Dit komt vrij in stallen en bij de bemesting (ook door kunstmest) van weiland en akkers.Een klein deel ammoniak komt uit andere bronnen zoals industrie, de bouw en het verkeer.
Schiphol en Tata Steel bovenaan top-100 stikstofoxiden
Stikstofoxiden komen vooral door verbranding van fossiele brandstoffen door verkeer, de energiesector en de industrie. Schiphol en Tata Steel zijn de grootste bronnen van stikstofoxiden.
In figuur 1 is de uitstoot uitgesplitst naar verschillende economische bedrijfstakken: energie, industrie, transport, gebouwen, en AFOLU: landbouw en ander landgebruik. Hieruit blijkt dat, met 35% van het totaal, de energiesector de grootste bron van broeikasgassen is.
Dit komt door minder aardgasverbruik. Per klimaatsector is de broeikasgasuitstoot het afgelopen jaar als volgt afgenomen: gebouwde omgeving (5 megaton CO2-equivalent), industrie (4 megaton CO2-equivalent), landbouw (3 megaton CO2-equivalent) en elektriciteit (2 megaton CO2-equivalent).
"Piekbelasters kunnen zowel agrarische bedrijven als industrie zijn", schreef stikstofbemiddelaar Johan Remkes in zijn rapport. Dat betekent dat niet alleen boeren, maar ook een aantal industriële bedrijven hun stikstofuitstoot naar nul moeten brengen. Maar vrijwillig uitkopen of verplaatsen lijkt niet haalbaar.
Emissie (uitstoot)
Stikstofoxiden komen vooral vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen. De belangrijkste bronnen van stikstofoxiden zijn het verkeer, energiecentrales en de industrie.
De allergrootste uitstoters van stikstof in Nederland zijn geen veehouderijen, maar de landbouw is wel verantwoordelijk voor het gros van de ammoniakemissies – waarvan de afname laatste jaren is gestokt.
In de top-100 van bedrijven die de meeste stikstof uitstoten staat Tata Steel in IJmuiden op plaats 1 en Schiphol op plaats 2, gevolgd door chemische bedrijven als Dow en Shell en bedrijvencomplex Chemelot in Geleen.
De zes grootste uitstoters zijn: China, Verenigde Staten, EU27, India, Rusland en Japan [1]. De daaropvolgende acht landen met de grootste broeikasgasuitstoot zijn Brazilië, Indonesië, Iran, Canada, Saoedi-Arabië, Australië, Mexico en Zuid-Korea.
De totale industrie draagt bij aan zo'n 32% van de totale uitstoot van de broeikassen. Eén van deze vervuilers is de chemische industrie. De chemicaliën die voor deze vervuiling zorgen worden gebruikt in producten als plastic en kunstmest.
1. Tata Steel. Staalbedrijf Tata Steel in IJmuiden heeft de twijfelachtige eer om Neerlands grootste vervuiler te zijn, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Emissieautoriteit. Vorig jaar stootte het bedrijf ruim 5,7 miljoen ton CO2 uit.
Foodsector. De top 100 van uitstoters van stikstofoxiden zijn allemaal industriële bedrijven, waaronder bedrijven uit de foodsector.
Heeft alleen Nederland een stikstofprobleem? Nee, de Habitatrichtlijn van de EU verlangt van iedere lidstaat dat die zijn biodiversiteit beschermt. De uitspraak van het Europees Hof over de Nederlandse aanpak geldt voor alle EU-landen.
De stikstofuitstoot naar de lucht bestaat voornamelijk uit ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx). In 2021 bestond de stikstofemissie naar de lucht uit 122 miljoen kilogram ammoniak (met name afkomstig uit de landbouw) en 178 miljoen NOx (vooral uit verkeer en industrie).
In de top 5 meest vervuilende landen staat China aan kop, met een aandeel van 30 procent van de wereldwijde uitstoot, gevolgd door de VS met 15 procent. Daarna volgen India (7 procent), Rusland (5 procent) en Japan (4 procent).
De toename van CO2 komt vooral door de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool. De toename van methaan komt door landbouw (bijvoorbeeld koeien en rijstvelden), moerasgas in waterrijke gebieden en door weglekken van aardgas.
Voor de natuur is ammoniak volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de grootste boosdoener. De ammoniak- en stikstofoxidenuitstoot wordt vaak samengevoegd onder de noemer 'stikstof'.
Het grootste deel kwam van de veeteelt, de stikstofuitstoot van dieren was goed voor 94 miljoen kilo. Daar komt volgens het RIVM nog 12 miljoen kilo stikstof bovenop, hoofdzakelijk door energieverbruik in de landbouw, bijvoorbeeld door kassen en andere bronnen.
"In absolute termen zijn China en India op dit moment heel vervuilend: met name omdat ze veel kolen gebruiken. Dat is de goedkoopste en meest vervuilende fossiele energiebron.
Als je kijkt naar kaarten van luchtvervuiling boven Europa zijn er twee gebieden die er altijd bovenuit springen: de Povlakte in Noord-Italië en Nederland. Nederland heeft (samen met de Povlakte in Noord-Italië) de slechtste luchtkwaliteit van heel Europa.
Alleen Malta kent per vierkante kilometer hogere emissies van stikstofoxide en ammoniak door de landbouwsector: 8,6 ton zwavel-equivalent tegenover 6,4 ton. Malta is ook het enige land in de EU dat dichter bevolkt is dan Nederland. In het dunbevolkte Finland en Zweden stoot de landbouw relatief het minst uit.
De uitstoot van stikstof in Nederland behoort tot de hoogste van de wereld. Dat komt doordat we een dichtbevolkt land zijn, met veel verkeer en veel intensieve landbouw. In Europa is Nederland de grootste uitstoter van stikstof (per hectare). Wij stoten gemiddeld 4 keer zoveel uit als andere Europese landen.