Veganisten eten plantaardig en planten zijn een bron van alle voedingsstoffen die een mens nodig heeft, met de uitzondering van vitamine B12. Deze vitamine moeten veganisten via suppletie binnenkrijgen.
Als veganist neem je helemaal geen dierlijke producten. Dus geen vlees, vis, zuivel, eieren en E-nummers van dierlijke oorsprong. Wil je veganistisch eten? Dan let je vooral goed op of je voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1, vitamine B2, vitamine B12 en calcium binnenkrijgt.
Minder vlees of vegetarisch eten
Vegetariërs krijgen het advies ei, peulvruchten, sojaproducten, noten en pitten te eten. Daarnaast is het goed om groente, brood en andere graanproducten en zuivel te nemen, om tekorten aan eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 te voorkomen.
Geadviseerd wordt om dagelijks een supplement van 50µg of wekelijks een supplement van 2000 µg te nemen. Bekijk ook de pagina over vitamine B12 op de website van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme voor onderbouwing van dit suppletieadvies.
Patiënten klagen over tintelingen en een dof gevoel in handen en voeten. Dit kan overgaan in een zwaar gevoel en moeilijkheden met lopen. Ook kunnen er coördinatieproblemen en psychische stoornissen optreden. Vraag je arts om je vitamine B12 gehalte te controleren wanneer je deze klachten bij jezelf herkent.
Vegetarische bronnen van vitamine B12 zijn producten van dierlijke oorsprong zoals melk, melkproducten, eieren en kaas. Ook is vitamine B12 toegevoegd aan sommige vlees- en zuivelvervangers. Check hiervoor het etiket. Als je óf geen zuivel óf geen eieren gebruikt, kan het noodzakelijk zijn een supplement te slikken.
Vegan voedsel, de voordelen en valkuilen
Mensen die veel plantaardig voedsel eten worden simpelweg gezonder oud, hebben minder kans op hart- en vaatziekten, hebben een lager LDL-cholesterol, minder kans op een hoge bloeddruk, kanker, minder kans op diabetes en een gezonder gewicht.
Een verantwoord vegetarisch voedingspatroon is rijk aan peulvruchten, volkoren graanproducten, zuivelproducten (of zuivelvervangers), eieren, noten en zaden én zeewier en algen.
Vitamine B12 zit in dierlijke producten zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren. Ook in plantaardige producten kan vitamine B12 voorkomen, bijvoorbeeld in gedroogd zeewier en algen. Maar een groot deel hiervan is een variant die niet actief is en het lichaam niet goed opneemt.
Vitamine D kan zowel een plantaardige als dierlijke bron hebben. Het is onder andere aanwezig in vis. In plantaardig voedsel komt vitamine D van nature weinig voor. Het zit bijvoorbeeld in paddenstoelen die zijn blootgesteld aan UV uit zonlicht.
Wat zijn plantaardige ijzerrijke producten? Probeer dagelijks peulvruchten te eten, zoals linzen, witte bonen, pinda's, kidneybonen, spliterwten, zwarte bonen, soja(producten), bruine bonen… Keuze genoeg! Niet alleen een goede bron van plantaardig ijzer, maar ook van andere mineralen, eiwitten en vitamines.
Pas als er 100% plantaardig op de verpakking staat, is het product vrij van dierlijke stoffen. Maar ook dan kan het plantaardige eindproduct op een niet veganistische manier geproduceerd zijn.
Voor veel mensen is het verrassend om te horen dat chips ook niet-vegan kan zijn. Chips is toch gemaakt van aardappel en dus altijd vegan zul je misschien denken. Zo simpel is dat niet. Zeker niet als je kijkt naar de verschillende soorten chips die er inmiddels bestaan.
Een veganistisch dieet zorgt voor vele tekorten
De tekorten aan vitamines, omega 3, cholesterol en verzadigde vetten hebben tal van negatieve gevolgen voor het menselijk lichaam. Je immuniteit kan er van dalen, je prestaties verminderen of je meer vermoeid voelen.
Zelf broodbeleg maken is zo gebeurd. Denk bijvoorbeeld aan tofu-'eier'salade, kip'-kerriesalade, linzen-kerriespread, vegan kaas, cottage cheese of roomkaas. Hummus kun je ook heel lekker zelf maken, in allerlei varianten zoals 'umami hummus', maar meestal ben ik daar te lui voor.
Voedsel waar veel jodium in zit, komt uit de zee of van dieren. Vegans kunnen hun benodigde portie jodium halen uit jodiumzout, soja, notenmelk of zeewier. Ook kan je jodium halen uit groenten zoals kool, broccoli, spruitjes, zoete aardappel en maïs.
Een goed uitgebalanceerd plantaardig dieet bevat voldoende voedingsstoffen. Volgens het Voedingscentrum zijn veganisten gezonder, maar of dit alleen door het veganistische dieet komt is moeilijk wetenschappelijk te onderbouwen.
Ook extreme vermoeidheid is regelmatig een van de nadelen die vermeld worden bij geen vlees eten. Wanneer je geen vlees eet, heb je vlug een tekort aan ijzer. Daarom is het van essentieel belang dat je vlees vervangt met ander voedzaam en ijzerrijk eten zoals spinazie, bieten en allerlei bladgroenten.
Het is niet nodig om vlees te eten, je kunt het vervangen door andere producten. Het eten van te veel vlees brengt risico's voor de gezondheid met zich mee. Rood en met name bewerkt vlees zoals vleeswaren worden in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en kanker. Eet vlees daarom met mate.
In welke groenten en fruit zit B12? Vitamine B12 is niet te vinden in groente en fruit. Er is, vooral bij veganisten, regelmatig interesse naar bronnen van B12 die niet te maken hebben met dierlijke voeding zoals eieren, vlees, vis of kip.
Vermoeidheid of tekort aan energie. Zwakkere botten. Bloedend tandvlees. Pijn, trillingen of kramp aan spieren en gewrichten.
De symptomen van een vitamine B6 tekort zijn aandoeningen van het zenuwstelsel, bloedarmoede, gebrek aan eetlust, diarree, depressie, huidproblemen, verwardheid, verminderde weerstand en glossitis. Hoge doseringen vitamine B6 kunnen leiden tot neurologische klachten zoals tintelingen.