzadigd met vitamine C, zink, calcium en ijzer, maar belangrijker nog is dat tomaten zeer rijk zijn aan lycopeen. Deze stof heeft bewezen te werken tegen kanker. Voor het sterkste resultaat is tomatensaus zelfs nog gezonder dan verse tomaten.
Het is wel zo dat rood vlees meer ijzer bevat dan wit vlees zoals kip. Groenten: boerenkool en veldsla zijn rijk aan ijzer, maar denk ook eens aan je kruidenrekje. Gedroogd kruiden, zoals peterselie, basilicum, tijm en oregano barsten van het ijzer.
Een evenwichtige voeding voorziet je lichaam van voldoende ijzer. Je moet dus niet zomaar voedingssupplementen innemen.
Het lichaam kan het overtollig opgenomen ijzer niet uitscheiden en dit wordt opgeslagen. In eerste instantie wordt het overtollige ijzer opgeslagen in de lever. Wanneer hemochromatose niet wordt behandeld, leidt dit uiteindelijk tot onherstelbare schade aan de lever.
Belangrijke bronnen voor ijzer zijn vlees en vleeswaren, brood en graanproducten, aardappelen en groente. Mocht dit voor u onvoldoende ijzer opleveren, dan kan de arts een ijzerpreparaat, zoals ferrosulfaat, voorschrijven. Het duurt zes weken tot enkele maanden van dagelijks gebruik totdat een ijzertekort is aangevuld.