Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
Havermelk bevat meer vezels dan andere melksoorten. Amandelmelk is dan weer rijk aan antioxidanten. Zelfgemaakte amandelmelk is ook een bron van calcium. Sommige plantaardige drinks zijn gesuikerd, deze gebruik je dus best met mate.
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Amandelmelk scoort het best als het gaat om klimaatimpact met slechts 0,7 kilo CO2 per liter. Het heeft een lichte textuur en een frisse, nootachtige smaak. Het bevat weinig calorieën en eiwitten. Naast CO2-uitstoot gebruikt het relatief weinig land, maar de productie heeft wel verreweg het meeste water nodig.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Deze lijkt behoorlijk op die van halfvolle melk. Zo zitten er net zo veel eiwitten en kilocalorieën in. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd.
Het probleem: ongefermenteerde soja!
Zo zet Alpro op de verpakking van sojamelk dat het product gefermenteerd is. Maar het blijkt dat niet de sojabonen zijn gefermenteerd, maar het suikerwater dat later is toegevoegd. Hierdoor houd je de nadelige gevolgen van ongefermenteerde sojabonen.
De drank bevat 2 gram vezels en vitamine A, B12, D, calcium, ijzer en kalium. De B-vitamines zitten oorspronkelijk in haver. De rest van de vitamine is aan het product toegevoegd. Ten opzichte van koemelk, zit er wel minder eiwit in Oatly havermelk.
Melk kun je door sojadrink vervangen, mits er calcium en vitamine B12 aan toegevoegd is. Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Het lijkt op die van halfvolle melk wat betreft eiwit en energie. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd en soms ook vitamine D.
Volle melk is de meest onbewerkte melksoort van de drie. Volle melk bevat van nature ongeveer 3,5 % vet. De vetten in melk zorgen waarschijnlijk voor een stabielere bloedsuikerspiegel door de opname van suiker te vertragen. In dit opzicht kan volle melk de beste optie zijn.
Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetten. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Eet je magere en halfvolle melkproducten, dan krijg je niet te veel verzadigde vetten binnen.
Soja en isoflavonen
Soja bevat isoflavonen, stoffen die erg lijken op het hormoon oestrogeen dat het lichaam zelf maakt. Isoflavonen worden ook wel plantaardige oestrogenen of fyto-oestrogenen genoemd. Deze fyto-oestrogenen kunnen invloed hebben op vormen van kanker die gevoelig zijn voor hormonen, zoals borstkanker.
Welke plantaardige melk past bij welke koffie? Als je de zoetheid uit de koffie naar boven wil brengen, gebruik dan gefermenteerde gierst of havermelk. Zoals hierboven vermeld is amandelmelk het meest neutraal van smaak en past het bij zo goed als elke koffie.
Een liter havermelk kost bijna vier keer zo veel als een liter koemelk. Maar de ingrediënten zijn veel water en een beetje haver, dus waar komen die kosten dan vandaan? Melk niet uit een koe, maar een plant.
Haver- en amandelmelk zitten net als sojamelk onder de waarde van koemelk. Het is wel goed om de ongezoete variant van plantaardige melk te kopen, dat is een stuk gezonder. Het grootste verschil zit hem in eiwitten en vitamine B2 en B12. De verschillende plantaardige soorten melk bevatten hiervan minder dan koemelk.
Ook zit er koolzaadolie in, calcium, gejodeerd zout, vitamines (D2, riboflavine en B12). Al deze dingen zijn gewoon hartstikke gezond! Doordat er koolzaadolie in de havermelk zit, heeft 'ie wel een hoog percentage onverzadigd vet (3 gram per 100 milliliter), maar ook dat is weer gezond.
Havermelk is een goede bron van vitamine B
Havermelk wordt vaak verrijkt met B-vitamines, zoals riboflavine (B2) en vitamine B12. Daardoor is dit drankje meestal rijk aan vitamine B. Deze vitamines zijn essentieel voor een goede gezondheid en ze hebben verschillende voordelen.
Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
Als veilige dosis worden twee porties soja per dag gezien. Een portie is: een glas sojamelk (200-250 ml), een kwart blok tahoe, een halve kop tempé/sojabonen/sojavlees, ofwel het equivalent van 8 tot 10 gram soja-eiwit of het equivalent van 25 mg isoflavonen.
Sojadrink is niet slecht voor je, maar alleen als er minder dan 6 gram suiker per 100 gram zit én er voldoende calcium en vitamine B12 is toegevoegd. Dan staat het in de Schijf van Vijf. Sojadrink met minder dan 6 gram suiker per 100 gram past dus – afhankelijk van hoeveel je drinkt – in een gezond voedingspatroon.
De minste calorieën vind je in de plantaardige yoghurt van AH. Met de Alpro Mild & Creamy en de Alpro plantaardige variatie op yoghurt als goede tweede. De AH Creamy kokos bevat veruit de meeste calorieën. Geen verassing: kokos bevat veel vetten, vetten bevatten veel calorieën.
Als je kijkt naar sojayoghurt is dit bijna altijd het geval. Qua voedingswaarde en textuur lijkt het op de 'gewone' halfvolle yoghurt, maar dan met nog iets minder verzadigd vet. Het is dus een gezond alternatief voor yoghurt als je plantaardig wil eten.
De zachte romige smaak is gewoon goed voor je! * De Alpro producten bevatten calcium en vitamine D. Calcium en vitamine D zijn nodig voor de instandhouding van normale botten. Een gevarieerd, evenwichtig voedingspatroon en een gezonde levensstijl zijn aanbevolen voor een goede gezondheid.