De 7 tekstdoelen
Nou: informeren, instrueren, adviseren, overtuigen, activeren, emotioneren en inspireren.
Begrijpend lezen gaat over het begrijpen van geschreven taal. Dat kan op papier zijn of digitaal. Het gaat om het begrijpen, om het snappen, het bevatten, het doorhebben, het inleven, dus dat je het goed kan volgen. Begrijpen is het tegenovergestelde van onbegrip en misverstand.
Ze: zoeken, selecteren en verwerken op een doelbewuste en efficiënte manier informatie uit verschillende bronnen. leiden betekenisrelaties tussen zinnen en alinea's af en herkennen inconsistenties. stellen zelf vragen tussen het lezen.
Dit zijn de 5 tekstsoorten
Er zijn wel meer verschillende tekstsoorten. Zo zie je op scholen bij het vak Nederlands vaak informerende, activerende, betogende, beschouwende en amuserende teksten als tekstsoort terug. Ons overzicht is algemener.
Bij het behandelen van artikelen uit kranten, tijdschriften en andere media ontstaat er vaak verwarring tussen drie belangrijke tekstsoorten: uiteenzetting, beschouwing en betoog. Deze drie worden dan ook in dit artikel behandeld. Wil jij meer weten over de verschillende tekstdoelen? Lees dan dit artikel .
Tekstdoelen geven aan wat jij als schrijver wilt bereiken met jouw tekst. De 7 tekstdoelen zijn: informeren, instrueren, adviseren, overtuigen, activeren, emotioneren en inspireren.
Uiteenzetting, betoog en beschouwing De belangrijkste tekstsoorten zijn de uiteenzetting, het betoog en de beschouwing.
Er worden vaak vier tekstdoelen onderscheiden: amuseren, informeren, overtuigen en overhalen/activeren.
De term teksttype wordt aangewend om een groep teksten aan te duiden, zowel literaire als niet-literaire, die bepaalde specifieke kenmerken gemeen hebben. Op basis van een aantal indelingscriteria maakt men een classificatie die de differentiërende tekstkenmerken van elk type in kaart wil brengen.
Bij een bepaalde tekstdoel hoort een bepaalde tekstsoort. Een tekstsoort kan verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld nieuwsbericht, reclametekst of gedicht. Hoe de tekst eruitziet, noemen we de tekstvorm.
Een tekst heeft bepaalde kenmerken: een inhoud (thema), een vorm (taalgebruik en structuur) en een bedoeling (doel).
Het doel van een informatieve tekst is om de lezer te informeren.Informatieve teksten zijn dan ook geschreven op basis van feiten en niet op basis van meningen. Een informatieve tekst hoort zelfs helemaal geen meningen van de schrijver te bevatten. We noemen zo'n tekst objectief.
In een beschrijvende tekst kun je lezen hoe iets is, terwijl je in een verklarende tekst leest waarom iets is zoals het is.
Het dagboek behoort tot de categorie van het egodocument en de bekentenisliteratuur. Hoewel er geen feitelijk onderscheid is met het journaal, gebruikt men die laatste term doorgaans voor het dagelijks bijgehouden reisverslag van een (scheeps)reis, in die zin vergelijkbaar met het logboek.
Een uiteenzetting is een informatieve tekst. Je schrijft dit type teksten namelijk omdat je iemand anders over een bepaald onderwerp wilt informeren.
Persuasieve teksten (een advertentietekst, een verkoopbrief): als een schrijver voor deze tekstsoort kiest, wil hij je juist wel ergens van overtuigen.De schrijver neemt een duidelijk standpunt in en wil jou overhalen die mening te gaan delen.
Er zijn verschillende dingen die ervoor kunnen zorgen dat begrijpend lezen moeilijk wordt. De meest voorkomende is dat je niet snel genoeg kan lezen. Hierdoor is het lastig om de tekst te begrijpen omdat het niet volledig verwerkt kan worden. Ook wordt het lastig als je niet genoeg algemene kennis hebt.
Rol van intelligentie bij begrijpend lezen
Herhaaldelijk is aangetoond dat leerlingen met een hogere intelligentie beter zijn in begrijpend lezen. Intelligentie is 'het vermogen doelgericht te handelen, rationeel te denken en effectief met de omgeving om te gaan'.
Dyslexie is een stoornis in het technisch lezen, niet in het begrijpend lezen. Toch zien we vaak dat dyslexie het begrijpend lezen wel kan belemmeren.