Niet zomaar doen! Koffieprut kun je juist nog goed gebruiken. Het is bijvoorbeeld de perfecte grondstof voor het kweken van verschillende soorten paddenstoelen, zoals oesterzwammen, shiitakes en fluweelpotjes. Zo is de koffiedrap die je vaak achteloos weggooit, toch erg nuttig.
Er zijn best wel wat paddenstoelen die heel goed groeien op koffiedik. Oesterzwammen, maar ook shiitake en fluweelpootjes bijvoorbeeld. Paddenstoelen die je niet zo makkelijk kunt kweken op 100% koffiedik zijn de witte champignons. Deze schimmelsoort groeit namelijk het best op gecomposteerde mest.
Door een paar keer per week je koffiedik aan de growkit toe te voegen groeit de oesterzwam door het koffiedik heen en na enkele weken komen de zwammen van zelf uit de growkit gegroeid. Daarna kun je het proces blijven herhalen, zodat je nooit meer koffiedik hoeft weg te gooien.
Oesterzwammen worden meestal op stro gekweekt, maar ook wel op houtstammen, houtpulp en zelfs koffieprut. Het bewerken van het substraat, de temperatuur, licht, tijd en vochtgehalte spelen een belangrijke rol bij het kweken van de verschillende soorten oesterzwammen.
Dit betekent dus dat het tape op de growkit blijft zitten wanneer er zwammetjes beginnen te groeien. Hoe lang duurt het voordat ik zwammen kan verwachten? Wanneer de growkit volledig tot de rand is gevuld, duurt het ongeveer 2 à 3 weken voordat de eerste zwammen gaan groeien.
Kweek je stoelen kweken op hout, stro of koffiedik. Ook hier is de omgeving belangrijk: zorg dat het niet te winderig en lekker warm is: je hebt een schaduwrijke hoek nodig zonder direct zonlicht. Extra schaduw creëer je met andere planten. Met je oesterzwammen in gezelschap van groenten of bloemen (polycultuur).
Conclusie. Oesterzwammen zijn geen nieuwe 'superfood'. Mogelijk hebben ze wel een gunstig effect op het bloedsuiker-, cholesterol- en bloedvettengehalte, zo stelt een nieuwe studie. Maar de hoeveelheid die je dagelijks zou moeten eten, tussen 150 en 200 gram, is niet haalbaar en niet aanbevolen op lange termijn.
Oesterzwammen bevatten ongeveer tussen de 85% en 91% vocht. Daardoor bevatten ze relatief weinig calorieën, koolhydraten, eiwitten en vetten. Daarnaast bevatten oesterzwammen naast organische bestanddelen ook anorganische bestanddelen, zoals verschillende soorten mineralen en vitamines.
Ook maïs, paprika, tomaten en pompoen houden van een schepje koffieprut. Maar niet alleen planten zijn er gek op: ook wormen lusten er pap van. Zij gaan met koffieprut aan de haal en mengen het door de aarde. Dit is weer supergoed voor de luchtigheid van de bodem.
Vooral planten als rododendrons en hortensia's en houden wel van wat koffiedik. Koffiedik is namelijk licht zurig en deze planten doen het goed op een licht zure grond. Strooi ook wat koffiedik in de moestuin. Zeker weten dat je wortelen, pompoenen en tomaten het heel goed doen met net dat beetje extra!
Oesterzwammen zijn in de verpakking 2 tot 3 dagen houdbaar in de koelkast. Vanwege het lage watergehalte zijn ze minder gevoelig voor uitdrogen dan andere paddenstoelen. Bewaar paddenstoelen niet bij sterk ruikende groenten zoals prei en ui.
De variëteiten kweekbare paddenstoelen zijn eindeloos, al zijn er ook beperkingen. "Eekhoorntjesbrood bijvoorbeeld, dat valt onmogelijk te kweken. Bij paddenstoelen die je wél zelf kan telen, kan je een mooie oogst binnenhalen.
Hoe oogst je? Je oesterzwammen oogst je door ze dicht bij de emmer vast te pakken en te draaien.Dan draai je ze met de voet van het substraat.
Met één uitschieter: de (weliswaar gedroogde) shiitake. De van oorsprong Japanse paddenstoel bevat behalve veel meer vezels, aanzienlijk meer kalium, magnesium, calcium, zink en ijzer dan de gewone huis-, tuin- en keukenchampignon. Een echte mineralenbom dus. Volgens De Vries zit er ook meer vitamine E in.
Agaritine is in grote hoeveelheden giftig voor mensen en daarnaast mogelijk kankerverwekkend. Het eten van rauwe paddenstoelen is daarom af te raden. Een paar plakjes kunnen geen kwaad, maar je kunt ze beter bakken of koken.
Doordat champignons voor een deel bestaan uit onoplosbare vezels, verteerd het moeilijk. Hierdoor kunnen ze voor verstopping zorgen. Dit kan een reden zijn om geen champignons meer te eten. Toch zijn ze erg lekker, maar dus ook gezond voor je darmen.
In water zuigen ze zich vol en dan verliezen ze smaak. Het onderste deel van het steeltje snijd je best weg. Afhankelijk van het gerecht kan de oesterzwam in reepjes gesneden of geheel bereid worden. De oesterzwam heeft zacht vruchtvlees en mag maar een paar minuten verhit worden.
De stoffen in de Shiitakes zijn in staat om bij te dragen aan de genezing van ziekten die veroorzaakt zijn door virussen. Dit komt door de stimulerende krachten op het menselijk lichaam, daarnaast hebben de bacteriën die de paddenstoel bevat een positieve werking op het ontwikkelen van weerstand tegen virussen.
“De koning onder de oesterzwammen”
Deze oesterzwamsoort is misschien wel de lekkerste van alle soorten. Vooral de grote voet van de paddenstoel is erg smakelijk. De vrucht is meestal een cluster van kleine tot grote zwammen die een diameter hebben van ongeveer 3 tot 26 cm.
Ja, paddenstoelen in het wild plukken en ze opeten kun je beter niet doen. De giftige soorten zijn soms bijna niet te onderscheiden van de eetbare. Zelfs voor experts is dit lastig. Elk jaar belanden er weer veel mensen in het ziekenhuis vanwege vergiftigingen door zelfgeplukte paddenstoelen.
Zowel in Nederland als in Vlaanderen is wildplukken officieel verboden. Het Nederlandse Staatsbosbeheer staat het plukken van paddenstoelen op kleine schaal en voor eigen gebruik wel toe. Zij gedogen een hoeveelheid van 250 gram per persoon.
In de herfst is de grond vaak nog warm, is er een relatief hoge temperatuur en is de grond vochtig, doordat het veel regent. Omdat een paddenstoel groeit door zich vol te zuigen met water, zijn dit ideale omstandigheden voor paddenstoelen om te groeien! Ook komt er in de herfst veel organisch materiaal beschikbaar.