Amsterdam. Uit de nieuwste cijfers blijkt dat 80 procent van de daklozen man is en relatief vaak in een van de vier grote steden verblijft (37 procent) – Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht.
Zo'n 84% is man, en 37% verblijft in een van de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht). Meer dan de helft van alle daklozen in Nederland heeft een niet-westerse achtergrond.
Daklozen vaak man en ingeschreven in vier grote steden
Op 1 januari 2021 was 80 procent van de daklozen man, en 37 procent verbleef in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag of Utrecht. Van alle Nederlanders tussen 18 en 65 jaar was de helft man en woonde ongeveer 16 procent in een van deze vier steden.
Zoals ze in Finland hebben gedaan. Daar zijn bijna geen daklozen meer. Finland is het enige land in de Europese Unie waar het aantal daklozen jaar na jaar afneemt. Dat komt onder meer door het initiatief 'Housing First'.
Overal in de EU neemt dakloosheid toe, behalve in Finland, waar een daling van 45% werd gemeld. In Nederland is het aantal daklozen in tien jaar tijd meer dan verdubbeld naar 39 duizend in 2019. Ook in Brussel is in tien jaar tijd het aantal thuis- en daklozen meer dan verdubbeld.
Dakloze mannen overlijden volgens het onderzoek gemiddeld rond de leeftijd van 47 jaar, vrouwen zelfs op hun 43ste. Dit staat in sterk constrast met de levensverwachting van de gemiddelde westerling, die rond 77 jaar ligt.
Ook steeds meer Nederlanders met een baan lukt het niet om een betaalbare woning te vinden, en eindigen op straat. Hoe is dat mogelijk, in een klein en rijk land als Nederland? De snel groeiende dakloosheid is het resultaat van decennialang overheidsbeleid, zegt stadsgeograaf Cody Hochstenbach.
Volgens het CBS steeg het geschatte aantal dakloze mensen van 27.000 in 2012 naar 39.000 in 2018. Daarna daalde het geschatte aantal tot 32.000 dakloze mensen op 1 januari 2021. De populatie daklozen bestaat vooral uit mannen, op 1 januari 2021 was 80 procent man.
Mensen worden dakloos door 'een opeenstapeling van crisissen, onfortuinlijke keuzes en domme pech'. Dit noemt Van Doorn het 'Mattheus-effect', naar Mattheus 13, vers 12: 'Want wie heeft, hem zal gegeven worden en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, ook wat hij heeft, zal hem ontnomen worden.
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u terecht bij de maatschappelijke opvang voor een tijdelijke verblijfplek. Deze opvang biedt ook zorg, begeleiding en praktische hulp.
Wat blijkt: het uitdelen van gratis woonruimte is een snoeiharde bezuiniging. Ambtenaren van de staat berekenden dat een zwerver op straat 16.670 dollar per jaar kost (zorg, politie, justitie). Een appartement inclusief de begeleiding van een hulpverlener kost daarentegen slechts 11.000 dollar per jaar.
Alleen met adres een bijstandsuitkering
Alleen met een tijdelijk briefadres kunt u zonder woonadres toch recht op bijstand hebben. Als u geen briefadres krijgt, moet u zich eerst inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Pas daarna kunt u een uitkering aanvragen.
Totaal daklozen: 73.523
Dertien procent van alle daklozen in de Verenigde Staten woont in New York City. De stad heeft een groot aantal daklozen, maar volgens HUD leeft slechts ongeveer 4% van hen op straat.
Een meerderheid van de geïnterviewden vindt het betalen van een eigen bijdrage voor de nachtopvang 'redelijk', 'gewenst', 'normaal' of 'logisch' voor daklozen met een inkomen. Het tarief van €5,- en €7,50 wordt als acceptabel beschouwd in vergelijking met de uitkering die daklozen ontvangen.
Volgens de telling gaat het om precies te zijn om 2952 mensen die in Parijs geen dak boven hun hoofd hebben. Met name in het noordoosten van de stad - in relatief arme wijken - leven veel daklozen: bijna duizend. Op verschillende metro- en treinstations bleken 's nachts bijna 600 mensen te slapen.
Volgens de wet hebt u alleen recht op een bijstandsuitkering als u ergens ingeschreven staat. Alleen een postadres regelen bij vrienden of familie is dus niet voldoende: u woont dan immers niet op dat adres.
Dak- en thuisloze jongeren hebben grote behoefte aan meer stabiliteit en continuïteit in de hulp en ondersteuning die ze ontvangen. Zoals vaste hulpverleners en netwerk waar de jongere op terug kan vallen. Langdurige ondersteuning is nodig, ook als de jongeren niet langer dakloos zijn.
Nog nooit in de geschiedenis waren er zoveel ontheemden op de wereld als op dit moment. Maar liefst 41,3 miljoen personen hadden eind vorig jaar geen eigen huis, blijkt uit een nieuw rapport van het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC). Natuurrampen, conflicten en gewelddaden zijn de grootste oorzaken.
U bent dakloos als u geen vaste woonplaats of verblijfplaats heeft. U heeft dan geen adres om te wonen of te logeren. En u staat ook niet met een adres ingeschreven in het bevolkingsregister. U bent thuisloos als u steeds wisselt van onderdak of woonplaats.
Gebrek aan huisvesting wordt op dit moment gezien als de grootste veroorzaker van dakloosheid. Eenmaal dakloos stapelen problemen zich snel verder op. Schulden nemen toe en alle aandacht van de dakloze gaat dagelijks uit naar overleven en het vinden van een verblijf- en slaapplek.
Zowel in rijke als arme landen stijgt het aantal daklozen. Ongeveer één op zes mensen ter wereld heeft geen behoorlijk dak boven hun hoofd, meestal omdat ze in sloppenwijken wonen. Meer dan 100 miljoen mensen leven op straat.
De BAGW, de overheidsinstantie die zich bezighoudt met dakloosheid, schat dat er in het land 650.000 mensen dakloos zijn. Dat komt, zegt ze, doordat er te weinig betaalbare woningen gebouwd worden, zeker in steden als Berlijn.
Op 1 januari van dit jaar waren 32.000 Nederlanders van 18 tot 65 jaar dakloos, terwijl er in 2020 nog ruim 36.000 daklozen waren. Zij sliepen op straat, bij de daklozenopvang of bij familie of vrienden.