Kindermishandeling verhoogt het risico op gedragsproblemen, zoals externaliserend gedrag (agressie, antisociaal gedrag) en internaliserend gedrag (angst, depressiviteit).
Gevolgen van kindermishandeling op lange termijn zijn allerlei psychische problemen, waaronder posttraumatische stressstoornissen en dissociatieve stoornissen. Ook gezondheidsklachten zonder aanwijsbare lichamelijke oorzaak komen voor.
“Kinderen die mishandeld zijn, krijgen door het trauma een continue shot van het stresshormoon, cortisol. Dit heeft een giftig effect op de ontwikkeling van de zenuwcel, die onder het stresshormoon veel armer is dan in de gewone, gemiddelde omstandigheden.
Posttraumatische stresssymptomen, zoals niet kunnen slapen, hechtingsstoornissen; Laag zelfbeeld, grotere kans op internaliserende problemen zoals angst en depressie; Slechtere emotieregulatie – naast middelenmisbruik, angst, depressie en gevoelens van vijandigheid – groter risico op suïcide.
De gevolgen van emotionele mishandeling doen niet onder voor de gevolgen van lichamelijke mishandeling. Slachtoffers van psychisch geweld kunnen op latere leeftijd te maken krijgen met een scala aan traumaklachten. Waaronder complexe PTSS, depressie, suïcidepogingen en psychiatrische aandoeningen.
De volgende gedragssignalen en signalen van psychische gesteldheid kúnnen volgens wetenschappelijk bewijs of expert-consensus signalen van kindermishandeling zijn: emotionele en gedragsproblemen waaronder angst. verandering in gedrag of emoties. selectief mutisme (niet spreken)
De meest voorkomende vormen van kindermishandeling zijn emotionele en fysieke verwaarlozing, met respectievelijk 36 en 24 procent van de gevallen.
Van psychische of emotionele mishandeling is sprake wanneer ouders of andere opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen tegenover het kind.
Psychische verwaarlozing (ookwel emotionele verwaarlozing) is de meest voorkomende vorm van kindermishandeling in Nederland. De schade op lange termijn is vaak nog groter dan andere vormen. Daarom hoog tijd voor meer aandacht.
Door emotionele verwaarlozing raak je innerlijk gespleten en een deel van jezelf kwijt. Emotionele verwaarlozing kun je herkennen aan: onzekerheid, leven in tweestrijd, een onveilig gevoel, niet goed weten wie je bent en wat je wilt, angsten en een gevoel van onvermogen.
Opstapelende gezondheidsproblemen
De resultaten laten een hoger risico op depressie, ongeluk, ontevredenheid met het leven, eenzaamheid en onveilig gevoel in de eigen omgeving zien. Ook blijkt dat tegenspoed in de kindertijd mensen een verhoogd risico op sociaal isolement geeft.
De ontwikkeling van kinderen die zijn mishandeld, kan minder goed en snel verlopen. In je hersenen zit een gebied voor angst en stress. Als er gevaar dreigt, waarschuwt dit gebied je lichaam dat je moet vluchten of vechten. Bij kinderen die mishandeld worden slaat dit gebied steeds alarm.
De gevolgen van huiselijk geweld
Slachtoffers raken vaak in een isolement. Ze verliezen hun weerbaarheid en zelfvertrouwen, en kunnen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Hierbij spelen gevoelens van schuld en schaamte doorgaans een grote rol. Dit kan leiden tot depressies, stressklachten en lichamelijke klachten.
Alle vormen van geweld tegen een kind zijn kindermishandeling. En er is nog een vorm van geweld die ook schadelijk is voor kinderen. Als je ouders elkaar slaan, elkaar uitschelden of gemene dingen naar elkaar schreeuwen, en jij bent daar bij, dan is dat ook kindermishandeling.
Signalenlijst kindermishandeling (4-12 jaar)
Als kinderen mishandeld, verwaarloosd en/of misbruikt worden, kunnen ze signalen uitzenden. Het gebruik van een signalenlijst kan zinvol zijn, maar biedt ook een zekere mate van schijnzekerheid.
Wat is kindermishandeling? Kindermishandeling is elke vorm van bedreiging of geweld tegen een minderjarige (een kind in de leeftijd tot en met 17 jaar). Het kan gaan om lichamelijke, emotionele of geestelijke mishandeling. Bijvoorbeeld slaan, schelden of bang maken.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
Vijf stappen
Stap 1: In kaart brengen van signalen. Stap 2: Overleggen met een collega (eventueel Veilig Thuis raadplegen van of een deskundige op het gebied van letselduiding). Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n). Stap 4: Wegen van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.
Op onderstaande illustratie zie je de locaties die blauwe plekken verdacht maken voor kindermishandeling: de binnenzijde van lichaamsdelen, plekken waar géén bot dicht aan het oppervlak zit, de oorschelp en wangen, de halsregio, de voorzijde van de romp, handen en voeten en het genitale gebied.
Word je door iemand in je omgeving gekleineerd, geïntimideerd of gepest? Dan kan er sprake zijn van geestelijke mishandeling. Geestelijke mishandeling wordt ook wel psychische of emotionele mishandeling genoemd. Langdurige en herhaalde geestelijke mishandeling levert grote spanningen op.
Emotionele chantage is een vorm van manipulatie. Daarom wordt het ook wel eens emotionele manipulatie genoemd. Het komt erop neer dat iemand een ander chanteert door gebruik te maken van zijn zwakheden. Denk daarbij aan schuldgevoelens of angst.
Verbaal geweld is iemand met woorden schade berokkenen. Verbaal geweld kan zich eenmalig of herhaaldelijk voordoen. Het kan op zachte toon of met luide stem (schreeuwen, roepen, tieren…, maar ook door te zwijgen).