Wanneer je vis uit de supermarkt koopt, kun je kiezen tussen twee soorten: kweekvis en wilde vis. Wilde vis wordt gevangen in oceanen, meren en rivieren. Kweekvis daarentegen wordt gekweekt in een speciale, afgebakende omgeving. Ongeveer de helft van de vis die we eten komt van viskwekerijen.
De soorten die je vers kunt kopen zijn meestal kabeljauw, makreel, schol, garnalen en zalm. Ingevroren zijn vooral schol, kabeljauw, zalm, tilapia en pangasius erg populair. Daarnaast kun je in de supermarkt veel speciaal verwerkte vis kopen.
Certificering. Zorg dat vis – of je nou kweek of wild koopt – altijd duurzaam gecertificeerd is. Duurzaam gecertificeerde wilde vis is te herkennen aan het MSC-keurmerk en de kweekvariant aan het ASC-keurmerk.
Alle vis gecertificeerd
Deze vissoorten zijn uit verschillende gebieden afkomstig en worden zowel wild gevangen als in aquacultuur gehouden. Op dit moment is 100% van ons vaste assortiment vis uit koeling en diepvries gecertificeerd. Sinds 2012 voldoet 100% van onze wild gevangen vis aan het MSC-keurmerk*.
Er is onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PCB's in wilde zalm en gekweekte zalm. In de meeste studies is gevonden dat gekweekte zalm hogere waarden van PCB's, organische pesticiden, dioxines en andere giftige stoffen bevat dan wilde zalm.
Dat heeft te maken met de verschillen in watertemperatuur, soort water en voeding. Over het algemeen hebben Schotse kweekzalmen wat dikkere buiken en meer vet. Ze zijn wat vetter dan Noorse kweekzalm. Door het vetpercentage zijn ze wat minder lang houdbaar, ongeveer twee weken.
Risico's kweekvis
Bij gekweekte vis, zoals pangasius en tilapia, kunnen chemicaliën en antibiotica (geneesmiddelen die bacteriën bestrijden) gebruikt worden. Dit brengt een probleem met zich mee, namelijk resistente bacteriën.
Ja, kabeljauw wordt gekweekt maar het merendeel van de kabeljauw (99,97%) komt van de visserij. Dit betekent dat in feite maar 0,03% gekweekt wordt. Deze kweek vindt plaats in Noorwegen (94%) en IJsland (6%).
Voor een gezond voedingspatroon is het advies om 1x per week vis te eten, of schaal- en schelpdieren. Kies bij voorkeur vette vis, zoals makreel, haring, sardines of zalm. Daarin zit het meeste omega-3: een gezond visvetzuur. Een portie van 100 gram bevat ongeveer 7 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Echte kibbeling wordt van oudsher van kabeljauw gemaakt. De stukjes worden door een beslag gehaald, gefrituurd en eventueel bestrooid met viskruiden. Kabeljauw is schaarser geworden en daardoor duurder. Daarom wordt in plaats van kabeljauw vaak de goedkopere vissoort Alaska-koolvis gebruik.
Dorade, inktvis, paling, poon, rog, blauwvintonijn, wijting en zeewolf zijn voorbeelden van vissen die nooit een goed idee zijn. De redenen kunnen uiteenlopend zijn: overbevissing, habitatvernietiging, vervuilende kweektechnieken, de kweek is niet duurzaam of de vis is met uitsterven bedreigd.
Roofvissen zoals zwaardvis, marlijn, snoekbaars, tonijn en haai zijn ook minder veilig. Dat komt doordat roofvissen aan het eind van de voedselketen zitten en andere dioxine houdende vissen eten. Deze vissen bevat vooral veel methylkwik. Tonijn bijvoorbeeld kunt u beter niet meer dan één keer per maand eten.
Toch is de voedingswaarde van kibbeling niet enorm slecht. 100 gram kibbeling bevat zo'n 220 calorieën en maar liefst 24,5 gram eiwit en 13,8 gram vet. Daarnaast bevat deze gefrituurde snack ongeveer 13 gram koolhydraten en 1 gram vezel. Door deze hoge hoeveelheid eiwitten is kibbeling een best gezond tussendoortje.
Tegenwoordig slaagt men er redelijk goed in om met de kweek-dorade de wilde populatie na te bootsen. De vis wordt meestal geschubd op de huid gebakken en is daarmee vergelijkbaar met de zeebaars die tevens ook gekweekt wordt.
Kweekvissen in Nederland
Nederland kweekt paling, meerval, claresse, forel, tilapia, snoekbaars, tarbot, garnaal, steur en yellowtail kingfish. De vissen leven in gesloten systemen. Dit zijn enorme tanks met een enorm aantal vissen. Er is nauwelijks ruimte om te zwemmen.
Kweekvis is evengoed lekker, maar de structuur van het visvlees is anders als de vissen onder andere omstandigheden leven dan wanneer ze in het wild zouden zwemmen. Afhankelijk van het voer en de leefruimte heeft kweekvis net als wilde vis een smakelijk en gezond (omega 3-)vetgehalte plus een stevige vleesstructuur.
Qua voedingswaarde is pangasius minder vetrijk dan kabeljauw. Een filet van 100 gram is goed voor ongeveer 76 kcal en 0,7 gram verzadigde vetten. Pangasius is een omstreden vis omdat het veel schadelijke stoffen en antibiotica zou bevatten. Maar de kwekers passen de veiligheidsnormen de laatste jaren strikter toe.
Een volwassene zou levenslang tussen de 3.4 en 166 kg per dag van de afgekeurde pangasius kunnen eten zonder nadelige effecten. Je kunt dus eigenlijk concluderen dat de pangasius die wel in de supermarkten te koop is al helemaal niet schadelijk voor je gezondheid kan zijn.
Kabeljauw is rijk aan veel verschillende vitamines en mineralen die allemaal een gezonde werking hebben in het lichaam. Zo bevat kabeljauw onder andere vitamine B11 (foliumzuur), vitamine B12, kalium, fosfor en magnesium. Vitamine B11, ook wel foliumzuur genoemd, is nodig voor de aanmaak van rode en witte bloedcellen.
De zalm wordt gekweekt in Noorwegen en is ASC-gecertificeerd. De keten is gesloten en daardoor transparant, we weten precies wat voor leven de zalm heeft gehad en waar de zalm vandaan komt.
De winnaar
De gerookte zalm van Boni kwam als overwinnaar uit de bus. Eervolle vermelding voor de zalm van Albert Heijn die maar een tiende van een punt minder scoorde.
Maar in termen van gezondheid heeft de wilde zalm een voorsprong. Wilde zalm bevat namelijk meer omega-3-vetzuren, vitaminen, mineralen en minder verzadigd vet en calorieën per portie.